Từ khoảng 2 - 6 tuổi là “giai đoạn vàng” để trẻ phát triển toàn diện, đặc biệt là trí não. Vì vậy, cha mẹ nên tận dụng khoảng thời gian này nhằm thúc đẩy trí não của trẻ được phát triển tối đa, bằng cách đảm bảo 3 điều sau đây trong sinh hoạt và ăn uống hàng ngày.
Mặc dù chỉ chiếm 2% trong tổng trọng lượng cơ thể, bộ não vẫn được xem là cơ quan quan trọng nhất, đồng thời là trung tâm chỉ huy - chịu trách nhiệm kiểm soát, điều khiển hầu như mọi hoạt động của con người, từ khả năng tư duy, ghi nhớ, học hỏi cho đến việc vận hành chức năng của toàn bộ cơ quan trong cơ thể.
Theo các chuyên gia sức khỏe, để não bộ của trẻ được phát triển tối đa trong giai đoạn vàng, điều cơ bản cần cha mẹ ghi nhớ đó là đảm bảo đủ 3 yếu tố cơ bản sau đây trong chế độ ăn uống và sinh hoạt hàng ngày của trẻ - vì chúng có tác động trực tiếp đến quá trình phát triển trí não.
Một nền tảng dinh dưỡng vững chắc chính là “chìa khóa” giúp đáp ứng cùng lúc các yêu cầu như miễn dịch, phát triển thể chất và tăng cường não bộ ở trẻ. Vì thế, trong giai đoạn quan trọng giúp trẻ phát triển toàn diện này, cha mẹ cần quan tâm và chú trọng đến chế độ dinh dưỡng của con mình, nhằm bảo đảm sự cân bằng về dưỡng chất mà trẻ cần. Đặc biệt, các nhóm thực phẩm sau đây được nhận định là giúp quá trình phát triển trí não của trẻ được tăng cường và thúc đẩy hiệu quả, cha mẹ nên chú ý và bổ sung vào các bữa ăn hằng ngày của trẻ, gồm có:
- Chất xơ: chứa nhiều vitamin như A, B, C, D, E, K và khoáng chất như sắt, kẽm, axit folic, magie,... tốt cho sự phát triển não bộ của trẻ. Nhờ giúp tăng cường sự trao đổi chất, thúc đẩy chuyển hóa các chất dinh dưỡng để nuôi dưỡng não, đồng thời chứa nhiều chất chống oxy hóa nhằm đảm bảo sự phát triển của các tế bào thần kinh, từ đó hỗ trợ trí não được phát triển liên tục. Để đạt được lợi ích như vậy, cha mẹ cần đảo bảo bổ sung đủ 14 - 25 gam chất xơ/ ngày cho trẻ từ 2 - 6 tuổi.
Cha mẹ có thể bổ sung chất xơ cho trẻ thông qua các loại rau củ có màu xanh thẫm (như cải xoăn, rau bina, rau diếp, măng tây, bông cải xanh,... ) hoặc trái cây gồm các loại quả mọng hoặc quả có màu sáng (như dâu tây, mâm xôi, nho, cam, bưởi,... ) (Ảnh: Internet)
- Tinh bột: giúp cung cấp glucose - một dưỡng chất quan trọng trong việc tái tạo năng lượng và củng cố sự tập trung của trí não. Thường tập trung chủ yếu ở các loại thực phẩm như: bánh mì, gạo, ngũ cốc, ngô, khoai, sắn,… Mỗi ngày, trẻ từ 2 - 6 tuổi cần được bổ sung từ 85 - 142 gam tinh bột để đáp ứng đủ nhu cầu cơ thể.
- Protein: giúp tăng cường thể chất và kích thích trí não, ổn định hệ thần kinh giúp trẻ tập trung hơn, đồng thời tăng cường trí nhớ. Theo khuyến nghị từ các chuyên gia dinh dưỡng, trong khoảng 2 - 6 tuổi, nhu cầu cơ thể của trẻ cần được đáp ứng đủ 10 - 19 gam protein mỗi ngày. Cha mẹ có thể tìm nhóm dưỡng chất này thông qua các loại thực phẩm như: gan động vật, cá, trứng, các loại hạt và các loại thịt như: thịt heo, thịt bò, thịt cừu, thịt gà - vịt,...
- Chất béo: đây được xem là nhóm chất thiết yếu nhất trong việc hình thành và phát triển não bộ. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trong cấu trúc của hệ thần kinh trung ương - chất xám là thành phần tối quan trọng trong việc vận hành các hoạt động của cơ thể, do trực tiếp tham gia vào việc kiểm soát cơ bắp, nhận biết cảm giác và xác lập tư duy như thị giác, thính giác, trí nhớ, cảm xúc, ngôn ngữ, khả năng ra quyết định, và kiểm soát xung động (các hành vi tự phát). Việc tăng cường chất xám đúng cách sẽ giúp trí não phát triển, mà chất xám của não thì được cấu tạo từ các axit omega - vốn rất dồi dào trong chất béo. Ngoài ra, chất béo còn tạo độ nhạy cho các nơron thần kinh, giúp dẫn truyền thông tin nhanh và chính xác, tăng sự tập trung, chú ý, hỗ trợ cải thiện khả năng nhận thức và tiếp thu, phản xạ cho trẻ.
Tuy nhiên, loại chất béo mà trẻ cần là chất béo tốt, thường có nhiều trong các loại cá béo (gồm cá hồi, cá thu, cá ngừ, cá trích,... ), các loại hạt (như hạt hướng dương, hạt điều, hạt dẻ, hạt macca, hạt óc chó,... ), cùng các loại bơ - dầu thực vật (dầu dừa, dầu điều, dầu óc chó, bơ sữa,... ). Còn các loại chất béo xấu thường có trong thức ăn nhanh, đồ chiên rán ngoài đường,... rất độc hại cho trẻ, cha mẹ phải tuyệt đối tránh xa.
 |
Cha mẹ đừng quên, mỗi ngày trẻ trong khoảng 2 - 6 tuổi sẽ cần từ 31 - 50 gam chất béo để kích thích trí não. Không nên nạp ít hơn tối thiểu vì sẽ làm cản trở quá trình liên kết các tế bào não, nhưng cũng không nên nạp nhiều hơn tối đa vì sẽ dẫn tới nguy cơ béo phì (Ảnh: Internet)
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, sự vận động có kết nối mật thiết đến sự hình thành và phát triển trí não. Chúng ta vận động càng nhiều thì lưu lượng máu đến não sẽ càng cao, từ đó kích thích tăng khối lượng não, đặc biệt là ở vùng hải mã liên quan đến trí ghi nhớ và lý luận. Sự vận động còn giúp thiết lập các điểm tiếp xúc thần kinh tại não bộ - chịu trách nhiệm về sự sáng tạo và khả năng điều hành, lập kế hoạch và định hướng hành vi của mình.
Vì thế, trong giai đoạn phát triển trí não - trẻ sẽ có xu hướng vận động liên tục, bằng cách đùa giỡn, chạy, nhảy khi tham gia các hoạt động ngoài trời. Thế nhưng, có rất nhiều cha mẹ cảm thấy sự vận động liên tục của con trẻ quá phiền phức, nên thường cho trẻ giải trí bằng điện thoại, tivi để “dỗ” trẻ ngồi im. Mà không biết rằng đây lại chính là một hành động cực kỳ tai hại đối với sự phát triển trí não của trẻ, đặc biệt là trong giai đoạn vàng từ 2 - 6 tuổi.
Cụ thể, trẻ khi tiếp xúc quá sớm với tivi hay điện thoại sẽ có xu hướng “nghiện” và lệ thuộc vào các thiết bị này nhiều hơn, khiến quá trình phát triển trí não của trẻ bị ức chế do không dành thời gian để tìm tòi, khám phá những thứ xung quanh - nhằm mở rộng tư duy. Về lâu dài, vỏ não (vùng não liên quan đến tư duy và phản biện) sẽ bị mỏng dần đi. Nhiều nghiên cứu cho thấy, trẻ dành hơn 2 tiếng mỗi ngày trước màn hình điện tử sẽ đạt điểm thấp hơn trong các bài kiểm tra tư duy, ngôn ngữ, đồng thời có nguy cơ cao bị tăng động giảm chú ý.
Cha mẹ nên khuyến khích con vận động nhiều hơn, tham gia các hoạt động ngoài trời hoặc những môn thể thao như: bóng đá, chạy bộ, bơi lội, đạp xe,... để nâng cao cả thể chất và trí não một cách toàn diện. Bên cạnh đó, phụ huynh nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với các thiết bị công nghệ quá sớm, tránh ảnh hưởng đến trí tuệ của trẻ (Ảnh: Internet)
Đối với trẻ em, giấc ngủ cũng có tầm quan trọng như thức ăn và nước uống hàng ngày. Một giấc ngủ sâu là điều rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ của trẻ. Ngược lại, ngủ không ngon giấc hoặc thiếu ngủ sẽ khiến cơ thể mệt mỏi, thần kinh căng thẳng dẫn đến cáu gắt, quấy khóc, không tập trung. Theo thời gian, trẻ sẽ phát triển chậm cả về thể chất lẫn trí lực, không nhanh nhẹn - hoạt bát, kém thông minh, và rất dễ ốm vặt.
Đã từng có một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Journal of Epidemiol Community Health (Mỹ), nói về tầm quan trọng của giấc ngủ đối với sự phát triển các kỹ năng của trẻ em. Theo đó, trong số 11.000 trẻ em từ trong khoảng 2 - 6 tuổi được nghiên cứu, có hơn 30% trẻ bị đánh giá kém về các kỹ năng có liên quan đến đọc sách, toán học và nhận thức không gian - do thường gặp nhiều vấn đề về giấc ngủ, chẳng hạn như: thiếu ngủ, ngủ nông, thời gian ngủ không đều. Khi các nhà nghiên cứu tiếp tục theo dõi những đứa trẻ này, chúng tiếp tục tụt lại phía sau ở tuổi lên 7, và các bé gái bị ảnh hưởng nhiều hơn nam.
Với sự ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển trí não của trẻ như vậy, cha mẹ cần phải bảo đảm được chất lượng giấc ngủ của trẻ, ngay từ khi sinh ra cho đến khi trẻ đã lớn. Tuỳ thuộc vào từng giai đoạn trẻ sẽ có nhu cầu về giấc ngủ khác nhau, cha mẹ cần nắm rõ từng thời điểm và tạo thói quen ngủ tốt cho trẻ (Ảnh: Internet)
Trên đây là 3 yếu tố cực kỳ quan trọng mà cha mẹ cần chú ý, nhằm giúp trẻ phát triển trí não tối đa, đặc biệt là với nhóm trẻ từ 2 - 6 tuổi. Mong rằng bài viết đã mang đến nhiều kiến thức bổ ích, giúp các bậc phụ huynh nuôi dạy con cái hiệu quả.
Xem thêm: Vì sao người tiểu đường cần kiểm tra lượng đường trong máu 2 giờ sau bữa ăn?
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
