Huyết áp được đo bằng hai chỉ số: huyết áp tâm thu (số trên) và huyết áp tâm trương (số dưới). Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), huyết áp bình thường dao động trong khoảng 120/80 mmHg. Huyết áp thấp được định nghĩa khi chỉ số dưới 90/60 mmHg, trong khi huyết áp cao thường được ghi nhận khi vượt quá 140/90 mmHg. Cả hai tình trạng này đều có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, nhưng mức độ nguy hiểm và cách chúng ảnh hưởng đến cơ thể lại khác nhau. Nếu huyết áp cao thường gắn liền với các biến chứng như đột quỵ hay nhồi máu cơ tim, thì huyết áp thấp lại có thể dẫn đến thiếu máu lên não, ngất xỉu và tổn thương cơ quan nội tạng do lưu lượng máu không đủ. Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần so sánh mức độ nguy hiểm của hai tình trạng này và tìm ra các biện pháp kiểm soát huyết áp thấp hiệu quả.

Huyết áp thấp có nguy hiểm hơn huyết áp cao?

Nhiều người cho rằng huyết áp cao nguy hiểm hơn vì nó gây áp lực lớn lên thành mạch máu, dẫn đến nguy cơ vỡ mạch hoặc tổn thương tim mạch. Thực tế, theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí The Lancet (2020), huyết áp cao là nguyên nhân hàng đầu gây ra 10,8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm, liên quan đến các bệnh như đột quỵ, suy tim và suy thận.

Tuy nhiên, huyết áp thấp không hề "vô hại" như nhiều người lầm tưởng. Một nghiên cứu khác từ Đại học Y khoa Harvard (2021) chỉ ra rằng huyết áp thấp mạn tính có thể làm tăng nguy cơ ngất xỉu, té ngã (đặc biệt ở người cao tuổi), và thậm chí gây tổn thương não do thiếu oxy kéo dài.

Đặc biệt, ở những người có bệnh lý nền như tiểu đường hoặc bệnh Parkinson, huyết áp thấp có thể làm trầm trọng thêm tình trạng sức khỏe (Ảnh: Internet)

So sánh về mức độ nguy hiểm, huyết áp cao thường gây ra các biến chứng cấp tính và dễ nhận biết hơn, trong khi huyết áp thấp lại âm thầm gây hại, đặc biệt khi không được chẩn đoán kịp thời. Các triệu chứng của huyết áp thấp thường bị bỏ vì dễ bị nhầm lẫn với căng thẳng hoặc thiếu ngủ - chẳng hạn như mệt mỏi, chóng mặt,.. Tuy nhiên, nếu huyết áp thấp kéo dài, cơ thể không nhận đủ máu và oxy sẽ dẫn đến suy giảm chức năng các cơ quan như tim, thận và não. Điều này cho thấy, trong một số trường hợp, huyết áp thấp có thể nguy hiểm không kém, thậm chí hơn huyết áp cao, đặc biệt khi nó gây ra các biến cố như ngất xỉu khi lái xe hoặc làm việc ở độ cao.

Làm thế nào để kiểm soát huyết áp thấp?

Kiểm soát huyết áp thấp đòi hỏi sự kết hợp giữa thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống và đôi khi cần can thiệp y tế. Dưới đây là những biện pháp hiệu quả, được các chuyên gia khuyến nghị, cùng một số gợi ý sáng tạo để quản lý tình trạng này:

1. Tăng cường lượng muối và nước

Muối giúp tăng thể tích máu, từ đó nâng huyết áp. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, những người bị huyết áp thấp nên bổ sung khoảng 2.000-2.500 mg natri mỗi ngày (tương đương 5-6 g muối), trừ khi có bệnh lý chống chỉ định như suy thận.

Uống đủ nước (2-3 lít/ngày) cũng rất quan trọng để tránh mất nước - nguyên nhân phổ biến gây hạ huyết áp (Ảnh: Internet)

Một mẹo sáng tạo là sử dụng các loại nước điện giải tự chế tại nhà, kết hợp nước chanh, một chút muối và mật ong, vừa ngon miệng vừa hỗ trợ huyết áp.

2. Chế độ ăn giàu dinh dưỡng

Thiếu máu hoặc thiếu vitamin B12 có thể làm trầm trọng thêm tình trạng huyết áp thấp. Các thực phẩm như gan bò, trứng, cá hồi và rau xanh đậm nên được bổ sung thường xuyên. Một nghiên cứu từ Journal of Clinical Nutrition (2022) cho thấy chế độ ăn giàu folate và sắt giúp cải thiện lưu lượng máu và giảm triệu chứng chóng mặt ở người huyết áp thấp. Ngoài ra, bạn có thể thử các món ăn sáng tạo như sinh tố cải bó xôi kết hợp chuối và bơ, vừa bổ dưỡng vừa dễ tiêu hóa.

3. Tập thể dục phù hợp

Các bài tập như yoga, đi bộ hoặc tập thở sâu có thể cải thiện tuần hoàn máu và điều hòa huyết áp. Tuy nhiên, người huyết áp thấp cần tránh thay đổi tư thế đột ngột (ví dụ, đứng dậy nhanh) để không bị chóng mặt. Một gợi ý mới lạ là tập các bài tập ngắn 5-10 phút trong ngày, như nâng chân tại chỗ hoặc vươn vai, giúp kích thích lưu thông máu mà không gây mệt mỏi.

4. Sử dụng tất y khoa

Tất y khoa giúp tăng áp lực lên tĩnh mạch chân, từ đó đẩy máu trở về tim và tăng huyết áp. Đây là giải pháp ít được biết đến nhưng rất hiệu quả, đặc biệt với những người phải đứng lâu.

Một nghiên cứu tại European Journal of Cardiology (2023) cho thấy việc sử dụng tất y khoa giảm 30% nguy cơ ngất xỉu ở người huyết áp thấp (Ảnh: Internet)

5. Can thiệp y tế khi cần thiết: Nếu huyết áp thấp do bệnh lý như suy tuyến giáp hoặc rối loạn thần kinh, cần điều trị nguyên nhân gốc rễ. Một số thuốc như fludrocortisone hoặc midodrine có thể được bác sĩ kê đơn để nâng huyết áp. Tuy nhiên, các chuyên gia nhắc nhở rằng thuốc chỉ nên dùng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, vì lạm dụng có thể gây tăng huyết áp quá mức hoặc các tác dụng phụ khác.

6. Theo dõi và quản lý thông minh

Sử dụng các thiết bị đo huyết áp tại nhà và ghi lại nhật ký huyết áp là cách hiệu quả để phát hiện sớm các biến động. Một ý tưởng sáng tạo là kết hợp công nghệ: các ứng dụng sức khỏe trên điện thoại hiện nay cho phép lưu trữ dữ liệu huyết áp và gửi cảnh báo khi chỉ số bất thường, giúp người bệnh chủ động hơn trong việc kiểm soát.

Huyết áp thấp, dù không được nhắc đến nhiều như huyết áp cao, vẫn là một vấn đề sức khỏe cần được quan tâm đúng mức. Dù mức độ nguy hiểm của hai tình trạng này phụ thuộc vào bối cảnh cụ thể, huyết áp thấp có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được kiểm soát kịp thời. Bằng cách thay đổi lối sống, điều chỉnh chế độ ăn uống và áp dụng các biện pháp sáng tạo như sử dụng tất y khoa hay công nghệ theo dõi, mỗi người đều có thể quản lý hiệu quả tình trạng huyết áp thấp.

Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin