Ung thư đường tiêu hóa nguy hiểm không chỉ vì có tỷ lệ ca mắc cao, mà nếu không có đủ điều kiện để chữa bệnh đúng phác đồ, bệnh nhân sẽ phải đối mặt với “án tử”. Vậy tại sao chúng ta không ngăn chặn bệnh ngay từ đầu, bằng cách tuân thủ 5 quy tắc sau đây?
Các bác sĩ nội khoa cho biết, đường tiêu hóa là đại từ nói chung - nhằm chỉ hệ thống các cơ quan có trong hệ tiêu hóa, và được chia thành 2 phần - bao gồm: đường tiêu hóa trên (thực quản, dạ dày) và đường tiêu hóa dưới (đại tràng, trực tràng, tuyến tụy, hậu môn). Khi ung thư khởi phát tại bất kỳ cơ quan nào có trong hệ tiêu hóa, đều sẽ được xếp vào nhóm bệnh “ung thư đường tiêu hóa”.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh ung thư đường tiêu hóa có dấu hiệu gia tăng chóng mặt trong thời gian gần đây, kèm tỷ lệ tử vong cao nên đang dần trở thành gánh nặng bệnh tật của ngành y toàn cầu. Trong đó, Việt Nam xếp thứ 50/185 quốc gia có tỷ lệ tử vong cao nhất, do bệnh ung thư đường tiêu hóa gây nên.
Cụ thể, ung thư thực quản, ung thư dạ dày và ung thư đại tràng là 3 bệnh ung thư đường tiêu hóa phổ biến nhất ở nước ta. Xếp đầu là ung thư dạ dày với 17.906 ca mắc mới và hơn 15.000 người tử vong mỗi năm, kế tiếp là ung thư đại tràng với 16.000 ca mắc mới và hơn 8.200 người tử vong mỗi năm, và cuối cùng là ung thư thực quản - với hơn 2.400 ca mắc mới và hơn 2.200 người tử vong mỗi năm.
Nguyên nhân khiến cho tỷ lệ ca mắc và tử vong do ung thư đường tiêu hóa ở nước ta cao như vậy - điều đầu tiên là do lối sống không lành mạnh và ăn uống thiếu khoa học của nhiều người. Và tiếp đó là sự chủ quan, không chịu thăm khám khi cơ thể xuất hiện triệu chứng lạ (như: cảm giác khó tiêu, thỉnh thoảng bị đầy bụng, táo bón,... ) - nhiều người nghĩ rằng đó chỉ là do rối loạn tiêu hóa, đau dạ dày nên không đi khám mà lại uống thuốc theo đơn của các tiệm thuốc địa phương. Chỉ đến khi tình trạng trở nên nặng hơn, một số trường hợp không thể đi tiêu được mới bắt đầu đến bệnh viện thăm khám. Khi nhận kết quả mới biết mình bị ung thư.
 |
Một phần là do triệu chứng bệnh ung thư khá giống với những căn bệnh tiêu hóa thông thường, phần khác là chi phí thăm khám bệnh đắt đỏ - nên nhiều người lựa chọn làm lơ, không kiểm tra dẫn đến bệnh ung thư khởi phát lúc nào cũng không biết (Ảnh: Internet)
Từ những điều trên cho thấy, mọi căn bệnh về đường tiêu hóa có thể dẫn tới ung thư đều bắt nguồn từ thói quen ăn uống và sinh hoạt không lành mạnh. Điều bạn cần làm ngay bây giờ là thay đổi lại lối sống, thông qua 5 quy tắc sau đây nhằm hạn chế mọi nguy cơ mắc bệnh.
Chất xơ thường có nhiều nhất trong các loại thực phẩm như rau củ quả, ngũ cốc và các loại hạt - được xem là nhóm chất không thể thiếu trong mỗi bữa ăn hằng ngày. Không chỉ giúp cho việc tiêu hoá diễn ra trơn tru hơn, chất xơ còn cung cấp nhiều lợi ích tuyệt vời khác, chẳng hạn như: tránh tích tụ mỡ gây thừa cân - béo phì, góp phần làm giảm cholesterol trong máu (hạn chế nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường loại 2, cao huyết áp,...), điều hoà đường huyết và ngăn ngừa hiệu quả các bệnh ung thư. Theo khuyến nghị của Viện dinh dưỡng Quốc gia, trẻ em và phụ nữ cần nạp 25 gam chất xơ/ ngày, còn đàn ông là 38 gam/ ngày.
Song song với việc bổ sung đủ chất xơ, bạn cũng cần loại bỏ những thực phẩm chứa chất béo xấu gây ảnh hưởng tới cơ thể, chẳng hạn như: mỡ động vật, kem, đồ chiên, thức ăn nhanh, dầu tái chế nhiều lần,... Ngoài ra, hạn chế việc sử dụng các thực phẩm đóng hộp, đồ nướng than, thực phẩm nhiều chất phụ gia là điều cực kỳ cần thiết. Vì chúng làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày, ung thư đại tràng, tăng cholesterol xấu trong máu, gây ảnh hưởng tới tim mạch và huyết áp.
Để có một hệ tiêu hóa khỏe mạnh, các chuyên gia dinh dưỡng khuyến khích chúng ta nên ăn nhiều thực phẩm có chứa nhiều chất xơ (táo, dâu, cam, cà rốt, cà chua, rau cải thìa, súp lơ xanh,... ) và chất béo tốt (như omega-3 - 6 - 9 - có trong cá hồi, cá ngừ, hạt điều, hạt óc chó,... ) (Ảnh: Internet)
Tuỳ thuộc vào sự lựa chọn của mỗi người khi xây dựng thói quen trong ăn uống, mà nó sẽ ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực cho hệ tiêu hóa. Nếu ăn uống khoa học và đúng giờ, các cơ quan tiêu hóa trong cơ thể sẽ được thực hiện chức năng một cách trơn tru và hiệu quả, từ đó mang đến nhiều lợi ích sức khỏe. Ngược lại, nếu thường xuyên ăn uống lệch giờ hoặc bỏ bữa, về lâu dài sẽ gây ra nhiều triệu chứng tiêu hóa kém như: chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu, đau dạ dày,... Thậm chí, nếu nghiêm trọng sẽ còn gây nên các bệnh ung thư đường tiêu hóa.
Do đó, để tránh mắc bệnh, các bác sĩ khuyên mọi người cần đảm bảo giờ ăn cố định, không ăn quá ít hoặc quá no. Điều này sẽ làm giảm áp lực lên các cơ quan tiêu hóa khi thực hiện chức năng, từ đó giữ cho hệ tiêu hóa luôn hoạt động trơn tru, ổn định.
70% cơ thể của chúng ta là nước, điều đó cho thấy nước có vai trò quan trọng như thế nào để duy trì các hoạt động của cơ thể, đặc biệt là với hệ tiêu hóa. Theo y khoa, nước giúp tăng cường sức khỏe tiêu hóa, hạn chế tình trạng táo bón bằng cách làm trơn nhu động ruột, làm mềm phân - từ đó đào thải cặn bã tốt hơn.
Với người trưởng thành khỏe mạnh cần bổ sung 8 - 10 ly nước (tương đương với 2,5 lít) mỗi ngày, để bảo đảm mọi hoạt động của hệ tiêu hóa được diễn ra trơn tru (Ảnh: Internet)
Bên cạnh đó, để giúp hệ tiêu hóa được khỏe mạnh hơn mỗi ngày, bạn cũng đừng quên tăng cường bổ sung nhiều chất dinh dưỡng như: probiotic (sữa chua, phô mai, dưa cải chua,... ), kẽm và glutamine (thịt đỏ, hải sản, ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu,... ). Những chất này có khả năng làm giảm tình trạng đầy hơi, ợ chua, tiêu chảy, viêm đại tràng hay rối loạn tiêu hóa cực kỳ hiệu quả.
Nói về các thói quen xấu trong sinh hoạt có thể gây hại hệ tiêu hóa (và là yếu tố phổ biến dẫn tới ung thư), không thể không nhắc đến thói quen lạm dụng rượu bia, sử dụng chất kích thích, và ăn khuya.
Đầu tiên, về thói quen uống rượu bia. Nhiều nghiên cứu cho thấy, rượu bia có thể làm tăng axit trong dạ dày, gây ra ợ nóng, ợ chua, trào ngược hoặc viêm loét dạ dày. Uống quá nhiều rượu - nhất là khi đói còn làm tăng nguy cơ xuất huyết đường tiêu hóa, viêm ruột, teo dạ dày, ung thư dạ dày.
Bên cạnh đó, thói quen sử dụng chất kích thích, nghiện thuốc lá cũng là nguyên nhân làm tăng nguy cơ trào ngược axit trong đường tiêu hóa gấp 2 lần, gây tình trạng loét dạ dày, đại tràng và làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa.
Thói quen ăn khuya cũng gây hại tới đường tiêu hóa rất nhiều. Thông thường, cơ thể chúng ta mất khoảng 3 - 4 giờ để tiêu hóa hết thức ăn, trong khi buổi đêm là thời điểm để các cơ quan nội tạng thực hiện chức năng lọc và thải độc. Nếu bạn ăn quá khuya, đường tiêu hóa hoạt động liên tục không được nghỉ ngơi, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tiêu hóa, thậm chí là dẫn tới ung thư tại các cơ quan như dạ dày, đại tràng, gan và thận.
Trong thời gian từ 1 đến 3 tiếng sau khi ăn, máu phải đổ dồn về cơ quan tiêu hóa để làm nhiệm vụ tiêu hóa thức ăn. Vì thế, ta không nên chạy nhảy hoặc vận động mạnh trong khoảng thời gian này, vì nó sẽ khiến lượng máu vốn đi đến hệ tiêu hóa sẽ phải phân bổ nhiều cho cơ bắp, từ đó gây ảnh hưởng đến các chức năng của đường tiêu hóa, theo thời gian sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng.
Bạn thấy đó, thói quen trong ăn uống và sinh hoạt hàng ngày có ảnh hưởng rất lớn đến sức khoẻ của chúng ta, bao gồm cả đường tiêu hóa. Vì vậy, muốn duy trì sức khoẻ và hạn chế nguy cơ mắc ung thư, bạn nên xây dựng một lối sống lành mạnh hơn. Đặc biệt là hãy nắm rõ 5 quy tắc trên đây, giúp bảo vệ sức khoẻ và hạn chế nguy cơ bệnh tật.
Xem thêm: Hãy cẩn thận với căn bệnh ung thư dạ dày, nó chính là nguyên nhân gây ra 15.000 ca tử vong mỗi năm
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
