Thực phẩm chế biến sẵn (gồm thức ăn nhanh, thực phẩm xông khói, thực phẩm đóng hộp,... ) vốn rất được ưa chuộng bởi sự đa dạng và phù hợp với những người không có thời gian nấu nướng. Nhưng dù tiện lợi là thế, thực phẩm chế biến sẵn vẫn ẩn chứa những tác hại khôn lường cho sức khỏe mà mọi người cần lưu ý.
Theo đó, các chuyên gia sức khỏe đưa ra cảnh báo rằng tỷ lệ người mắc bệnh mãn tính đang tăng cao và có sự trẻ hoá trong thời gian gần đây. Dưa theo nhiều khảo sát và phân tích thống kê, họ nhận thấy được nguyên nhân phần lớn gây nên tỷ lệ này là do thói quen ăn uống không khoa học, thiếu cân bằng của mọi người. Hầu như những ai đang mắc bệnh cũng đều có một điểm chung đó là tiêu thụ quá nhiều các loại thực phẩm chế biến sẵn.
Thực phẩm chế biến sẵn có hương vị thơm ngon và chế biến đa dạng, giúp tiết kiệm thời gian nên rất được nhiều người lựa chọn (Ảnh: Internet)
Từ đây, các chuyên gia sức khỏe đặt ra câu hỏi: nguyên nhân nào khiến thực phẩm chế biến sẵn là nguồn cơn dẫn đến các căn bệnh mãn tính? Sau nhiều nghiên cứu, họ phát hiện ra nguyên nhân ẩn sâu, đó là trong thực phẩm chế biến sẵn đa phần đều rất nhiều muối, đường bổ sung và chất béo chuyển hóa, chiếm đến hơn 30% trong tổng khối lượng thực phẩm. Trong khi đó, cả đường, muối và chất béo chuyển hóa đều có những ảnh hưởng tiêu cực nhất định đối với sức khỏe.
Đầu tiên là với muối. Theo như khuyến cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lượng muối vừa đủ cho mỗi người trong một ngày là 5 gam. Nhưng hiện nay, người Việt Nam ta lại tiêu thụ bình quân 10 gam/ người/ ngày - tức gấp đôi khuyến cáo của WHO. Các chuyên gia y tế cho biết, ăn quá nhiều muối có thể gây nên các bệnh chuyển hóa mãn tính như: suy thận, cao huyết áp, bệnh tim mạch, bệnh mỡ máu,... Đặc biệt, những người vốn đang có sẵn những bệnh này thì nguy cơ mắc biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là tử vong cũng sẽ cao hơn nếu ăn mặn không kiểm soát.
Tiếp đó là đường bổ sung. Vẫn còn khá nhiều người nhầm lẫn rằng đường bổ sung cũng giống như đường tự nhiên, và thường rất vô tư, thoải mái khi tiêu thụ các loại thực phẩm nhiều đường. Sự thật thì đây là hai loại đường hoàn toàn khác nhau.
Đường tự nhiên thường được tìm thấy trong các loại thực phẩm giàu prebiotic lành mạnh có trong tự nhiên như trái cây tươi, rau, củ, ngũ cốc, các loại hạt hoặc yến mạch - giúp phát triển và thúc đẩy các chức năng của hệ tiêu hoá, thì đường bổ sung - dùng vào mỗi khi tra nấu thực phẩm hoặc đồ uống - lại rất có hại cho sức khỏe, tiêu biểu là làm tăng cân vượt kiểm soát và tàn phá đường ruột của bạn, sự ảnh hưởng của nó sẽ tương đương với định lượng mà bạn dùng hằng ngày.
Cuối cùng là chất béo chuyển hóa (hay còn gọi là chất béo công nghiệp - đây được xem là chất béo có hại cho sức khỏe nhất. Chúng được tạo nên bởi mỡ, dầu đã qua tinh chế hoặc dầu thực vật đã hydro hóa một phần. Sử dụng loại chất béo này sẽ khiến cho các thực phẩm có hạn sử dụng lâu hơn, trông ngon và bắt mắt hơn. Thường được tìm thấy trong các thức ăn được chế biến sẵn, ngập dầu, chiên, nướng, các loại bánh thông thường hàng ngày như bánh quy, bánh kem, khoai tây chiên, kem,...
Khi phát hiện thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều thành phần gây hại cho sức khỏe, các chuyên gia tiếp tục tiến hành theo dõi và phân tích sâu hơn về nhóm người mắc bệnh mãn tính có thói quen ăn nhiều các loại thực phẩm chế biến sẵn, và nhận ra rằng các bệnh tật nguy hiểm sau đây chiếm tỷ lệ rất cao:
Hiện nay, các bệnh lý tim mạch như suy tim, ép tim, van tim, mạch vành, nhồi máu cơ tim đang được xem là “sát thủ số 1” do khả năng gây ra tử vong đến 75% cho người mắc. Nhiều nghiên cứu cho biết, tim mạch và chất béo chuyển hóa có mối liên hệ rất lớn, việc ta hấp thụ chất béo chuyển hóa càng nhiều, nguy cơ bệnh tim sẽ càng cao. Do khi ăn liên tục các chất béo xấu sẽ thúc đẩy chỉ số cholesterol có hại (LDL) và làm hạn chế các cholesterol có lợi (HDL).
Theo khảo sát của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hơn nửa triệu người chết vì các bệnh tim mạch có liên quan đến chất béo chuyển hóa (chất béo trans). Do đó, WHO đã đưa chất béo chuyển hóa vào danh sách đen, khuyến khích thay thế bằng các loại chất béo và dầu có lợi cho sức khỏe hơn (Ảnh: Internet)
Bên cạnh đó, chất béo chuyển hóa cùng với đường bổ sung có trong thực phẩm chế biến sẵn cũng là tác nhân gây ra tình trạng tiểu đường, béo phì ở mọi lứa tuổi, nhưng gần đây xuất hiện nhiều hơn ở lớp trẻ và trẻ em, đe dọa sự phát triển bình thường của trẻ em.
Có một nghiên cứu lớn dựa trên 80.000 phụ nữ tham gia đã lưu ý rằng những người tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cao hơn 40%. Mặt khác, tỷ lệ trẻ em béo phì tăng nhanh ở mức báo động, do thói quen ăn các loại thức ăn nhanh và uống nước ngọt không có giới hạn và không được kiểm soát.
Thực phẩm chế biến sẵn còn được tìm thấy là có liên quan đến các bệnh ung thư và gây tổn thương mạch máu. Cụ thể, trong một nghiên cứu kéo dài 4 tuần, người thường xuyên ăn thực phẩm chế biến sẵn có lượng cholesterol HDL tốt giảm 21% và sự giãn nở của động mạch bị suy giảm 29%. Và ở một nghiên cứu quy mô lớn về sức khỏe khác, các chuyên gia đã phát hiện ra rằng, việc ăn thực phẩm chế biến sẵn quá nhiều trước khi mãn kinh có thể làm tăng nguy cơ tăng nguy cơ ung thư vú cực kỳ cao sau khi mãn kinh.
Thực phẩm chế biến sẵn cũng có thể gây hại cho sức khỏe tâm thần, theo lời của các chuyên gia. Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người tiêu thụ quá nhiều chất béo chuyển hóa sẽ trở nên hung hăng hơn và khó nhận thức được cảm xúc của bản thân do gây ra sự mất cân bằng trong một số chất hóa học trong não. Sự mất cân bằng này còn có thể dẫn đến trầm cảm và thậm chí có thể làm tăng nguy cơ lâu dài phát triển chứng rối loạn sức khỏe tâm thần ở một số người.
Thực phẩm chế biến sẵn thường ít chất xơ và dưỡng chất so với thực phẩm tươi ngon và tự nhiên. Việc dùng thực phẩm chế biến sẵn thường xuyên có thể dẫn đến thiếu hụt dưỡng chất quan trọng như vitamin, khoáng chất và chất xơ, gây ra các vấn đề về tiêu hóa và hệ miễn dịch.
Để có một sức khỏe bền vững, hạn chế mọi rủi ro liên quan đến sức khoẻ, bạn cần lên kế hoạch ăn uống lành mạnh và giảm thiểu tối đa các loại thực phẩm chế biến sẵn gây nhiều bệnh tật. Bên cạnh đó, việc bổ sung các loại trái cây, rau củ giàu chất xơ cũng là điều nên làm.
Xem thêm: Người trẻ nếu bị nhồi máu cơ tim, tiên lượng sẽ xấu hơn cả người già và trung niên
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
