Chống nắng từ lâu đã được xem là một trong những biện pháp quan trọng để bảo vệ làn da khỏi tác hại của tia cực tím (UV), vốn là nguyên nhân chính gây lão hóa da, cháy nắng, và thậm chí là ung thư da. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiếp xúc quá mức với tia UV có thể làm tăng nguy cơ ung thư da lên đến 20% ở những người không bảo vệ da đúng cách.

Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa việc chống nắng quá mức là được khuyến khích, vì sẽ khiến cơ thể rơi vào tình trạng thiếu hụt vitamin D - một vi chất thiết yếu cho sức khỏe xương. Một trường hợp hy hữu gần đây đã làm sáng tỏ nguy cơ này, mở ra cuộc thảo luận về cách cân bằng giữa chống nắng và duy trì sức khỏe tổng thể.

Hy hữu: Gãy xương vì thói quen chống nắng quá mức

Theo thông tin từ báo đài, một phụ nữ 48 tuổi ở Tứ Xuyên, Trung Quốc, đã gặp phải một tai nạn hy hữu: gãy xương chỉ vì trở mình khi ngủ trên giường. Xét nghiệm y tế cho thấy nồng độ vitamin D trong cơ thể bệnh nhân chỉ đạt 7,8 ng/ml, thấp hơn nhiều so với mức bình thường (20-25 ng/ml hoặc 50-125 nmol/L). Mật độ xương của người phụ nữ này cũng giảm nghiêm trọng, được chẩn đoán là loãng xương nặng.

Nguyên nhân được xác định là do thói quen chống nắng quá mức trong thời gian dài: cô luôn che chắn kỹ càng mỗi khi ra ngoài, sử dụng kem chống nắng và hiếm khi để da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời (Ảnh: Internet)

Điều này dẫn đến thiếu hụt nghiêm trọng vitamin D, gây tiêu xương nhanh và làm tăng nguy cơ gãy xương ngay cả khi chỉ chịu tác động nhẹ. Thiếu vitamin D kéo dài không chỉ gây loãng xương mà còn có thể dẫn đến suy giảm miễn dịch và các vấn đề sức khỏe khác.

Theo bác sĩ, ánh nắng mặt trời đóng vai trò quan trọng trong việc kích thích cơ thể tổng hợp vitamin D, chất cần thiết để hấp thụ canxi và duy trì xương chắc khỏe (Ảnh: Internet)

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Journal of Bone and Mineral Research (2023) cũng chỉ ra rằng, ở các nước nhiệt đới, tỷ lệ thiếu hụt vitamin D đang gia tăng ở nhóm phụ nữ trẻ do các biện pháp chống nắng nghiêm ngặt. Nghiên cứu này cho thấy, những người sử dụng kem chống nắng SPF 30 trở lên và hạn chế ra ngoài vào ban ngày có nguy cơ thiếu vitamin D cao gấp 3 lần so với những người tiếp xúc với ánh nắng khoảng 15-20 phút mỗi ngày. Điều đáng lo ngại là thiếu vitamin D không chỉ ảnh hưởng đến xương mà còn liên quan đến các vấn đề sức khỏe khác như suy giảm miễn dịch, trầm cảm, và tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Chuyên gia khuyên gì?

Trước thực trạng này, các chuyên gia khuyến cáo rằng chống nắng là cần thiết, nhưng cần thực hiện một cách khoa học để không gây hại cho sức khỏe. Dưới đây là một số lời khuyên cụ thể:

1. Tiếp xúc ánh nắng hợp lý

Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, mỗi người nên dành 15-20 phút mỗi ngày để tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tốt nhất là vào buổi sáng sớm (trước 9 giờ) hoặc chiều muộn (sau 4 giờ). Trong khoảng thời gian này, tia UVB có cường độ vừa phải, đủ để kích thích cơ thể sản xuất vitamin D mà không gây hại cho da. Người có làn da sáng cần ít thời gian hơn (khoảng 10-15 phút), trong khi người da sẫm màu có thể cần đến 20-30 phút.

2. Sử dụng kem chống nắng đúng cách

Kem chống nắng là “lá chắn” quan trọng, nhưng không nên lạm dụng, chỉ cần sử dụng kem chống nắng có SPF 30 cho các hoạt động hàng ngày, và chỉ bôi lại sau 3-4 giờ nếu không tiếp xúc trực tiếp với nước hoặc mồ hôi. Khi cần phơi nắng để tổng hợp vitamin D, hãy để một phần da (như cánh tay, cẳng chân) tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mà không bôi kem chống nắng.

3. Bổ sung vitamin D qua thực phẩm và thuốc

Đối với những người ít có cơ hội tiếp xúc với ánh nắng, chế độ ăn giàu vitamin D (cá hồi, cá thu, trứng, sữa bổ sung vitamin D) là rất quan trọng.

Trong trường hợp cần thiết, có thể bổ sung vitamin D dạng viên uống theo chỉ định của bác sĩ (Ảnh: Internet)

Theo hướng dẫn của Viện Y học Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), người trưởng thành cần khoảng 600-800 IU vitamin D mỗi ngày, nhưng liều lượng cụ thể cần được điều chỉnh dựa trên xét nghiệm máu.

4. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Chuyên gia nhấn mạnh rằng những người có thói quen chống nắng nghiêm ngặt nên kiểm tra nồng độ vitamin D và mật độ xương định kỳ mỗi 6-12 tháng. Điều này giúp phát hiện sớm tình trạng thiếu hụt và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, các chuyên gia cũng lưu ý rằng không chỉ phụ nữ mà nam giới và trẻ em cũng có nguy cơ thiếu vitamin D nếu hạn chế tiếp xúc với ánh nắng. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về cách chống nắng khoa học là vô cùng cần thiết.

Thói quen chống nắng quá mức, dù xuất phát từ ý định bảo vệ sức khỏe, lại có thể trở thành “con dao hai lưỡi” gây ra những hệ lụy không ngờ như thiếu vitamin D và gãy xương. Trường hợp hy hữu như trên là lời cảnh báo cho tất cả chúng ta về tầm quan trọng của việc cân bằng giữa bảo vệ da và duy trì sức khỏe xương. Chỉ khi hiểu rõ và áp dụng những biện pháp này, chúng ta mới có thể vừa sở hữu làn da khỏe đẹp, vừa duy trì một cơ thể khỏe mạnh.

Xem thêm: Trẻ vị thành niên bắt đầu tò mò “chuyện người lớn”, cha mẹ cần có động thái ra sao?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin