Thời đại số đã mang đến những thay đổi vượt bậc trong cách con người kết nối, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, đằng sau sự tiện lợi của công nghệ là những hệ lụy không ngờ tới đối với sức khỏe tâm thần, đặc biệt ở giới trẻ - những người sinh ra và lớn lên trong môi trường số hóa.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ rối loạn lo âu trên toàn cầu đã tăng 25% trong thập kỷ qua, với nhóm tuổi từ 18 đến 34 chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Các chuyên gia tâm lý học và bác sĩ thần kinh đã chỉ ra rằng, chính những yếu tố tưởng chừng vô hại trong cuộc sống số đang góp phần làm gia tăng tình trạng này. Dưới đây là 5 lý do gây sốc, được các chuyên gia tiết lộ, khiến nhiều người trẻ mắc rối loạn lo âu trong thời đại số.

1. Áp lực từ mạng xã hội và hội chứng FOMO

Mạng xã hội, với những hình ảnh lung linh và cuộc sống "hoàn hảo" của người khác, đã tạo nên một áp lực vô hình khiến nhiều người trẻ rơi vào trạng thái lo âu. Hội chứng FOMO (Fear of Missing Out - nỗi sợ bị bỏ lỡ) là một trong những nguyên nhân hàng đầu. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Computers in Human Behavior (2020), việc sử dụng mạng xã hội quá mức có liên quan chặt chẽ đến cảm giác bất an và lo âu ở người trẻ. Khi liên tục so sánh bản thân với những hình ảnh được chọn lọc kỹ lưỡng trên mạng xã hội, nhiều người cảm thấy mình không đủ giỏi, không đủ thành công, hoặc không đủ hấp dẫn.

Bác sĩ tâm lý học Lisa Damour, tác giả cuốn sách Under Pressure, nhấn mạnh: "Mạng xã hội không chỉ làm gia tăng sự so sánh xã hội mà còn tạo ra một vòng lặp lo âu, khiến người trẻ cảm thấy họ luôn phải chạy theo để bắt kịp".

Điều này dẫn đến áp lực tâm lý liên tục, làm gia tăng nguy cơ rối loạn lo âu (Ảnh: Internet)

2. Tình trạng quá tải thông tin

Thời đại số mang đến một lượng thông tin khổng lồ, nhưng không phải tất cả đều hữu ích. Theo một nghiên cứu từ Đại học California (2021), trung bình một người tiếp xúc với lượng thông tin tương đương 174 tờ báo mỗi ngày qua các thiết bị số.

Tình trạng quá tải thông tin khiến bộ não bị kích thích liên tục, gây ra căng thẳng và lo âu (Ảnh: Internet)

Bác sĩ thần kinh học Daniel Levitin, trong cuốn The Organized Mind, giải thích rằng khi bộ não phải xử lý quá nhiều thông tin, hệ thống thần kinh giao cảm sẽ kích hoạt phản ứng "chiến đấu hoặc bỏ chạy", dẫn đến trạng thái lo âu mãn tính. Vì thế, người trẻ với thói quen "cuộn" mạng xã hội hàng giờ, thường xuyên rơi vào trạng thái quá tải mà không nhận ra.

3. Thiếu ngủ do sử dụng thiết bị điện tử ban đêm

Ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính bảng và laptop đã được chứng minh là làm gián đoạn nhịp sinh học, gây ra tình trạng mất ngủ hoặc ngủ không sâu.

Theo nghiên cứu của Đại học Harvard (2022), tiếp xúc với ánh sáng xanh trước khi đi ngủ làm giảm sản xuất melatonin - hormone điều hòa giấc ngủ - tới 50% (Ảnh: Internet)

Thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn là nguyên nhân chính gây ra rối loạn lo âu. Bác sĩ Matthew Walker, chuyên gia về giấc ngủ và tác giả cuốn Why We Sleep, cảnh báo: "Thiếu ngủ làm tăng hoạt động của hạch hạnh nhân (amygdala), khu vực não bộ kiểm soát cảm xúc, khiến người trẻ dễ rơi vào trạng thái lo âu và hoảng sợ". Thói quen sử dụng điện thoại đến khuya, đặc biệt phổ biến ở giới trẻ, đang âm thầm phá hủy sức khỏe tâm thần của họ.

4. Sự cô lập xã hội trong thời đại kết nối

Dù công nghệ giúp con người kết nối qua không gian và thời gian, nó lại vô tình làm gia tăng cảm giác cô đơn. Theo một nghiên cứu được công bố trên American Journal of Preventive Medicine (2023), những người trẻ dành nhiều thời gian trên mạng xã hội có xu hướng cảm thấy cô lập xã hội hơn so với những người ưu tiên tương tác trực tiếp.

Kết nối ảo không thể thay thế cho những mối quan hệ thực sự. Sự thiếu hụt tương tác trực tiếp làm gia tăng cảm giác cô đơn, từ đó dẫn đến lo âu và trầm cảm (Ảnh: Internet)

Trong thời đại số, khi các cuộc trò chuyện trực tiếp bị thay thế bởi tin nhắn hay bình luận trên mạng, người trẻ thường cảm thấy thiếu sự đồng cảm và thấu hiểu, khiến họ dễ rơi vào vòng xoáy lo âu.

5. Áp lực đa nhiệm và văn hóa "luôn bận rộn"

Thời đại số khuyến khích văn hóa đa nhiệm, nơi người trẻ phải liên tục chuyển đổi giữa công việc, học tập và các hoạt động trực tuyến. Điều này tạo ra một lối sống "luôn bận rộn", khiến họ không có thời gian để nghỉ ngơi hay tự chăm sóc bản thân. Theo một nghiên cứu từ Đại học Stanford (2021), đa nhiệm không chỉ làm giảm hiệu suất mà còn gây ra căng thẳng tâm lý nghiêm trọng.

Bác sĩ tâm lý học Cal Newport, tác giả cuốn Digital Minimalism, cho rằng: "Việc liên tục chuyển đổi giữa các tác vụ khiến não bộ rơi vào trạng thái quá tải, làm tăng nguy cơ rối loạn lo âu". Văn hóa "hustle" (luôn bận rộn để thành công) được tôn vinh trên mạng xã hội càng khiến người trẻ cảm thấy áp lực phải làm việc không ngừng nghỉ, dẫn đến kiệt sức và lo âu.

Để giảm thiểu nguy cơ rối loạn lo âu, các chuyên gia khuyến nghị người trẻ cần thực hành "cai nghiện số" (digital detox), giới hạn thời gian sử dụng mạng xã hội, ưu tiên giấc ngủ chất lượng và xây dựng các mối quan hệ thực sự. Hãy lắng nghe cơ thể và tâm trí của mình, đồng thời tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia khi cần thiết, để sống khỏe mạnh hơn trong thế giới số đầy thách thức này.

Xem thêm: Dù rau có tốt đến mấy, bạn vẫn phải kiêng nếu đang ở trong 6 thời điểm này

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin