Lợi ích đến từ chế độ ăn uống “4-5-1”

Giải thích kĩ hơn về chế độ ăn uống này, Viện Dinh dưỡng quốc gia cho biết: 

Số 4 có nghĩa là phải cân đối đủ 4 yếu tố trong mỗi bữa ăn, gồm: cân đối về lipid giữa lipid động vật và thực vật, cân đối về vitamin và khoáng chất, cân đối về protein giữa đạm động vật và thực vật, cân đối giữa 3 nhóm chất sinh năng lượng protein - lipid - carboydrate (tinh bột) lần lượt theo tỷ lệ 13 - 20%, 20 - 25% và 55 - 65%.

Số 5 có nghĩa là trong 8 nhóm thực phẩm cơ bản, ta cần phải ăn tối thiểu 5 nhóm/ mỗi bữa để có thể đảm bảo tính đa dạng của dinh dưỡng, nhằm giúp cơ thể không bị thiếu hụt hoặc dư thừa bất kỳ nhóm dưỡng chất nào. 8 nhóm thực phẩm ấy chi tiết như sau:

1. Nhóm lương thực (gồm gạo, bột mì, ngô, khoai,... ) - đây được xem là nhóm thức ăn cơ bản, chịu trách nhiệm chính trong việc cung cấp năng lượng cho cơ thể.

2. Nhóm dầu ăn và mỡ các loại (dầu oliu, dầu lạc, dầu cá, mỡ cá,... ) - là dung môi giúp hoà tan các loại vitamin như A, D, E , K, đồng thời cung cấp một lượng axit béo cần thiết cho cơ thể, hỗ trợ phát triển trí não cũng như hạn chế được nhiều nguy cơ bị viêm nhiễm và bệnh tật.

3. Nhóm sữa và chế phẩm từ sữa (sữa, phô mai, sữa chua, bơ sữa,... ) - là thành phần chính có chứa nguồn dinh dưỡng cao như chất béo, protein, đường, vitamin, khoáng chất và nước. Từ đó, giúp cơ thể phát triển, nâng cao khỏe mạnh và tăng khả năng phòng chống bệnh tật. 

4. Nhóm rau có màu xanh thẫm và củ quả có màu sáng như vàng, đỏ hoặc da cam (rau cải, súp lơ xanh, cà rốt, cà chua,.. ) - là nguồn cung cấp chất xơ, folate, chất chống oxy hoá cùng vitamin và khoáng chất dồi dào, có giá trị dinh dưỡng cao.

Các dưỡng chất có trong các loại rau củ quả có màu sẽ giúp dung hoà và tổng hợp các nguồn dinh dưỡng, nâng cao miễn dịch, hạn chế sự phát triển của các tế bào gây hại tiến thành bệnh mạn tính và ung thư, đồng thời giúp điều hòa hệ vi khuẩn và tăng cường quá trình tiêu hóa - hấp thu tại ruột (Ảnh: Internet)

5. Nhóm rau, củ, quả khác (su hào, củ cải,... ) - giá trị dinh dưỡng thấp hơn so với nhóm rau củ quả có màu, nhưng vẫn cung cấp rất nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể như chất xơ, vitamin và khoáng chất.

6. Nhóm thịt - cá và hải sản các loại - đây chính là nguồn cung cấp nguồn đạm động vật, omega-3 và các loại canxi dồi dào cho cơ thể. Mỗi dạng thực phẩm sẽ có một công dụng riêng đối với cơ thể, chẳng hạn như đạm động vật sẽ có vai trò tăng cường cơ bắp, tăng cường hệ miễn dịch của mỗi người. Còn omega-3 là là nguồn axit béo giúp phát triển trí não và canxi sẽ hỗ trợ sự phát triển của xương. 

Các nhóm chất dinh dưỡng có trong thịt, cá, hải sản đều tham gia vào quá trình tổng hợp các axit amin cần thiết - mà chính cơ thể người không tự tổng hợp được (Ảnh: Internet)

7. Nhóm trứng và các sản phẩm từ trứng - có thể cung cấp nhiều dưỡng chất, vitamin và chất khoáng thiết yếu của cơ thể, tăng đề kháng và hệ thống miễn dịch. Thêm vào đó là hạn chế được nhiều nguy cơ bệnh tật mạn tính như đột quỵ, máu đông, và tim mạch.

8. Nhóm các loại hạt (hạt hướng dương, hạnh nhân, óc chó,... ) - giúp cân bằng mức cholesterol và chất béo trung tính, có đặc tính chống viêm và chống oxy hoá cực kỳ mạnh mẽ nên sẽ hạn chế tối đa các nguy cơ ung thư hoặc các loại bệnh viêm nguy hiểm như viêm cơ tim, viêm phổi, viêm thận.

Còn số 1 trong công thức này là yêu cầu mọi người thực hiện đầy đủ yếu tố số 4 và số 5 trong cùng một bữa ăn mỗi ngày. 

Tóm gọn lại, chế độ ăn uống “4-5-1” khuyến khích các gia đình nên bảo đảm đủ 4 yếu tố về dinh dưỡng - với 5 trên 8 nhóm thực phẩm cơ bản - trong 1 bữa ăn. 

Các chuyên gia dinh dưỡng cũng đặc biệt nhấn mạnh, yếu tố “tiêu thụ tối thiểu 5 trên 8 nhóm thực phẩm cơ bản” là quan trọng nhất. Vì sự đa dạng của các loại thực phẩm và nhóm thực phẩm trong chế độ ăn uống có thể giúp đảm bảo hấp thụ đầy đủ lượng chất dinh dưỡng thiết yếu. 

Chế độ ăn đa dạng sẽ tạo ra sự cân bằng dinh dưỡng - điều này đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đồng tình và nhận xét là “nguyên tắc vàng” trong ăn uống, giảm tối đa nguy cơ mắc bệnh (Ảnh: Internet)

Về cả mặt khoa học lẫn y học - các bác sĩ cho biết - không có riêng bất kì nhóm thực phẩm hoặc yếu tố dinh dưỡng nào có thể bổ sung toàn bộ các dưỡng chất mà cơ thể cần. Việc cân bằng giữa các loại dinh dưỡng như vậy, không loại bỏ cũng không lạm dụng mới có thể duy trì được hệ thống miễn dịch và đề kháng luôn ổn định, nâng cao sức khoẻ để chống lại các loại bệnh tật - đặc biệt là trong giai đoạn đang xuất hiện nhiều bệnh truyền nhiễm/ hô hấp như hiện tại.

Với những lợi ích tuyệt vời cho sức khoẻ như thế, mọi người còn chờ gì mà không áp dụng chế độ ăn uống 4-5-1 trong mỗi bữa ăn của mình ngay hôm nay? Bên cạnh đó, ngoài việc cân bằng dinh dưỡng, mọi người cũng đừng quên chủ động bảo vệ sức khoẻ của mình và thường xuyên vận động để cơ thể luôn dẻo dai, khoẻ mạnh nhé!

Xem thêm: Rùng mình ớn lạnh bất kể thời tiết ấm áp, hãy cẩn thận với 6 nguyên do sau đây

                              Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin