Hợp tác quảng cáo

Cách kiểm tra chứng mất trí nhớ hết sức đơn giản, test ngay cho người thân để nắm được nguy cơ sớm

Một bác sĩ thần kinh nổi tiếng chia sẻ 5 bài kiểm tra chức năng nhận thức đơn giản để giúp đánh giá sức khỏe não bộ của bệnh nhân.

Bài kiểm tra vẽ đồng hồ – hay CDT – được sử dụng thường xuyên để đánh giá một số vấn đề tinh thần. Trong hai thập kỷ qua, bài kiểm tra này đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc sàng lọc sớm tình trạng suy giảm nhận thức – đặc biệt là chứng mất trí.

Cách thực hiện hết sức đơn giản: yêu cầu người bệnh vẽ một chiếc đồng hồ hiển thị thời gian, chẳng hạn như lúc sáu giờ: một vòng tròn, các con số, một kim lớn, một kim nhỏ.

Cach kiem tra chung mat tri nho het suc don gian, test ngay cho nguoi than de nam duoc nguy co som
Có nhiều tiêu chí khác nhau để chấm điểm bài kiểm tra vẽ đồng hồ. Ảnh: Shutterstock

Các chức năng nhận thức của chúng ta bao gồm nhận thức, trí nhớ, khả năng học tập, sự chú ý, khả năng ra quyết định và ngôn ngữ.

Giá trị của bài kiểm tra có vẻ đơn giản này là nó yêu cầu sử dụng một số chức năng này cùng một lúc. Người đó có thể tập trung không? Họ có nghe hướng dẫn và hiểu được không? Trạng thái trí nhớ thị giác của họ như thế nào – họ có biết các con số và kim ở đâu trên mặt đồng hồ không? Kỹ năng vận động của họ như thế nào – họ có đủ khéo léo để vẽ đồng hồ không?

Bài kiểm tra này đang trở nên có giá trị trong việc đánh giá những người mắc chứng mất trí nhớ, vì người bệnh thường gặp khó khăn khi đọc thời gian trên đồng hồ thông thường: bài kiểm tra này yêu cầu họ phải có khả năng diễn giải vị trí của kim so với các con số, một khả năng thường bị mất ở những người trong giai đoạn đầu của chứng mất trí nhớ.

Bác sĩ thần kinh học tại Hoa Kỳ, Tiến sĩ Baibing Chen cho biết bài kiểm tra vẽ đồng hồ đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá sức khỏe não bộ.

Bài kiểm tra này có thể đánh giá khả năng thị giác không gian – hiểu được vị trí của các vật thể trong không gian – và chức năng điều hành, bao gồm trí nhớ làm việc, khả năng linh hoạt trong suy nghĩ và khả năng tự chủ của một người và liên quan đến việc sử dụng thùy đỉnh và thùy trán của não. Chen coi đây là một trong những bài kiểm tra yêu thích của mình vì nó cung cấp thông tin từ các lĩnh vực khác nhau.

Có nhiều cách khác nhau để chấm điểm bài kiểm tra vẽ đồng hồ:

- có đủ tất cả các con số và theo đúng trình tự không?

- thời gian có đúng không?

- các con số bị thiếu hay nằm ngoài mặt đồng hồ

- có đủ các kim và có được đặt đúng không?

Theo Dịch vụ Y tế Quốc gia của Vương quốc Anh, nếu một bệnh nhân có thể vẽ đồng hồ chính xác thì gần như loại trừ chứng mất trí nhớ, vì nhiệm vụ này yêu cầu người đó phải thực hiện đồng thời nhiều kỹ năng nhận thức.

Bốn bài kiểm tra đơn giản khác có thể đánh giá tình trạng nhận thức của một người:

1. Bài kiểm tra thăng bằng

Cach kiem tra chung mat tri nho het suc don gian, test ngay cho nguoi than de nam duoc nguy co som
Nếu một người gặp khó khăn với bài kiểm tra thăng bằng, đứng trên một chân trong tối đa 30 giây, điều đó có thể chỉ ra các vấn đề về phối hợp vận động hoặc thậm chí là các dấu hiệu sớm của tình trạng thoái hóa thần kinh. Ảnh: Shutterstock

Bài kiểm tra này đánh giá sự cân bằng và phối hợp, chủ yếu do tiểu não và vỏ não vận động điều khiển, với sự tham gia của các hệ thống cảm giác. Yêu cầu người đó đứng trên một chân trong tối đa 30 giây, đảm bảo họ có sự hỗ trợ ở gần.

Khó giữ thăng bằng có thể chỉ ra các vấn đề về phối hợp vận động hoặc thậm chí là các dấu hiệu sớm của tình trạng thoái hóa thần kinh, chẳng hạn như bệnh Parkinson, đôi khi có thể cùng tồn tại với chứng mất trí nhớ.

2. Bài kiểm tra khứu giác

Khứu giác có liên quan chặt chẽ đến củ khứu giác và thùy thái dương, đặc biệt là vỏ não khứu giác, một trong những vùng đầu tiên bị ảnh hưởng trong bệnh Alzheimer. Trong bài kiểm tra này, người bệnh được yêu cầu xác định các mùi quen thuộc như cà phê hoặc vani.

Khứu giác giảm sút, được gọi là chứng giảm khứu giác, thường là một trong những dấu hiệu sớm nhất của bệnh Alzheimer hoặc Parkinson, đôi khi xuất hiện trước các triệu chứng nhận thức nhiều năm.

3. Bài tập đi bộ kép

Bài kiểm tra này đánh giá khả năng phân chia sự chú ý của não giữa hai nhiệm vụ. Ví dụ, cá nhân được yêu cầu đi bộ trong khi đồng thời thực hiện một nhiệm vụ nhận thức, chẳng hạn như đếm ngược.

Hiệu suất bị suy giảm, chẳng hạn như chậm lại đáng kể hoặc mắc nhiều lỗi hơn, phản ánh các vấn đề tiềm ẩn với thùy trán của não và vai trò của nó trong sự chú ý và chức năng điều hành.

4. Kiểm tra khả năng nói trôi chảy

Bài kiểm tra này đánh giá ngôn ngữ và chức năng điều hành liên quan đến thùy trán và thùy thái dương. Cá nhân được yêu cầu nêu tên càng nhiều từ càng tốt trong một phút phù hợp với một danh mục (chẳng hạn như "động vật") hoặc bắt đầu bằng một chữ cái cụ thể.

Khó khăn khi tạo ra từ có thể chỉ ra rối loạn chức năng thùy trán hoặc thùy thái dương, có thể thấy ở bệnh Alzheimer hoặc chứng mất trí nhớ trán-thái dương.

Bác sĩ Chen cho biết các xét nghiệm này phải được tiến hành trong bối cảnh sức khỏe tổng thể, tiền sử và các triệu chứng hiện tại của bệnh nhân.

"Chúng không tự chẩn đoán chứng mất trí nhớ nhưng có thể cung cấp những gợi ý hữu ích về những vùng não nào có thể bị ảnh hưởng nếu bác sĩ đã nghi ngờ chứng mất trí nhớ tiềm ẩn".

Phong Vũ

Theo Người đưa tin

Tin cùng chuyên đề

TIN KHÁC

Sống tâm lý

Cho con

Giảm béo