Nhiều người thường cho rằng ngứa da ban đêm chỉ đơn thuần là kết quả của làn da khô, dị ứng với vải vóc, côn trùng hay do thời tiết hanh khô. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này kéo dài nhiều đêm liên tục, không cải thiện dù đã thay đổi thói quen sinh hoạt hoặc bôi kem dưỡng ẩm, thì rất có thể cơ thể bạn đang gặp phải một vấn đề bên trong nghiêm trọng hơn. Theo bác sĩ da liễu Dr. Whitney Bowe (Hoa Kỳ), hiện tượng ngứa da tăng vào ban đêm có thể liên quan đến nhịp sinh học của cơ thể, sự gia tăng nhiệt độ da, thay đổi độ pH, và quan trọng hơn - là triệu chứng phụ của một loạt bệnh lý mãn tính cần được theo dõi y tế.

Dưới đây là 9 căn bệnh mà bạn nên cảnh giác nếu liên tục bị ngứa da về đêm, không rõ nguyên nhân, không có tổn thương rõ rệt trên da, hoặc kèm theo các biểu hiện bất thường khác.

1. Bệnh lý gan mật

Ngứa da về đêm là triệu chứng điển hình ở những người gặp vấn đề về gan và mật, đặc biệt là trong các bệnh như viêm gan, xơ gan mật nguyên phát, hoặc tắc nghẽn đường mật. Nguyên nhân là do muối mật bị ứ đọng trong máu, sau đó lắng đọng dưới da, gây kích thích các thụ thể thần kinh cảm giác và dẫn đến ngứa. Tình trạng này thường trở nên trầm trọng hơn vào ban đêm.

Theo nghiên cứu đăng trên British Journal of Dermatology, ngứa da do bệnh gan thường không có phát ban đi kèm nhưng rất dai dẳng, đặc biệt là ở lòng bàn tay và lòng bàn chân. Nếu bạn bị ngứa da kéo dài không rõ lý do, nên kiểm tra men gan và chức năng gan mật để loại trừ nguyên nhân này.

2. Bệnh thận mãn tính

Bệnh thận mạn cũng là một thủ phạm phổ biến gây ngứa da về đêm. Trong giai đoạn thận hoạt động kém, các chất độc và ure tích tụ trong máu sẽ gây ra phản ứng trên da, dẫn đến ngứa lan tỏa toàn thân, chủ yếu xảy ra vào buổi tối khi lượng máu đi qua da tăng lên. Đặc biệt, những người chạy thận nhân tạo thường xuyên cũng có tỷ lệ cao gặp phải tình trạng này.

Theo American Journal of Kidney Diseases, có tới 40% bệnh nhân suy thận mạn phàn nàn về ngứa ngáy dữ dội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng giấc ngủ (Ảnh: Internet)

3. Ung thư hạch bạch huyết (Lymphoma)

Một dấu hiệu âm thầm nhưng đặc trưng của ung thư hạch (đặc biệt là Hodgkin’s lymphoma) là ngứa da không rõ nguyên nhân, thường tập trung ở cánh tay, chân, lưng và trở nên nặng hơn vào ban đêm. Đây là một dạng ngứa do phản ứng miễn dịch trong cơ thể với tế bào ung thư. Dù không có phát ban hay nổi mẩn, nhưng cảm giác ngứa rất dữ dội và kéo dài. Trong một số trường hợp, ngứa còn đi kèm với sút cân không rõ nguyên nhân, đổ mồ hôi đêm và sốt nhẹ kéo dài - những dấu hiệu "đỏ" cảnh báo cần đi khám chuyên khoa sớm.

4. Bệnh tiểu đường

Tiểu đường, đặc biệt là giai đoạn chưa được kiểm soát tốt, có thể gây ra tổn thương thần kinh ngoại biên và thay đổi lưu thông máu, dẫn đến ngứa da dai dẳng - nhất là vào buổi tối khi nhiệt độ cơ thể giảm và tuần hoàn bị ảnh hưởng. Ngoài ra, tăng glucose trong máu cũng làm da bị khô, dễ kích ứng, làm trầm trọng thêm tình trạng ngứa.

Theo Hiệp hội Đái tháo đường Hoa Kỳ (ADA), ngứa không chỉ là dấu hiệu ngoài da mà còn là chỉ báo cho thấy biến chứng thần kinh tiểu đường đang diễn ra âm thầm (Ảnh: Internet)

5. Bệnh về tuyến giáp

Suy giáp hoặc cường giáp đều có thể gây ra tình trạng khô da và ngứa, đặc biệt là vào ban đêm. Suy giáp làm chậm quá trình trao đổi chất, giảm sản xuất dầu tự nhiên trên da, khiến da trở nên khô ráp và dễ ngứa. Ngược lại, cường giáp lại kích thích hệ miễn dịch phản ứng quá mức, gây viêm và kích ứng da. Nếu bạn thường xuyên bị ngứa vào ban đêm kèm theo rụng tóc, tăng hoặc giảm cân không kiểm soát, mệt mỏi kéo dài,… thì nên nghĩ đến khả năng rối loạn tuyến giáp và đi kiểm tra hormone TSH, T3, T4.

6. Ghẻ

Dù nghe có vẻ “cổ điển”, nhưng bệnh ghẻ - do ký sinh trùng Sarcoptes scabiei gây ra - vẫn còn tồn tại phổ biến ở nhiều nơi và thường bị chẩn đoán nhầm là viêm da dị ứng. Triệu chứng đặc trưng của ghẻ là ngứa dữ dội, đặc biệt vào ban đêm, khi con ghẻ cái đào hang đẻ trứng dưới da.

Ghẻ thường xuất hiện ở kẽ tay, bụng dưới, đùi trong hoặc vùng kín, có thể kèm theo các mụn nước nhỏ li ti. Bệnh có tính chất lây lan nhanh trong gia đình hoặc nơi tập thể. Nếu ngứa da có tính chất cụ thể theo vùng và lan dần, nên đi khám da liễu để được soi tươi xác định.

7. Bệnh vảy nến

Vảy nến là một bệnh viêm da mãn tính do hệ miễn dịch hoạt động quá mức, làm da tăng sinh nhanh, tạo nên các mảng dày, tróc vảy trắng và gây ngứa - nhất là vào ban đêm khi không còn bị phân tâm bởi các hoạt động ban ngày.

Nghiên cứu trên Journal of Dermatology cho thấy, khoảng 70% bệnh nhân vảy nến gặp vấn đề về giấc ngủ do ngứa kéo dài, ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng sống. Điều trị bằng thuốc bôi corticoid, liệu pháp ánh sáng và kiểm soát miễn dịch sẽ giúp cải thiện triệu chứng ngứa hiệu quả.

8. Viêm da cơ địa (Eczema)

Viêm da cơ địa là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ngứa, đặc biệt về đêm. Tình trạng viêm mạn tính này khiến hàng rào bảo vệ da bị tổn thương, dẫn đến da khô, bong tróc, nứt nẻ và kích ứng - khiến cảm giác ngứa tăng mạnh khi nằm nghỉ vào ban đêm.

Việc gãi nhiều còn làm vết thương lan rộng và dễ nhiễm trùng thứ phát (Ảnh: Internet)

Các chuyên gia khuyên người bệnh nên dùng kem dưỡng phục hồi da chuyên biệt, tránh tắm nước nóng và có thể sử dụng thuốc kháng histamin trước khi ngủ để kiểm soát triệu chứng.

9. Ung thư gan hoặc ung thư tuyến tụy

Một thông tin ít người biết đến: ngứa da toàn thân, đặc biệt về đêm, có thể là dấu hiệu sớm của ung thư gan hoặc ung thư tuyến tụy, khi khối u chèn ép hoặc gây tắc nghẽn ống mật, làm tích tụ muối mật trong máu. Theo một nghiên cứu đăng trên Liver International, ngứa da là triệu chứng đầu tiên trong 25% bệnh nhân ung thư đường mật, trước cả khi vàng da xuất hiện.

Nếu bạn ngứa dữ dội về đêm, sụt cân không rõ nguyên nhân và cảm thấy chán ăn, mệt mỏi kéo dài, hãy đi kiểm tra chuyên sâu về gan mật - không nên chủ quan (Ảnh: Internet)

Ngứa da về đêm là một biểu hiện phổ biến nhưng không thể xem nhẹ, đặc biệt nếu nó kéo dài, không rõ nguyên nhân và không đáp ứng với các biện pháp chăm sóc da thông thường. Trong nhiều trường hợp, đây là lời “thì thầm” từ cơ thể cảnh báo về những rối loạn sâu bên trong - từ nội tiết, miễn dịch cho đến các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư. Thay vì tự điều trị hoặc bỏ qua, bạn nên lắng nghe cơ thể mình nhiều hơn, ghi nhận các biểu hiện đi kèm và chủ động đi khám chuyên khoa để được chẩn đoán kịp thời.

Xem thêm: Đổ mồ hôi liên tục ngay cả khi ở phòng máy lạnh, cơ thể bạn đang cảnh báo điều gì?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin