Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thứ hai trên toàn cầu, với khoảng 6,7 triệu ca tử vong mỗi năm. Đặc biệt, các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng một số sai lầm khi tập thể dục vào sáng sớm có thể làm tăng nguy cơ này, đặc biệt ở những người có tiền sử bệnh lý hoặc không chuẩn bị kỹ lưỡng.
Tập thể dục buổi sáng mang lại nhiều lợi ích, từ việc cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường trao đổi chất đến giảm căng thẳng. Tuy nhiên, cơ thể chúng ta vào sáng sớm thường ở trạng thái đặc biệt: nhiệt độ cơ thể thấp, máu lưu thông chậm hơn, và huyết áp có xu hướng dao động. Nếu không được thực hiện đúng cách, việc tập luyện có thể gây áp lực lớn lên hệ tim mạch và thần kinh, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Đột quỵ xảy ra khi lưu lượng máu đến não bị gián đoạn, hoặc do tắc nghẽn mạch máu (đột quỵ thiếu máu cục bộ) hoặc do vỡ mạch máu (đột quỵ xuất huyết). Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Stroke (2021) cho thấy các hoạt động thể chất cường độ cao mà không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ ở những người có yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường hoặc bệnh tim.
Dưới đây là 3 sai lầm phổ biến mà nhiều người mắc phải khi tập thể dục vào sáng sớm, có thể dẫn đến nguy cơ đột quỵ:
Sai lầm 1: Bỏ qua khởi động hoặc tập luyện quá sức ngay từ đầu
Một trong những sai lầm phổ biến nhất là bắt đầu tập luyện với cường độ cao mà không dành thời gian khởi động. Vào sáng sớm, cơ thể vẫn đang trong trạng thái "nghỉ ngơi" sau giấc ngủ, với các cơ bắp còn cứng, nhiệt độ cơ thể thấp và hệ tuần hoàn chưa sẵn sàng cho các hoạt động mạnh. Nếu bạn ngay lập tức chạy bộ nhanh, nâng tạ nặng hoặc thực hiện các bài tập cường độ cao, huyết áp có thể tăng đột ngột, gây áp lực lớn lên tim và các mạch máu trong não.
Những thay đổi đột ngột về huyết áp trong lúc tập luyện không có khởi động có thể gây ra tình trạng thiếu máu cục bộ tạm thời hoặc thậm chí làm vỡ các mạch máu nhỏ trong não, đặc biệt ở những người có tiền sử cao huyết áp.
Khởi động đúng cách giúp tăng dần nhịp tim, làm ấm cơ bắp và cải thiện lưu thông máu (Ảnh: Internet)
Một nghiên cứu được công bố trên Journal of Physiology (2020) cho thấy việc khởi động từ 5-10 phút với các động tác nhẹ nhàng như đi bộ nhanh hoặc xoay khớp có thể giảm đáng kể nguy cơ tổn thương tim mạch khi tập luyện. Ngược lại, việc bỏ qua khởi động hoặc tập quá sức ngay từ đầu có thể dẫn đến tình trạng "stress tim mạch", làm tăng nguy cơ đột quỵ, đặc biệt ở những người trên 40 tuổi hoặc có lối sống ít vận động.
Sai lầm 2: Không bổ sung đủ nước trước và trong khi tập
Mất nước là một yếu tố nguy cơ bị đánh giá thấp nhưng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng khi tập thể dục, đặc biệt vào sáng sớm. Sau một đêm dài, cơ thể thường ở trạng thái mất nước nhẹ do không được cung cấp chất lỏng. Nếu bạn bắt đầu tập luyện mà không uống đủ nước, máu có thể trở nên đặc hơn, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông – nguyên nhân chính gây đột quỵ thiếu máu cục bộ.
Mất nước làm tăng độ nhớt của máu, gây áp lực lên hệ tim mạch và làm tăng nguy cơ đột quỵ ở những người tập thể dục cường độ cao (Ảnh: Internet)
Ngoài ra, tập luyện trong tình trạng mất nước còn làm giảm khả năng điều hòa nhiệt độ cơ thể, dẫn đến hiện tượng quá nóng hoặc kiệt sức, cả hai đều có thể gây áp lực lên hệ thần kinh và tim mạch. Chuyên gia khuyến cáo rằng nên uống ít nhất 300-500ml nước khoảng 30 phút trước khi tập và tiếp tục bổ sung nước trong quá trình tập luyện, đặc biệt nếu bạn tập các bài cardio như chạy bộ hoặc đạp xe.
Sai lầm 3: Bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo của cơ thể
Nhiều người có xu hướng phớt lờ các dấu hiệu bất thường của cơ thể khi tập luyện, cho rằng đó chỉ là biểu hiện của sự mệt mỏi thông thường. Tuy nhiên, các triệu chứng như đau ngực, khó thở, chóng mặt, đau đầu đột ngột hoặc mất thăng bằng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn, bao gồm nguy cơ đột quỵ. Theo Hiệp hội Tim mạch Mỹ (AHA), những người có tiền sử bệnh tim, cao huyết áp hoặc mỡ máu cao thường dễ gặp các biến cố tim mạch khi tập luyện, đặc biệt nếu họ bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo này.
Một nghiên cứu được công bố trên Neurology (2022) chỉ ra rằng những người tiếp tục tập luyện khi xuất hiện các triệu chứng như chóng mặt hoặc đau đầu có nguy cơ cao hơn gấp 3 lần bị đột quỵ so với những người dừng lại và tìm kiếm sự trợ giúp y tế. Việc lắng nghe cơ thể và dừng tập ngay khi có dấu hiệu bất thường là rất quan trọng.
Nếu bạn cảm thấy bất kỳ triệu chứng nào như đã liệt kê, hãy ngừng tập luyện, ngồi nghỉ và liên hệ với bác sĩ nếu các triệu chứng không cải thiện sau vài phút (Ảnh: Internet)
Tập thể dục vào sáng sớm là một thói quen tuyệt vời để duy trì sức khỏe, nhưng chỉ khi được thực hiện đúng cách. Những sai lầm như trên có thể biến một hoạt động lành mạnh thành nguy cơ gây hại, đặc biệt là nguy cơ đột quỵ. Để bảo vệ bản thân, hãy luôn khởi động kỹ lưỡng, uống đủ nước trước và trong khi tập, và quan trọng nhất, lắng nghe cơ thể mình. Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường hoặc bệnh tim, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào.
Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin