Bạn có biết, một số thứ quen thuộc trong gian bếp lại có thể tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe, đặc biệt là phá gan trong âm thầm? Ngay tại bài viết, Sức khỏe Gia đình sẽ chỉ ra 3 ví dụ phổ biến nhất được cảnh báo là nguy hiểm cho gan, cùng lời khuyên để bảo vệ sức khỏe cho bạn.
1. Các loại hạt bị ẩm mốc
Các loại hạt như đậu phộng, hạt điều, hạnh nhân hay óc chó là những nguyên liệu phổ biến trong nhà bếp, thường được dùng để ăn vặt, làm bánh hoặc chế biến món ăn. Tuy nhiên, khi các loại hạt bị ẩm mốc do bảo quản không đúng cách, chúng trở thành mối nguy lớn cho gan. Nhiều người có thói quen nhặt bỏ những hạt mốc và tiếp tục sử dụng phần còn lại, cho rằng chúng vẫn "lành" - và rõ ràng, đây là một sai lầm nghiêm trọng. Theo nghiên cứu được công bố trên Journal of Food Safety (2020), các loại hạt bị ẩm mốc thường bị nhiễm nấm Aspergillus, sản sinh ra aflatoxin - một loại độc tố cực kỳ nguy hiểm cho gan.
Aflatoxin được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào nhóm chất gây ung thư nhóm 1, có khả năng gây ung thư gan ngay cả khi tiêu thụ ở liều lượng thấp (Ảnh: Internet)
Tiến sĩ Jane M. M. Nauta, chuyên gia về an toàn thực phẩm tại Đại học Wageningen, Hà Lan, cảnh báo rằng Aflatoxin không chỉ tồn tại ở phần hạt mốc mà còn có thể lan sang các hạt xung quanh, khiến việc nhặt bỏ hạt mốc không đảm bảo an toàn. Tiêu thụ aflatoxin lâu dài có thể gây viêm gan độc tính, xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan. Để bảo vệ gan, hãy bảo quản hạt trong môi trường khô ráo, kín khí, kiểm tra kỹ trước khi sử dụng và loại bỏ hoàn toàn lô hạt nếu phát hiện dấu hiệu mốc. Ngoài ra, ưu tiên mua hạt từ các nhà cung cấp uy tín để giảm nguy cơ nhiễm nấm.
2. Dầu ăn tái sử dụng
Dầu ăn là một nguyên liệu không thể thiếu trong căn bếp, từ chiên rán đến xào nấu. Tuy nhiên, thói quen tái sử dụng dầu ăn nhiều lần, đặc biệt là dầu thực vật như dầu đậu nành, dầu hạt cải, được xem là một "sát thủ" thầm lặng đối với gan. Khi dầu ăn được đun nóng ở nhiệt độ cao và sử dụng lại, nó sẽ bị oxy hóa, tạo ra các hợp chất độc hại như aldehyde và các gốc tự do. Theo nghiên cứu từ Đại học Illinois (2019), những hợp chất này khi đi vào cơ thể sẽ gây stress oxy hóa, làm tổn thương tế bào gan và thúc đẩy viêm gan mãn tính. Ngoài ra, tiến sĩ Maria Isabel Fiel, chuyên gia bệnh học gan tại Bệnh viện Mount Sinai, New York, cho biết việc tiêu thụ dầu ăn tái sử dụng thường xuyên có thể dẫn đến tích tụ các chất độc trong gan, làm tăng nguy cơ xơ gan và ung thư gan.
Đặc biệt, ở các nước châu Á, nơi văn hóa chiên rán phổ biến, thói quen tiết kiệm dầu ăn bằng cách tái sử dụng là một vấn đề đáng lo ngại (Ảnh: Internet)
Để bảo vệ gan, bạn nên sử dụng dầu ăn mới cho mỗi lần nấu, ưu tiên các loại dầu có điểm khói cao như dầu ô liu nguyên chất hoặc dầu bơ, và tuyệt đối tránh đun dầu đến mức bốc khói.
3. Đồ nhựa không đạt chuẩn (hộp nhựa, chai nhựa,...)
Trong căn bếp hiện đại, hộp nhựa và chai nhựa được sử dụng để lưu trữ thực phẩm, nước uống hoặc gia vị. Tuy nhiên, không phải tất cả đồ nhựa đều an toàn. Các loại nhựa kém chất lượng, đặc biệt là những loại chứa Bisphenol A (BPA) hoặc phthalates, có thể giải phóng các hóa chất độc hại vào thực phẩm, gây hại cho gan. Theo một nghiên cứu được công bố trên Environmental Health Perspectives (2021), BPA và phthalates có khả năng làm rối loạn nội tiết, gây stress oxy hóa và viêm ở gan, từ đó làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ và tổn thương gan mãn tính.
Điều đáng lo ngại là các hóa chất này dễ dàng thẩm thấu vào thực phẩm khi hộp nhựa được sử dụng trong lò vi sóng hoặc chứa thực phẩm nóng (Ảnh: Internet)
Tiến sĩ Leonardo Trasande, chuyên gia về sức khỏe môi trường tại Đại học New York, nhấn mạnh rằng tiếp xúc lâu dài với BPA có thể làm suy giảm chức năng gan và làm tăng nguy cơ ung thư gan. Để bảo vệ gan, hãy ưu tiên sử dụng hộp thủy tinh hoặc thép không gỉ để lưu trữ thực phẩm, kiểm tra kỹ nhãn "BPA-free" trên các sản phẩm nhựa và tránh sử dụng đồ nhựa trong điều kiện nhiệt độ cao.
Gan là "nhà máy" thầm lặng của cơ thể, nhưng nó cũng dễ bị tổn thương bởi những thứ quen thuộc và tưởng chừng vô hại trong nhà bếp. Các loại hạt bị ẩm mốc, dầu ăn tái sử dụng và đồ nhựa không đạt chuẩn là ba "sát thủ" phổ biến mà hầu hết gia đình nào cũng có. Bằng cách nhận thức được nguy cơ và thay đổi thói quen sử dụng, chúng ta có thể bảo vệ gan khỏi những tổn thương không đáng có.
Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
