Nội tiết tố (hormone) trong cơ thể phụ nữ không hoạt động một cách độc lập mà luôn bị ảnh hưởng bởi lối sống, môi trường và cả những yếu tố bên trong. Khi một trong những yếu tố này bị xáo trộn, sự cân bằng hormone cũng dễ dàng bị phá vỡ, kéo theo hàng loạt hệ lụy không mong muốn.

Dưới đây là 5 lý do phổ biến nhất mà các chị em cần lưu ý để bảo vệ sức khỏe của mình.

1. Áp lực và căng thẳng kéo dài

Cuộc sống hiện đại với nhịp độ nhanh và áp lực từ công việc, gia đình hay các mối quan hệ xã hội đã trở thành "kẻ thù thầm lặng" của nội tiết tố nữ. Khi chị em rơi vào trạng thái căng thẳng kéo dài, cơ thể sẽ sản sinh quá mức hormone cortisol - được xem là một dạng hormone gây stress. Cortisol tăng cao không chỉ làm rối loạn nhịp sinh học mà còn ức chế sự sản xuất của các hormone quan trọng khác như estrogen và progesterone.

Ví dụ, một người phụ nữ làm việc với cường độ cao, thường xuyên thức khuya để hoàn thành tiến độ có thể nhận thấy chu kỳ kinh nguyệt của mình bất thường hoặc tâm trạng trở nên cáu gắt hơn bình thường. Điều này xảy ra vì căng thẳng không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động trực tiếp đến tuyến thượng thận và buồng trứng 0 hai cơ quan chịu trách nhiệm chính trong việc điều tiết hormone.

Nếu tình trạng không được kiểm soát kịp thời, sự mất cân bằng nội tiết tố có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng hơn (Ảnh: Internet)

2. Chế độ ăn uống thiếu khoa học

Ăn uống đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc duy trì sự ổn định của nội tiết tố, nhưng không phải chị em nào cũng nhận thức được điều này. Một chế độ ăn nhiều đường, thực phẩm chế biến sẵn hoặc thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin D, omega-3 và magie có thể làm xáo trộn sự cân bằng hormone.

Chẳng hạn, việc tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt không chỉ khiến lượng đường trong máu tăng vọt mà còn làm gia tăng insulin - một hormone có thể ảnh hưởng đến sự sản xuất estrogen (Ảnh: Internet)

Ngược lại, thiếu hụt chất béo lành mạnh từ cá, quả bơ hay các loại hạt lại khiến cơ thể không đủ nguyên liệu để tổng hợp hormone giới tính. Thực tế, nhiều chị em áp dụng chế độ ăn kiêng khắt khe để giảm cân mà không biết rằng điều này có thể làm giảm mức progesterone, dẫn đến rối loạn kinh nguyệt hoặc khó thụ thai. Vì vậy, một chế độ ăn uống cân đối không chỉ giúp duy trì vóc dáng mà còn là "lá chắn" bảo vệ nội tiết tố khỏi những biến động không đáng có.

3. Thiếu ngủ và thói quen sinh hoạt không lành mạnh

Giấc ngủ là thời gian để cơ thể tái tạo và cân bằng lại các chức năng, bao gồm cả việc điều hòa hormone. Tuy nhiên, với cuộc sống bận rộn, nhiều chị em thường xuyên thức khuya, ngủ không đủ giấc hoặc có thói quen sử dụng điện thoại trước khi đi ngủ, làm ảnh hưởng đến chất lượng nghỉ ngơi. Khi giấc ngủ bị gián đoạn, hormone melatonin - vốn giúp điều chỉnh nhịp sinh học của cơ thể - sẽ bị giảm sút, kéo theo sự mất cân bằng của các hormone khác như cortisol và estrogen.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng những phụ nữ ngủ dưới 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ rối loạn nội tiết tố cao hơn đáng kể so với những người duy trì giấc ngủ từ 7 - 8 tiếng. Chưa kể, thói quen sinh hoạt không lành mạnh như lười vận động, hút thuốc lá hay uống rượu bia cũng góp phần làm suy yếu hoạt động của tuyến nội tiết. Để cải thiện, chị em cần xây dựng một lịch trình nghỉ ngơi hợp lý và loại bỏ những thói quen xấu để hormone được hoạt động nhịp nhàng hơn.

4. Tác động từ môi trường và hóa chất độc hại

Chúng ta thường không để ý rằng môi trường sống xung quanh cũng có thể là "thủ phạm" gây mất cân bằng nội tiết tố. Các hóa chất như BPA (có trong nhựa), paraben (trong mỹ phẩm) hay thuốc trừ sâu trong thực phẩm đều được gọi là "chất gây rối loạn nội tiết". Những chất này khi xâm nhập vào cơ thể sẽ bắt chước hoặc làm gián đoạn hoạt động của hormone tự nhiên, đặc biệt là estrogen. Ví dụ, việc sử dụng chai nhựa kém chất lượng để đựng nước nóng hoặc tiếp xúc thường xuyên với mỹ phẩm chứa paraben có thể khiến cơ thể tích tụ độc tố, làm tăng nguy cơ rối loạn hormone.

Thậm chí, ô nhiễm không khí hay nguồn nước không đảm bảo cũng góp phần làm trầm trọng thêm tình trạng này (Ảnh: Internet)

Điều đáng lo ngại là những yếu tố này thường khó kiểm soát hoàn toàn, nhưng chị em có thể giảm thiểu tác động bằng cách chọn sản phẩm an toàn, thân thiện với môi trường và duy trì thói quen detox cơ thể định kỳ.

5. Giai đoạn thay đổi tự nhiên trong cơ thể

Cuối cùng, không thể không nhắc đến những giai đoạn chuyển đổi tự nhiên mà bất kỳ người phụ nữ nào cũng trải qua, như dậy thì, mang thai, sau sinh hoặc tiền mãn kinh. Đây là những thời điểm hormone trong cơ thể biến động mạnh mẽ nhất để thích nghi với sự thay đổi.

Chẳng hạn, sau khi sinh, mức estrogen và progesterone giảm đột ngột có thể khiến nhiều chị em rơi vào trạng thái trầm cảm sau sinh. Tương tự, trong giai đoạn tiền mãn kinh, sự suy giảm tự nhiên của hormone nữ khiến cơ thể gặp phải các triệu chứng như bốc hỏa, mất ngủ hay tăng cân.

Dù đây là quy luật tất yếu, nhưng cách mỗi người đối diện và chăm sóc cơ thể trong những giai đoạn này sẽ quyết định mức độ ảnh hưởng của tình trạng mất cân bằng nội tiết tố. Bổ sung dinh dưỡng, tập luyện nhẹ nhàng và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết là những cách giúp chị em vượt qua giai đoạn này một cách nhẹ nhàng hơn.

Mất cân bằng nội tiết tố không chỉ là vấn đề sức khỏe mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng cuộc sống của các chị em. Từ áp lực công việc, chế độ ăn uống thiếu khoa học, thói quen sinh hoạt không lành mạnh, tác động từ môi trường cho đến những thay đổi tự nhiên của cơ thể, tất cả đều có thể là nguyên nhân khiến hormone bị xáo trộn. Hiểu rõ những lý do này không chỉ giúp phụ nữ nhận thức được tầm quan trọng của việc chăm sóc bản thân mà còn là bước đầu tiên để điều chỉnh lối sống sao cho phù hợp.

Xem thêm: Đổ mồ hôi liên tục ngay cả khi ở phòng máy lạnh, cơ thể bạn đang cảnh báo điều gì?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin