Nhiều người vẫn có suy nghĩ rằng chỉ cần không ra đường, hạn chế tiếp xúc với khói bụi thì phổi sẽ luôn được bảo vệ. Tuy nhiên, không khí trong nhà có thể bị ô nhiễm gấp 2-5 lần so với không khí ngoài trời, theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA). Nguyên nhân đến từ thói quen sinh hoạt, vật liệu xây dựng, đồ nội thất, sản phẩm tẩy rửa và cả thiết kế không gian sống thiếu thông gió.

Các hạt bụi siêu mịn (PM2.5), khí formaldehyde, hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs), nấm mốc hay khí carbon monoxide có thể tồn tại dai dẳng trong nhà và gây tổn thương trực tiếp đến tế bào phổi khi hít phải mỗi ngày. Dưới đây là 5 “thủ phạm” nguy hiểm nhất đang âm thầm hủy hoại lá phổi của bạn trong chính không gian sống tưởng chừng an toàn ấy.

1. Hương thơm nhân tạo từ sáp thơm, nến thơm và xịt phòng

Những sản phẩm tạo mùi thơm như nến thơm, sáp thơm, tinh dầu điện hay bình xịt khử mùi dù mang lại cảm giác dễ chịu, thư giãn nhưng lại là nguồn phát sinh các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) như formaldehyde, acetaldehyde, benzene và toluene. Các chất này khi bị đốt nóng hoặc phân tán trong không khí có thể xâm nhập vào phổi qua đường hô hấp, gây kích ứng niêm mạc, viêm phế quản mạn tính và làm nặng thêm các bệnh hô hấp nền như hen suyễn.

Một nghiên cứu đăng trên Environmental Health Perspectives năm 2014 chỉ ra rằng, việc sử dụng nến thơm thường xuyên có thể khiến mức VOCs trong không khí tăng cao vượt ngưỡng an toàn đến 300% (Ảnh: Internet)

Để thay thế, bạn nên chọn các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên như tinh dầu nguyên chất khuếch tán lạnh, hoặc đơn giản nhất là mở cửa đón gió và ánh sáng mặt trời để thanh lọc không khí.

2. Vật liệu xây dựng và đồ nội thất phát thải formaldehyde

Không phải ai cũng để ý rằng ván ép, gỗ công nghiệp, thảm lót sàn, sơn tường và keo dán đều có thể chứa formaldehyde - một chất khí độc không màu, có mùi hăng nhẹ và được xếp vào nhóm chất gây ung thư nhóm 1 theo Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC).

Formaldehyde dễ bay hơi ở nhiệt độ phòng và có thể tồn tại trong không khí trong nhà nhiều tháng sau khi cải tạo, trang trí nội thất. Khi hít phải, formaldehyde gây kích ứng mũi họng, chảy nước mắt, khó thở và nếu tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến ung thư mũi xoang hoặc ung thư phổi.

Nếu đang có ý định sửa sang nhà cửa, bạn nên ưu tiên lựa chọn các vật liệu đạt chứng nhận “low-VOC” hoặc “non-toxic”, đồng thời duy trì thông gió thường xuyên để giảm nồng độ khí độc trong không gian sống.

3. Khí gas rò rỉ và quá trình nấu ăn bằng bếp gas

Một mối nguy vô hình nhưng cực kỳ phổ biến trong các hộ gia đình là khí gas rò rỉ từ bếp nấu. Dù rất nhỏ, lượng khí methane và nitrogen dioxide phát sinh trong quá trình đốt cháy gas có thể tích tụ và gây tổn thương niêm mạc hô hấp, đặc biệt ở trẻ em và người lớn tuổi.

Một nghiên cứu công bố trên Journal of Environmental Science & Technology năm 2022 cho biết: việc nấu ăn bằng bếp gas trong không gian kín có thể khiến nồng độ NO₂ trong không khí vượt mức cho phép của WHO chỉ sau 30 phút. Điều đáng lo là phần lớn người dân vẫn chưa lắp đặt hệ thống hút mùi hoặc quạt thông gió khi nấu ăn, khiến không khí độc hại tích tụ ngày càng nhiều.

Giải pháp thay thế an toàn hơn là chuyển sang bếp điện từ, bếp hồng ngoại và thiết kế bếp mở thoáng đãng, có hút mùi hiệu quả (Ảnh: Internet)

4. Nấm mốc trong phòng tắm và máy lạnh không vệ sinh

Độ ẩm cao trong nhà tắm, khu vực gần máy giặt hay trong hệ thống máy lạnh không vệ sinh kỹ là điều kiện lý tưởng cho nấm mốc phát triển. Nấm mốc sinh ra các bào tử cực nhỏ mà mắt thường không thấy được, có thể lơ lửng trong không khí và xâm nhập vào phổi, gây ho kéo dài, dị ứng, viêm xoang, thậm chí là nhiễm nấm phổi. Một báo cáo của Viện Y học Hoa Kỳ (Institute of Medicine) cảnh báo rằng có mối liên hệ chặt chẽ giữa môi trường ẩm mốc và sự phát triển của các bệnh lý đường hô hấp.

Để kiểm soát nấm mốc, nên thường xuyên lau khô các bề mặt ẩm, vệ sinh điều hòa định kỳ mỗi 3-6 tháng và sử dụng máy hút ẩm khi cần thiết, nhất là vào mùa mưa (Ảnh: Internet)

5. Khói thuốc lá thụ động

Dù không còn xa lạ, nhưng ít ai biết rằng khói thuốc lá trong nhà là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm liên quan đến ô nhiễm không khí trong nhà. Khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có hơn 70 chất gây ung thư.

Đặc biệt, khói thuốc thụ động - tức là khói người xung quanh hít phải - được cho là nguy hiểm hơn cả đối với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người cao tuổi. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), không có mức độ tiếp xúc an toàn nào đối với khói thuốc. Cách duy nhất để bảo vệ sức khỏe lá phổi là cấm hút thuốc hoàn toàn trong nhà và không để khói thuốc tồn tại ở bất kỳ không gian kín nào, kể cả ban công hay phòng khách mở.

Những vật dụng tưởng chừng vô hại như kể trên đều có thể có thể là nguyên nhân khiến lá phổi của bạn âm thầm chịu tổn thương mỗi ngày. Hãy bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ: ưu tiên sản phẩm tự nhiên, thông gió thường xuyên, vệ sinh thiết bị định kỳ và nói không với thuốc lát- để ngôi nhà thực sự là nơi hồi phục, nuôi dưỡng và bảo vệ sức khỏe hô hấp cho cả gia đình.

Xem thêm: Đổ mồ hôi liên tục ngay cả khi ở phòng máy lạnh, cơ thể bạn đang cảnh báo điều gì?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin