Ung thư đại tràng được xem là căn bệnh nguy hiểm, có tỷ lệ mắc và tử vong cao thứ 3 trong các loại ung thư đường tiêu hoá. Phần lớn nguyên nhân khiến nhiều người mắc phải căn bệnh này là do lối sống kém khoa học. Vì thế, nếu muốn phòng bệnh từ sớm, mọi người nên bắt đầu thực hiện theo quy tắc 3 nên làm- 2 nên tránh này ngay từ bây giờ.
Theo y văn, ung thư đại tràng là một loại tổn thương ác tính xảy ra chủ yếu tại đại tràng (phần chính của ruột già), khởi phát do sự tăng sinh của niêm mạc đại trực tràng - hay còn gọi là polyp. Thực tế thì không phải loại polyp nào cũng gây ra ung thư, nó còn phụ thuộc vào tính chất, kích thước, mức độ ảnh hưởng tới cơ thể. Thường thì sẽ có 2 loại polyp phổ biến nhất gây ung thư là: polyp tuyến và polyp viêm.
Các chuyên gia khoa Nội Tiêu hóa cho biết thêm, ung thư đại tràng vốn chỉ thường diễn ra ở những đối tượng sau 50 tuổi, đa phần là do lão hóa khiến chức năng tiêu hóa suy yếu, tạo điều kiện để khối u hình thành và phát triển. Tuy nhiên, những năm trở lại đây, bệnh đang có xu hướng trẻ hóa. Dựa trên thống kê của Liên hiệp Anh và 19 nước châu Âu cho biết, từ giai đoạn 2008 - 2016, tỷ lệ mắc ung thư đại tràng ở độ tuổi 20 - 39 đã tăng 7,4% (tăng nhiều nhất là nhóm từ 20-29 tuổi). Đây là một vấn đề rất đáng quan ngại, đủ cho thấy được ý thức phòng bệnh của giới trẻ hiện nay là rất kém.
Theo thống kê từ tổ chức Ung thư Thế giới (Globocan) năm 2020, ước tính mỗi năm có trên 1,9 triệu người bị mắc và khoảng 935 nghìn người bị chết vì ung thư đại trực tràng. Chỉ tính riêng tại Việt Nam, nước ta ghi nhận gần 16.000 ca mắc mới và hơn 8.200 ca tử vong vì căn bệnh này hằng năm (Ảnh: Internet)
Được nhận định là một căn bệnh nguy hiểm, nhưng ung thư đại trực tràng thường khởi phát là do các yếu tố có thể thay đổi được, chẳng hạn như là trong thói quen sinh hoạt và cách ta ăn uống hàng ngày. Vì thế, việc mắc bệnh rất dễ nếu chúng ta cứ chìm đắm trong một lối sống lành mạnh. Nhưng nếu biết xây dựng thói quen sống khoa học, đặc biệt là thường xuyên thực hiện theo quy tắc 3 nên làm- 2 nên tránh sau đây thì chắc chắn sẽ hạn chế được nguy cơ bệnh tật.
Đa số người chúng ta đều đang mắc phải các thói quen xấu gây hại đường ruột, vô hình trung cũng ảnh hưởng tiêu cực đến đại tràng, thường thấy nhất đó là: bỏ qua bữa sáng, thực đơn và giờ giấc ăn uống không khoa học, ăn nhiều đạm và chất béo nhưng lười bổ sung chất xơ, ăn uống vội vàng. Chính từ thói quen ăn uống không lành mạnh như trên đã khiến tình trạng sức khoẻ của chúng ta bị suy giảm nghiêm trọng, dễ mắc ung thư mà cụ thể ở đây là ung thư đại trực tràng.
Để không muốn mình mắc phải một căn bệnh ung thư nguy hiểm như thế, việc chủ động ăn uống khoa học, đầy đủ dinh dưỡng là điều rất quan trọng. Theo đó, các chuyên gia sức khỏe khuyến nghị chúng ta nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nhưng nhớ nên bổ sung nhiều hơn chất xơ và các thực phẩm giàu probiotics vào các bữa ăn hàng ngày vì:
- Với chất xơ: có thể giúp làm giảm nguy cơ ung thư đại tràng vì chất xơ sẽ giúp gia tăng tiêu thụ folate, đồng thời giảm thời gian ứ đọng phân. Ngoài ra, chất xơ làm giảm pH trong lòng đại tràng và tăng sản xuất các acid béo chuỗi ngắn và yếu tố vi lượng chống hiện tượng oxy hóa.
Các loại thực phẩm giàu chất xơ có thể kể đến như rau xanh, trái cây, các loại đậu, hạt hoặc có trong các loại ngũ cốc nguyên cám,... (Ảnh: Internet)
- Với thực phẩm giàu probiotics: có thể cung cấp lợi khuẩn cho đường ruột. Việc bổ sung lợi khuẩn có thể thay đổi hệ sinh thái của vi khuẩn trong đường tiêu hoá, giúp hệ tiêu hoá hoạt động hiệu quả cũng như tăng cường khả năng trao đổi chất cho cơ thể. Các loại thực phẩm giàu probiotics có thể kể đến như: sữa chua, trà kombucha, đậu phụ lên men, kimchi,...
Béo phì cũng được xem là yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc căn bệnh ung thư đại trực tràng, nhất là ở nam giới. Theo đó, những người béo phì sẽ thường có nồng độ cholesterol và insulin trong máu tăng cao. Điều này khiến lượng cholesterol trong tế bào miễn dịch cũng tăng, từ đó, làm khả năng tiêu diệt tế bào ung thư của hệ miễn dịch suy giảm. Mặt khác, insulin cao có thể ức chế tế bào miễn dịch, đồng thời, thúc đẩy tăng sinh tế bào ung thư trong cơ thể.
Để giải quyết vấn đề thừa cân - béo phì, việc mọi người cần làm đó là tăng cường vận động 20 phút/ ngày. Chưa kể, vận động còn có thể làm giảm vi khuẩn có hại và giúp duy trì sức khỏe đường ruột. Đồng thời, vận động cũng có thể làm tăng nhu động ruột, ngăn ngừa các vấn đề về đường tiêu hóa, và giúp thức ăn tiêu hoá và hấp thụ nhanh hơn.
Việc khám sức khỏe định kỳ sẽ giúp phát hiện ra những bất thường sớm trong cơ thể, từ đó có những phương hướng điều trị kịp thời. Ung thư đại trực tràng nói riêng cũng như những loại ung thư khác nếu được phát hiện càng sớm sẽ càng tăng khả năng thành công trong điều trị, giảm những biến chứng sau này.
Bên cạnh đó, mọi người nên tự hình thành thói quen theo dõi sức khỏe của mình, chẳng hạn như kiểm tra phân và nước tiểu vào mỗi lần đi vệ sinh, kiểm tra chỉ số cân nặng, đường huyết, huyết áp,... mỗi ngày. Điều này sẽ giúp mọi người kịp thời phát hiện nguy cơ bệnh tật, vì bất kể một thay đổi nhỏ nào trong cơ thể cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo cho một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Theo chia sẻ của các chuyên gia ung thư, bên cạnh các yếu tố không thể tránh khỏi như di truyền, bị ảnh hưởng hoặc tác động do một số bệnh lý, chế độ ăn uống - sinh hoạt không đúng cách, thì thói quen hút thuốc lá được xem là nguyên nhân độc hại nhất gây ra ung thư, dù đây là tác nhân mà chúng ta hoàn toàn có thể tránh được.
Nguyên nhân là vì trong khói thuốc lá có chứa hơn 7.000 hóa chất độc hại, mỗi một hoặc hai hoá chất cùng nhóm sẽ là tác nhân của một dạng bệnh ung thư. Khi chúng ta hít khói thuốc, độc tố sẽ ngấm dần vào cơ thể bằng đường máu và luồn lách vào trong từng cơ quan, bám vào bề mặt tế bào gây nên viêm nhiễm mãn tính, sau đó làm hỏng các tế bào lót ruột kết và trực tràng dẫn đến ung thư đại trực tràng.
Có thể thấy, việc tránh xa thuốc lá là một trong những cách hiệu quả nhất để chúng ta bảo vệ sức khỏe của mình, không chỉ hạn chế được nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng mà còn là nhiều căn bệnh khác nữa.
Theo nhiều nghiên cứu, lạm dụng rượu bia sẽ gây ra ảnh hưởng tiêu cực đối với quá trình hấp thu dưỡng chất của cơ thể có trong thực phẩm. Ví dụ, folate là dưỡng chất cực kỳ quan trọng đối với quá trình tái tạo hồng cầu cũng như duy trì các chức năng của hệ tiêu hoá. Khi ta uống nhiều rượu bia, cơ thể không thể tổng hợp chất dinh dưỡng này và gây ra các vấn đề tiêu hoá như: tiêu chảy, táo bón, buồn nôn, đau bụng,... và lâu dần làm ảnh hưởng đến đại trực tràng. Khi đại trực tràng chịu tổn thương trong thời gian dài có thể hình thành khối u và dẫn đến ung thư.
Để không muốn mắc bệnh, mỗi ngày nam giới không uống quá 30g cồn (tương đương 75ml rượu mạnh, 260ml rượu vang hoặc 330ml bia) và nữ giới thì không quá 20g cồn (tương đương 50ml rượu mạnh, 160ml rượu vang và 220ml bia) (Ảnh: Internet)
Ung thư đại trực tràng với tỷ lệ ca mắc và tử vong tăng cao đang dần trở thành nỗi ám ảnh của mọi người, bất kỳ độ tuổi và giới tính nào. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể ngăn ngừa được bệnh bằng cách thực hiện theo quy tắc 3 nên làm - 2 nên tránh đã nói trên. Mọi người hãy nhớ rõ những điều này để giữ gìn sức khoẻ của bản thân nhé.
Xem thêm: 6 dấu hiệu này xuất hiện trên bàn tay cảnh báo lượng đường trong máu tăng cao
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin