Hóa chất trong nông nghiệp và bảo quản thực phẩm, như thuốc trừ sâu, chất bảo quản hay chất tạo màu, đã trở thành một phần không thể tránh khỏi trong chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Environmental Health Perspectives (2020), hơn 80% các mẫu rau củ quả tại một số quốc gia có chứa dư lượng thuốc trừ sâu vượt mức cho phép, gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh, nội tiết và thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư.

Đặc biệt, một số loại rau củ quả dễ bị ngâm tẩm hóa chất hơn do đặc điểm sinh học hoặc nhu cầu thị trường đòi hỏi vẻ ngoài bắt mắt. Những hóa chất này có thể được sử dụng trong quá trình trồng trọt (thuốc trừ sâu, phân bón hóa học) hoặc sau thu hoạch (chất bảo quản, chất làm bóng). Người tiêu dùng cần trang bị kiến thức để nhận biết và phòng tránh, đặc biệt với 5 loại rau củ quả dưới đây, vốn thường xuyên nằm trong danh sách “nguy cơ cao” về dư lượng hóa chất.

1. Táo

Táo là một trong những loại trái cây phổ biến nhất, nhưng cũng nằm trong danh sách “Dirty Dozen” (12 loại thực phẩm dễ nhiễm hóa chất nhất) do Environmental Working Group (EWG) công bố hàng năm. Theo báo cáo EWG năm 2024, hơn 90% mẫu táo được kiểm tra tại Mỹ chứa dư lượng của ít nhất hai loại thuốc trừ sâu, bao gồm chlorpyrifos - một chất bị cấm ở nhiều quốc gia do liên quan đến tổn thương thần kinh ở trẻ em. Ngoài ra, để giữ táo tươi lâu và bóng đẹp, nhiều nhà cung cấp sử dụng sáp công nghiệp chứa morpholine, một hóa chất có thể gây kích ứng da và mắt.

Cách nhận biết: Táo ngâm hóa chất thường có lớp vỏ bóng loáng bất thường, sờ vào cảm giác trơn nhờn.

Người tiêu dùng nên chọn táo hữu cơ hoặc rửa sạch bằng nước ấm pha baking soda để loại bỏ lớp sáp và dư lượng hóa chất (Ảnh: Internet)

2. Rau cải xanh

Các loại rau lá xanh như cải bó xôi hay cải ngọt rất dễ bị sâu bệnh, do đó nông dân thường sử dụng thuốc trừ sâu liều cao trong quá trình canh tác. Một nghiên cứu từ Đại học California (2023) cho thấy cải bó xôi có thể chứa đến 7 loại thuốc trừ sâu khác nhau, bao gồm permethrin, một chất gây rối loạn nội tiết. Ngoài ra, để giữ rau tươi trong quá trình vận chuyển, một số nhà cung cấp sử dụng chất bảo quản như natri benzoat, có thể gây dị ứng ở người nhạy cảm.

Cách nhận biết: Rau cải ngâm hóa chất thường có lá xanh mướt bất thường, không có dấu hiệu héo dù để lâu. Người tiêu dùng nên ngâm rau trong nước muối loãng hoặc giấm trước khi chế biến để giảm thiểu dư lượng hóa chất.

3. Khoai tây

Khoai tây là loại củ quen thuộc nhưng dễ bị ngâm tẩm hóa chất, đặc biệt là chất ức chế nảy mầm như chlorpropham. Theo Tạp chí Food Chemistry (2021), chlorpropham được sử dụng rộng rãi để ngăn khoai tây mọc mầm trong quá trình bảo quản, nhưng chất này có thể gây hại cho gan và thận nếu tích tụ lâu dài trong cơ thể. Ngoài ra, khoai tây thường được trồng trên đất xử lý bằng thuốc diệt cỏ, dẫn đến nguy cơ nhiễm Glyphosate - một chất bị Tổ chức Y tế Thế giới liệt vào danh sách “có khả năng gây ung thư”.

Cách nhận biết: Khoai tây ngâm hóa chất thường có vỏ mịn, không có mầm ngay cả khi để lâu. Người tiêu dùng nên gọt vỏ kỹ và luộc khoai trong nước sôi để giảm thiểu hóa chất (Ảnh: Internet)

4. Dưa leo

Dưa leo thường được phủ một lớp sáp để giữ độ tươi và làm bóng bề mặt, nhưng không phải loại sáp nào cũng an toàn. Theo nghiên cứu từ Journal of Agricultural and Food Chemistry (2022), một số loại dưa leo được xử lý bằng sáp chứa hóa chất tổng hợp như polyethylene, có thể gây kích ứng đường ruột nếu ăn phải.

Ngoài ra, dưa leo dễ hấp thụ thuốc trừ sâu từ đất và môi trường, đặc biệt là các hợp chất organophosphate (Ảnh: Internet)

Cách nhận biết: Dưa leo ngâm hóa chất thường có vỏ sáng bóng, cảm giác dính khi chạm vào. Người tiêu dùng nên gọt vỏ hoặc chọn dưa leo hữu cơ được chứng nhận.

5. Đào

Đào là loại trái cây dễ bị ngâm tẩm hóa chất do vỏ mỏng và dễ hỏng. Theo báo cáo của EWG (2024), đào thường chứa dư lượng của captain và iprodione - 2 loại thuốc trừ nấm có thể gây hại cho hệ miễn dịch. Ngoài ra, để kéo dài thời gian bảo quản, đào có thể được xử lý bằng khí sulfur dioxide, gây khó chịu cho người bị hen suyễn.

Cách nhận biết: Đào ngâm hóa chất thường có màu sắc đồng đều, không có vết thâm tự nhiên. Người tiêu dùng nên rửa kỹ bằng nước ấm và chọn đào từ các nguồn đáng tin cậy.

Việc nhận biết và tránh các loại rau củ quả ngâm tẩm hóa chất không chỉ đòi hỏi sự cẩn trọng khi mua sắm mà còn cần thói quen chế biến đúng cách. Người tiêu dùng nên ưu tiên mua thực phẩm từ các nguồn hữu cơ được chứng nhận hoặc các chợ nông sản địa phương, nơi nông dân thường minh bạch về quy trình trồng trọt. Quan trọng hơn, cần nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của hóa chất trong thực phẩm để tạo áp lực lên các nhà sản xuất, buộc họ tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn nghiêm ngặt hơn.

Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin