Bệnh về máu là một nhóm các rối loạn ảnh hưởng đến các thành phần của máu như hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu hoặc huyết tương, từ đó gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh lý như thiếu máu ảnh hưởng đến hơn 1,9 tỷ người trên toàn cầu, trong đó phụ nữ và trẻ em chiếm tỷ lệ cao. Ngoài ra, các bệnh như bạch cầu cấp tính hay rối loạn đông máu cũng đang gia tăng, đặc biệt ở những quốc gia có lối sống hiện đại và chế độ dinh dưỡng thiếu cân bằng. Điều đáng lo ngại là nhiều bệnh về máu có triệu chứng ban đầu rất mơ hồ, dễ bị nhầm lẫn với các vấn đề sức khỏe thông thường. Do đó, việc nhận biết những dấu hiệu bất thường và tìm đến sự tư vấn y tế kịp thời là vô cùng quan trọng.

Dưới đây là 6 vấn đề mà bạn cần đặc biệt chú ý, bởi chúng có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ mắc các bệnh về máu.

1. Mệt mỏi kéo dài và không rõ nguyên nhân

Mệt mỏi là triệu chứng mà hầu hết mọi người đều từng trải qua, nhưng nếu tình trạng này kéo dài hàng tuần hoặc hàng tháng mà không liên quan đến lịch trình bận rộn hay thiếu ngủ, đó có thể là dấu hiệu của thiếu máu hoặc các rối loạn máu khác. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet (2020), thiếu máu do thiếu sắt là nguyên nhân hàng đầu gây mệt mỏi ở hơn 50% bệnh nhân được chẩn đoán. Hồng cầu giảm khiến cơ thể không nhận đủ oxy, dẫn đến cảm giác kiệt sức, khó tập trung và giảm hiệu suất làm việc.

Nếu bạn thường xuyên cảm thấy yếu ớt, đặc biệt khi kèm theo da nhợt nhạt hoặc khó thở, hãy kiểm tra công thức máu để loại trừ nguy cơ thiếu máu hoặc các bệnh lý nghiêm trọng hơn như bạch cầu cấp tính (Ảnh: Internet)

2. Dễ bị bầm tím hoặc chảy máu bất thường

Một dấu hiệu khác cần lưu ý là tình trạng dễ bị bầm tím, chảy máu cam, hoặc vết thương nhỏ chảy máu kéo dài. Theo bác sĩ chuyên khoa huyết học David Steensma từ Trung tâm Ung thư Dana-Farber (Mỹ), những triệu chứng này có thể liên quan đến rối loạn tiểu cầu hoặc các bệnh lý như bệnh bạch cầu hoặc hemophilia. Tiểu cầu đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu, và khi số lượng hoặc chức năng tiểu cầu bị suy giảm, cơ thể sẽ gặp khó khăn trong việc cầm máu.

Nếu bạn nhận thấy những vết bầm tím xuất hiện mà không rõ nguyên nhân hoặc chảy máu nướu răng thường xuyên, hãy đến gặp bác sĩ để được kiểm tra ngay (Ảnh: Internet)

3. Sưng hạch bạch huyết hoặc sốt kéo dài

Hạch bạch huyết sưng to, đặc biệt ở cổ, nách hoặc bẹn, cùng với sốt không rõ nguyên nhân, là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng như bệnh bạch cầu hoặc lymphoma. Nghiên cứu từ Hiệp hội Ung thư Mỹ (American Cancer Society) cho thấy khoảng 30% bệnh nhân lymphoma có triệu chứng sưng hạch bạch huyết trước khi được chẩn đoán.

Những hạch này thường không đau nhưng có thể cứng và không biến mất sau vài tuần. Kèm theo đó, sốt nhẹ kéo dài, đổ mồ hôi đêm hoặc sụt cân không rõ lý do cũng là những tín hiệu cần được chú ý. Nếu bạn gặp các triệu chứng này, hãy yêu cầu xét nghiệm máu và sinh thiết hạch để xác định nguyên nhân.

4. Nhiễm trùng thường xuyên hoặc khó lành

Hệ miễn dịch suy yếu, dẫn đến nhiễm trùng tái phát hoặc vết thương lâu lành, có thể là dấu hiệu của rối loạn bạch cầu. Bạch cầu là "chiến binh" bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn và virus, nhưng khi số lượng hoặc chức năng của chúng bị ảnh hưởng, bạn sẽ dễ mắc bệnh hơn. Theo một nghiên cứu được công bố trên Journal of Clinical Oncology (2019), những bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu cấp tính thường có tiền sử nhiễm trùng tái phát, chẳng hạn như viêm họng hoặc nhiễm trùng da.

Nếu bạn nhận thấy mình thường xuyên bị ốm hoặc các vết thương nhỏ mất nhiều thời gian để lành, hãy kiểm tra công thức máu để đánh giá tình trạng bạch cầu (Ảnh: Internet)

5. Đau xương hoặc khớp không rõ nguyên nhân

Đau xương hoặc khớp kéo dài, đặc biệt ở vùng lưng, hông hoặc xương đùi, có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như đa u tủy xương hoặc bệnh bạch cầu. Theo bác sĩ chuyên khoa huyết học Kenneth Anderson từ Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH), đa u tủy xương gây tổn thương tế bào sản xuất huyết tương, dẫn đến đau xương và tăng nguy cơ gãy xương. Triệu chứng này thường bị nhầm lẫn với đau do viêm khớp hoặc chấn thương, nhưng nếu kèm theo mệt mỏi hoặc nhiễm trùng thường xuyên, bạn cần đi khám ngay để loại trừ các bệnh lý máu nghiêm trọng.

6. Da nhợt nhạt hoặc vàng da bất thường

Sự thay đổi màu sắc da, chẳng hạn như nhợt nhạt hoặc vàng da, có thể là dấu hiệu của rối loạn máu như thiếu máu tán huyết hoặc bệnh thalassemia. Theo nghiên cứu từ New England Journal of Medicine (2021), vàng da xảy ra khi hồng cầu bị phá hủy quá mức, dẫn đến tích tụ bilirubin trong máu. Da nhợt nhạt, đặc biệt ở niêm mạc mắt hoặc môi, thường liên quan đến thiếu máu do thiếu hụt hồng cầu. Nếu bạn nhận thấy những thay đổi bất thường về màu sắc da, hãy kiểm tra chức năng gan và công thức máu để xác định nguyên nhân.

6 dấu hiệu trên không chỉ là những triệu chứng riêng lẻ mà còn có thể kết hợp với nhau, tạo thành một bức tranh tổng thể về sức khỏe máu của bạn. Điều quan trọng là không nên bỏ qua bất kỳ dấu hiệu nào, dù là nhỏ nhất. Một lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn giàu sắt, vitamin B12 và axit folic, có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về máu. Tuy nhiên, nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào kéo dài hoặc nghiêm trọng, việc thăm khám và thực hiện các xét nghiệm như công thức máu toàn bộ (CBC) là bước đầu tiên để chẩn đoán chính xác.

Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin