Sự phát triển trí não của trẻ là yếu tố then chốt quyết định sự thành công và hạnh phúc của con trong tương lai. Vì vậy, mẹ cần nắm vững 5 quy tắc cơ bản này khi nuôi dạy trẻ, để giúp trẻ phát triển trí não một cách tối ưu.
Trí não của trẻ phát triển mạnh mẽ trong những năm đầu đời, đặc biệt là từ 0 đến 5 tuổi. Trong giai đoạn này, não bộ của trẻ có khả năng hấp thụ thông tin và học hỏi một cách nhanh chóng, tạo nền tảng cho sự phát triển về sau.
Việc chú trọng phát triển trí não không chỉ giúp trẻ học tốt hơn mà còn giúp phát triển kỹ năng xã hội, khả năng tư duy logic và khả năng giải quyết vấn đề.
Thời điểm vàng để mẹ tập trung phát triển trí não cho trẻ là từ khi trẻ mới sinh đến 3 tuổi. Trong giai đoạn này, não bộ của trẻ phát triển với tốc độ nhanh nhất, hình thành hàng triệu kết nối thần kinh mới mỗi giây. Đây là thời điểm mẹ nên tận dụng để cung cấp cho trẻ những trải nghiệm phong phú, kích thích trí não thông qua việc chơi, đọc sách, và các hoạt động tương tác khác.
Từ 3 đến 5 tuổi, não bộ của trẻ tiếp tục phát triển mạnh mẽ nhưng với tốc độ chậm hơn một chút. Đây vẫn là giai đoạn quan trọng để mẹ tiếp tục khuyến khích và hỗ trợ sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Một trí não phát triển tốt sẽ giúp trẻ tự tin, linh hoạt và sẵn sàng đối mặt với những thử thách trong cuộc sống (Ảnh: Internet)
Và để trẻ có thể phát triển trí não một cách tốt nhất, các chuyên gia luôn nhắc nhở mẹ nên chú ý chăm sóc trẻ, và đặc biệt là hãy nắm rõ 5 quy tắc sau đây trong việc nuôi dạy con:
Một nền tảng dinh dưỡng vững chắc chính là “chìa khóa” giúp đáp ứng cùng lúc các yêu cầu như miễn dịch, phát triển thể chất và tăng cường não bộ ở trẻ. Vì thế, trong giai đoạn quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện này, cha mẹ cần quan tâm và chú trọng đến chế độ dinh dưỡng của con mình, nhằm bảo đảm sự cân bằng về dưỡng chất mà trẻ cần. Đặc biệt, các nhóm thực phẩm sau đây được nhận định là giúp quá trình phát triển trí não của trẻ được tăng cường và thúc đẩy hiệu quả, cha mẹ nên chú ý và bổ sung vào các bữa ăn hằng ngày của trẻ, gồm có:
- Chất xơ: có trong các loại rau củ quả có màu xanh thẫm (như cải xoăn, rau bina, rau diếp, măng tây, bông cải xanh,... ) hoặc trái cây gồm các loại quả mọng hoặc quả có màu sáng (như dâu tây, mâm xôi, nho, cam, bưởi,... ) - chứa nhiều vitamin như A, B, C, D, E, K và khoáng chất như sắt, kẽm, axit folic, magie,... tốt cho sự phát triển não bộ của trẻ.
- Tinh bột: giúp cung cấp glucose - một dưỡng chất quan trọng trong việc tái tạo năng lượng và củng cố sự tập trung của trí não. Thường tập trung chủ yếu ở các loại thực phẩm như: bánh mì, gạo, ngũ cốc, ngô, khoai, sắn,… Mỗi ngày, trẻ từ 2 - 6 tuổi cần được bổ sung từ 85 - 142 gam tinh bột để đáp ứng đủ nhu cầu cơ thể.
- Protein: giúp tăng cường thể chất và kích thích trí não, ổn định hệ thần kinh giúp trẻ tập trung hơn, đồng thời tăng cường trí nhớ. Theo khuyến nghị từ các chuyên gia dinh dưỡng, trong khoảng 2 - 6 tuổi, nhu cầu cơ thể của trẻ cần được đáp ứng đủ 10 - 19 gam protein mỗi ngày.
Protein có nhiều trong các loại thực phẩm như: gan động vật, cá, trứng, các loại hạt và các loại thịt như: thịt heo, thịt bò, thịt cừu, thịt gà - vịt,... (Ảnh: Internet)
- Chất béo: đây được xem là nhóm chất thiết yếu nhất trong việc hình thành và phát triển não bộ. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong cấu trúc của hệ thần kinh trung ương - chất xám là thành phần tối quan trọng trong việc vận hành các hoạt động của cơ thể, do trực tiếp tham gia vào việc kiểm soát cơ bắp, nhận biết cảm giác và xác lập tư duy như thị giác, thính giác, trí nhớ, cảm xúc, ngôn ngữ, khả năng ra quyết định, và kiểm soát xung động (các hành vi tự phát).
Ngoài ra, chất béo còn tạo độ nhạy cho các nơron thần kinh, giúp dẫn truyền thông tin nhanh và chính xác, tăng sự tập trung, chú ý, hỗ trợ cải thiện khả năng nhận thức và tiếp thu, phản xạ cho trẻ.
Tuy nhiên, loại chất béo mà trẻ cần là chất béo tốt, thường có nhiều trong các loại cá béo (gồm cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích,... ), các loại hạt (như hạt hướng dương, hạt điều, hạt dẻ, hạt macca, hạt óc chó,... ), cùng các loại bơ - dầu thực vật (dầu dừa, dầu điều, dầu óc chó, bơ sữa,... ). Còn các loại chất béo xấu thường có trong thức ăn nhanh, đồ chiên rán ngoài đường,... rất độc hại cho trẻ, cha mẹ phải tuyệt đối tránh xa.
Cha mẹ đừng quên, mỗi ngày trẻ trong khoảng 2 - 6 tuổi sẽ cần từ 31 - 50 gam chất béo để kích thích trí não. Không nên nạp ít hơn tối thiểu vì sẽ làm cản trở quá trình liên kết các tế bào não, nhưng cũng không nên nạp nhiều hơn tối đa vì sẽ dẫn tới nguy cơ béo phì (Ảnh: Internet)
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự vận động có kết nối mật thiết đến sự hình thành và phát triển trí não. Chúng ta vận động càng nhiều thì lưu lượng máu đến não sẽ càng cao, từ đó kích thích tăng khối lượng não, đặc biệt là ở vùng hải mã liên quan đến trí ghi nhớ và lý luận. Sự vận động còn giúp thiết lập các điểm tiếp xúc thần kinh tại não bộ - chịu trách nhiệm về sự sáng tạo và khả năng điều hành, lập kế hoạch và định hướng hành vi của mình.
Vì thế, trong giai đoạn phát triển trí não - trẻ sẽ có xu hướng vận động liên tục, bằng cách đùa giỡn, chạy, nhảy khi tham gia các hoạt động ngoài trời. Thế nhưng, có rất nhiều cha mẹ cảm thấy sự vận động liên tục của con trẻ quá phiền phức, nên thường cho trẻ giải trí bằng điện thoại, tivi để “dỗ” trẻ ngồi im. Mà không biết rằng đây lại chính là một hành động cực kỳ tai hại đối với sự phát triển trí não của trẻ, đặc biệt là trong giai đoạn vàng từ 2 - 6 tuổi.
Cụ thể, trẻ khi tiếp xúc quá sớm với tivi hay điện thoại sẽ có xu hướng “nghiện” và lệ thuộc vào các thiết bị này nhiều hơn, khiến quá trình phát triển trí não của trẻ bị ức chế do không dành thời gian để tìm tòi, khám phá những thứ xung quanh - nhằm mở rộng tư duy. Về lâu dài, vỏ não (vùng não liên quan đến tư duy và phản biện) sẽ bị mỏng dần đi. Nhiều nghiên cứu cho thấy, trẻ dành hơn 2 tiếng mỗi ngày trước màn hình điện tử sẽ đạt điểm thấp hơn trong các bài kiểm tra tư duy, ngôn ngữ, đồng thời có nguy cơ cao bị tăng động giảm chú ý.
Cha mẹ nên khuyến khích con vận động nhiều hơn, tham gia các hoạt động ngoài trời hoặc những môn thể thao như: bóng đá, chạy bộ, bơi lội, đạp xe,... để nâng cao cả thể chất và trí não một cách toàn diện. Bên cạnh đó, phụ huynh nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với các thiết bị công nghệ quá sớm, tránh ảnh hưởng đến trí tuệ của trẻ (Ảnh: Internet)
Đối với trẻ em, giấc ngủ cũng có tầm quan trọng như thức ăn và nước uống hàng ngày. Một giấc ngủ sâu là điều rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ của trẻ. Ngược lại, ngủ không ngon giấc hoặc thiếu ngủ sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, thần kinh căng thẳng dẫn đến cáu gắt, quấy khóc, không tập trung. Theo thời gian, trẻ sẽ phát triển chậm cả về thể chất lẫn trí lực, không nhanh nhẹn - hoạt bát, kém thông minh, và rất dễ ốm vặt.
Đã từng có một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Journal of Epidemiol Community Health (Mỹ), nói về tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sự phát triển các kỹ năng của trẻ em. Theo đó, trong số 11.000 trẻ em từ trong khoảng 2 - 6 tuổi được nghiên cứu, có hơn 30% trẻ bị đánh giá kém về các kỹ năng có liên quan đến đọc sách, toán học và nhận thức không gian - do thường gặp nhiều vấn đề về giấc ngủ, chẳng hạn như: thiếu ngủ, ngủ nông, thời gian ngủ không đều. Khi các nhà nghiên cứu tiếp tục theo dõi những đứa trẻ này, chúng tiếp tục tụt lại phía sau ở tuổi lên 7, và các bé gái bị ảnh hưởng nhiều hơn nam.
Với sự ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển trí não của trẻ như vậy, cha mẹ cần phải bảo đảm được chất lượng giấc ngủ của trẻ, ngay từ khi sinh ra cho đến khi trẻ đã lớn. Tuỳ thuộc vào từng giai đoạn trẻ sẽ có nhu cầu về giấc ngủ khác nhau, cha mẹ cần nắm rõ từng thời điểm và tạo thói quen ngủ tốt cho trẻ (Ảnh: Internet)
Giao tiếp và tương tác với người lớn và bạn bè giúp trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ và xã hội. Mẹ nên dành thời gian chơi và trò chuyện với trẻ, khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động nhóm để học cách chia sẻ và hợp tác.
Thay vì cho con chú tâm vào điện thoại, mẹ có thể xây dựng một số hoạt động mang tính vận động trí não, học hỏi, khám phá liên tục cho trẻ để trẻ quen với việc động não - điều này sẽ giúp trí não trẻ phát triển nhanh và hiệu quả hơn. Chẳng hạn như các trò chơi xây dựng, xếp hình, và trò chơi tư duy giúp kích thích não bộ và phát triển khả năng tư duy logic, sáng tạo.
Ngoài ra, đọc sách cũng là một hoạt động thú vị mà mẹ có thể khuyến khích trẻ tham gia. Việc đọc sách giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, khả năng tập trung và trí tưởng tượng. Nhưng mẹ nên nhớ, chỉ chọn những cuốn sách phù hợp với lứa tuổi và nội dung phong phú để khơi gợi hứng thú đọc sách của trẻ.
Trên đây là 5 quy tắc cực kỳ quan trọng mà cha mẹ cần chú ý, nhằm giúp trẻ phát triển trí não tối đa. Mong rằng bài viết đã mang đến nhiều kiến thức bổ ích, giúp các bậc phụ huynh nuôi dạy con cái hiệu quả.
Xem thêm: Vì sao người tiểu đường cần kiểm tra lượng đường trong máu 2 giờ sau bữa ăn?
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
_12105620.png)
