Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ mỗi 3 giây lại có thêm 1 người trên thế giới được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ. Dự báo đến năm 2050, số người mắc bệnh này có thể lên tới 139 triệu. Điều đáng lưu ý là các biểu hiện suy giảm nhận thức có thể bắt đầu từ 10-20 năm trước khi bệnh được chẩn đoán. Các nghiên cứu của Đại học Oxford và Harvard cũng nhấn mạnh rằng, yếu tố lối sống đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc làm chậm tiến trình thoái hóa tế bào thần kinh.

Dưới đây là 7 thói quen được các chuyên gia thần kinh học, tâm lý học và dinh dưỡng học khuyên bạn nên bắt đầu ngay hôm nay để bảo vệ não bộ khỏi thoái hóa sớm, giảm nguy cơ mắc Alzheimer và giữ cho trí nhớ, tư duy luôn linh hoạt dù bạn có đang ở độ tuổi nào.

1. Học thêm một ngôn ngữ mới hoặc kỹ năng mới

Não bộ luôn khao khát được thử thách. Việc học một ngôn ngữ mới hoặc kỹ năng chưa từng trải nghiệm sẽ tạo ra hàng loạt kết nối mới giữa các tế bào thần kinh, làm tăng khả năng linh hoạt và tốc độ xử lý của não.

Theo nghiên cứu từ Viện Khoa học Thần kinh Montreal, những người song ngữ có vùng hải mã (hippocampus - khu vực ghi nhớ của não) dày hơn so với người chỉ biết một ngôn ngữ. Điều này đồng nghĩa với việc họ có khả năng bảo vệ tốt hơn trước nguy cơ mất trí nhớ khi về già. Và không nhất thiết phải trở thành chuyên gia - chỉ cần bạn dám học, dám luyện tập mỗi ngày thì đã là một tín hiệu tích cực cho não bộ rồi.

2. Ngủ đủ và ngủ đúng chu kỳ sinh học

Giấc ngủ không đơn thuần là thời gian nghỉ ngơi - đó là lúc não bộ “dọn rác”. Trong giấc ngủ sâu, hệ thống glymphatic của não sẽ hoạt động mạnh mẽ để loại bỏ các mảng amyloid beta - một loại protein có liên quan đến bệnh Alzheimer. Nghiên cứu từ Đại học Rochester (Mỹ) cho thấy, khi thiếu ngủ thường xuyên, lượng protein này tích tụ nhanh chóng và phá hủy dần các liên kết thần kinh.

Hãy ngủ đủ 7-9 tiếng mỗi đêm, ưu tiên đi ngủ trước 23h để đảm bảo chu kỳ sản xuất melatonin - hormone giúp làm dịu não và hỗ trợ giấc ngủ sâu (Ảnh: Internet)

3. Duy trì hoạt động thể chất thường xuyên

Bạn có biết rằng chỉ cần 150 phút vận động vừa phải mỗi tuần có thể giúp giảm 35% nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ? Một nghiên cứu công bố trên Journal of Alzheimer’s Disease đã chứng minh, đi bộ nhanh, yoga, bơi lội hay đạp xe đều có thể tăng lưu lượng máu lên não, kích thích sản sinh các yếu tố tăng trưởng thần kinh (BDNF), từ đó cải thiện trí nhớ, khả năng học tập và tinh thần minh mẫn.

Thể dục không chỉ giúp tim mạch khỏe mạnh mà còn là “bài tập cho não”, giúp chống lại sự co rút và teo nhỏ vùng não do lão hóa (Ảnh: Internet)

4. Bổ sung thực phẩm nuôi dưỡng não bộ mỗi ngày

Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc và chức năng não. Các chuyên gia khuyến nghị nên áp dụng chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải hoặc MIND - tập trung vào rau xanh, trái cây, cá béo (như cá hồi, cá mòi), quả hạch (óc chó, hạnh nhân), dầu ô liu và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, nhiều đường.

Những thực phẩm giàu omega-3, polyphenol và flavonoid đã được chứng minh là giúp cải thiện chức năng nhận thức, giảm viêm thần kinh và làm chậm quá trình thoái hóa. Ngoài ra, một số loại gia vị như nghệ, với hoạt chất curcumin, cũng được nghiên cứu là có khả năng vượt qua hàng rào máu não và hỗ trợ bảo vệ các tế bào thần kinh.

5. Rèn luyện trí não qua các trò chơi và tư duy phản biện

Đừng để não bộ “nghỉ hưu” quá sớm. Các trò chơi như sudoku, cờ vua, giải ô chữ, học nhạc cụ hoặc các ứng dụng rèn luyện trí nhớ đều có thể giúp cải thiện sự chú ý, tốc độ phản xạ và khả năng ghi nhớ ngắn hạn. Bên cạnh đó, việc thường xuyên thảo luận, phản biện, đặt câu hỏi và đọc các tài liệu mang tính học thuật sẽ giúp não duy trì sự sắc bén trong phân tích và tư duy logic.

Nghiên cứu tại Đại học Harvard cho thấy, những người duy trì hoạt động trí tuệ phong phú trong suốt cuộc đời có nguy cơ mắc Alzheimer thấp hơn đến 33% (Ảnh: Internet)

6. Duy trì kết nối xã hội và cảm xúc tích cực

Cô đơn và trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn làm tăng nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh. Một nghiên cứu công bố trên The Lancet cho thấy, những người ít tương tác xã hội có nguy cơ mắc chứng sa sút trí tuệ cao hơn đến 60% so với người sống trong môi trường kết nối.

Việc thường xuyên trò chuyện với người thân, bạn bè, tham gia các hoạt động cộng đồng, câu lạc bộ hoặc nhóm sở thích không chỉ giúp bạn cảm thấy vui vẻ mà còn kích hoạt nhiều vùng não liên quan đến ngôn ngữ, cảm xúc và trí nhớ.

7. Kiểm soát căng thẳng một cách chủ động

Căng thẳng mạn tính làm tăng nồng độ cortisol - một hormone có thể gây teo vùng hải mã, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng ghi nhớ và học tập. Theo chuyên gia thần kinh học Dr. Sara Lazar (Harvard Medical School), việc thực hành thiền chánh niệm, yoga hoặc đơn giản là hít thở sâu và viết nhật ký cảm xúc có thể giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng và phục hồi vùng não bị ảnh hưởng.

Bắt đầu mỗi ngày bằng 5 phút tĩnh lặng hoặc một bài tập thở sâu có thể tạo nên sự khác biệt lớn cho sức khỏe não bộ về lâu dài (Ảnh: Internet)

Bệnh lý não bộ không phải là điều “tất yếu” khi về già - chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa, làm chậm hoặc thậm chí là đảo ngược tiến trình suy giảm trí tuệ nếu bắt đầu chăm sóc não bộ đúng cách và đủ sớm. Việc bạn chủ động tạo ra lối sống lành mạnh từ hôm nay sẽ là món quà quý giá cho chính bạn trong tương lai - nơi bạn có thể vẫn tự lập, minh mẫn, và sống trọn vẹn từng khoảnh khắc.

Xem thêm: Đổ mồ hôi liên tục ngay cả khi ở phòng máy lạnh, cơ thể bạn đang cảnh báo điều gì?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin