Nguy hiểm của những căn bệnh này nằm ở chỗ nhiều người lầm tưởng chúng là bệnh phát triển từ từ và sẽ không gây tử vong ngay lập tức. Tuy nhiên, sự thật là một số bệnh mãn tính có thể tiến triển đủ nhanh để đảo lộn hoàn toàn một tình huống vốn an toàn trước đây. Những người thường xuyên bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo sớm thường dễ rơi vào cái bẫy này nhất.

Suy tim mãn tính

Suy tim không phải là triệu chứng tạm thời sau cơn đau tim, mà là tình trạng suy giảm khả năng bơm máu của tim trong thời gian dài. Trong giai đoạn ổn định, bệnh nhân chỉ cảm thấy khó thở khi leo cầu thang và phù nhẹ ở chi dưới, nhưng trong trường hợp nhiễm trùng, loạn nhịp tim, huyết áp thay đổi đột ngột hoặc ngừng thuốc đột ngột, tải trọng tim sẽ tăng đột ngột.

Khi suy tim trái xảy ra, tình trạng tắc nghẽn ở phổi gây phù phổi cấp. Bệnh nhân có thể bị khó thở nghiêm trọng trong vòng vài phút và không thể nằm thẳng. Bệnh nhân cũng có thể bị hạ huyết áp và suy giảm ý thức.

Một cuộc khảo sát trên hơn 20.000 bệnh nhân suy tim nhập viện tại tám tiểu bang ở Hoa Kỳ cho thấy tỷ lệ tử vong trong bệnh viện do suy tim cấp tính là từ 8% đến 12%.

Không chỉ sự suy giảm chức năng tim đột ngột mới gây tử vong; mà còn là phản ứng dây chuyền: thiếu tưới máu thận, mất cân bằng điện giải, và hạ natri máu nghiêm trọng, tất cả đều có thể đe dọa tính mạng trong thời gian ngắn. 

Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) 

Bệnh bao gồm các bệnh lý như viêm phế quản mạn tính và khí phế thũng. Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng thường bao gồm ho, đờm ít và khó thở nhẹ sau khi hoạt động, một tình trạng mà bệnh nhân dễ dàng quen thuộc.

Tuy nhiên, một khi giai đoạn cấp tính bắt đầu, tình trạng viêm đường thở sẽ lan rộng nhanh chóng, dịch tiết tăng lên làm tắc nghẽn tiểu phế quản, thông khí giảm mạnh và độ bão hòa oxy trong máu có thể giảm xuống mức nguy hiểm chỉ trong vòng vài giờ.

Một phân tích hồi cứu trên 1.320 bệnh nhân mắc đợt cấp COPD tại Trung Quốc cho thấy tỷ lệ tử vong trong bệnh viện của bệnh nhân nặng là gần 15%, trong đó tỷ lệ bệnh nhân bị suy hô hấp kết hợp rất cao.

Trong số các yếu tố khởi phát, nhiễm trùng chiếm gần 70% các trường hợp, cùng với ô nhiễm không khí và sử dụng thuốc không đều đặn. Giai đoạn đầu của cơn hen, các dấu hiệu cảnh báo tiềm ẩn xuất hiện - đờm màu vàng hoặc xanh lá cây, giảm khả năng vận động và tăng số lần thức giấc vào ban đêm - nhưng nhiều người bỏ qua chúng cho đến khi họ khó thở và không thể nói trước khi tìm kiếm sự chăm sóc y tế. Thời gian điều trị suy hô hấp cấp tính cực kỳ hạn chế, và ngay cả khi thở máy không xâm lấn hoặc đặt nội khí quản, tình trạng này vẫn có thể không được cải thiện hoàn toàn.

Bệnh thận mãn tính

Thận có khả năng bù trừ mạnh mẽ, và tổn thương ban đầu thường không có triệu chứng rõ ràng. Khi bệnh chuyển sang giai đoạn giữa và cuối, chất thải chuyển hóa và cân bằng điện giải của cơ thể đã bị rối loạn nghiêm trọng. Nguy hiểm nhất là tình trạng tăng kali máu, có thể làm gián đoạn hoạt động điện của tim trong thời gian ngắn và gây ra rung thất hoặc ngừng tim.

Một phân tích của Canada đối với 3.840 bệnh nhân mắc bệnh thận mãn tính cho thấy tỷ lệ tử vong ngắn hạn vượt quá 20% trong các trường hợp suy thận cấp kết hợp với tăng kali máu.

Các tác nhân gây bệnh phổ biến bao gồm nhiễm trùng, mất nước, sử dụng thuốc gây độc cho thận (như một số thuốc giảm đau, thuốc cản quang) và ăn quá nhiều thực phẩm có hàm lượng kali cao.

Trước khi trở nên nguy kịch, bệnh nhân có thể chỉ cảm thấy mệt mỏi, hồi hộp và buồn nôn, nhưng điện tâm đồ có thể đã cho thấy những thay đổi như sóng T cao và nhọn và sóng QRS rộng. Việc bỏ lỡ giai đoạn này có thể dẫn đến nguy cơ cao bị ngừng tim. Thậm chí còn khó khăn hơn khi một số người không nhận ra mình bị bệnh thận cho đến khi nồng độ creatinine và nitơ urê trong máu tăng cao.

Mặc dù ba loại bệnh này có bản chất khác nhau nhưng chúng có chung mô hình trong các đợt cấp tính: giai đoạn ổn định có thể kéo dài trong một thời gian dài, nhưng một khi sự kiện nguy cơ cao xảy ra, bệnh sẽ tiến triển nhanh hơn so với dự kiến của bệnh nhân và người nhà. 

Ba bệnh mãn tính trên đều có điểm chung: tiến triển âm thầm nhưng hậu quả nghiêm trọng. Việc phòng ngừa cần bắt đầu từ lối sống hàng ngày, bao gồm chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục thường xuyên, giữ tinh thần thoải mái và thăm khám định kỳ.

Ánh Dương

Theo Người đưa tin