Viêm khớp bao gồm nhiều dạng khác nhau, như viêm khớp dạng thấp, viêm xương khớp hay viêm khớp vảy nến, nhưng điểm chung là những cơn đau và viêm nhiễm ở khớp. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hơn 350 triệu người trên toàn cầu đang sống chung với bệnh viêm khớp, và con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng do dân số già hóa.

Để đối phó với cơn đau, ngoài việc tuân thủ điều trị y tế, người bệnh có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ tại nhà hoặc thay đổi lối sống để giảm triệu chứng và tăng cường sức khỏe tổng thể. Dưới đây là 7 phương pháp cụ thể, được xây dựng dựa trên các nghiên cứu khoa học và ý kiến từ các chuyên gia, giúp người bị viêm khớp kiểm soát cơn đau hiệu quả hơn.

1. Tập luyện các bài tập tác động thấp với sự hướng dẫn của chuyên gia

Tập luyện là một trong những phương pháp hiệu quả nhất để giảm đau và cải thiện chức năng khớp. Các bài tập tác động thấp như bơi lội, yoga hoặc đi bộ giúp tăng cường cơ bắp xung quanh khớp, giảm áp lực lên khớp và cải thiện phạm vi chuyển động.

Theo một nghiên cứu được công bố trên Arthritis Care & Research (2023), những người bị viêm xương khớp tham gia các bài tập aerobic nhẹ nhàng trong 12 tuần đã giảm 30% mức độ đau và cải thiện đáng kể khả năng vận động. Tuy nhiên, người bệnh nên làm việc với một chuyên gia vật lý trị liệu để thiết kế chương trình tập luyện phù hợp, tránh các động tác gây áp lực quá mức lên khớp.

Ví dụ, yoga với các tư thế như "con mèo" hay "cây cầu" có thể giúp tăng cường sự linh hoạt mà không làm tổn thương khớp (Ảnh: Internet)

2. Áp dụng liệu pháp nhiệt và lạnh luân phiên

Liệu pháp nhiệt và lạnh là một cách đơn giản nhưng hiệu quả để giảm đau và viêm. Nhiệt giúp thư giãn cơ bắp, tăng lưu thông máu đến khu vực bị ảnh hưởng, trong khi lạnh làm giảm sưng và tê liệt cơn đau cấp tính.

Một nghiên cứu từ Journal of Clinical Rheumatology (2022) cho thấy việc sử dụng túi chườm nóng trong 20 phút, sau đó là túi chườm lạnh trong 10 phút, có thể giảm 25% cường độ đau ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp. Người bệnh có thể thử áp dụng phương pháp này tại nhà, ví dụ, sử dụng khăn ấm hoặc túi nước nóng, sau đó chuyển sang túi đá lạnh được bọc trong khăn để tránh kích ứng da.

3. Bổ sung thực phẩm chống viêm vào chế độ ăn

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát viêm khớp. Các thực phẩm giàu omega-3 (như cá hồi, cá thu,...), curcumin (có trong nghệ) và chất chống oxy hóa (như quả mọng, rau xanh) có thể giảm viêm và đau. Theo một nghiên cứu được công bố trên Nutrients (2024), chế độ ăn Địa Trung Hải, với nhiều rau củ, trái cây, cá và dầu ô liu, đã giúp giảm 20% mức độ viêm ở bệnh nhân viêm khớp dạng thấp sau 6 tháng. Một mẹo nhỏ là thêm nghệ vào các món ăn hàng ngày hoặc uống trà gừng để hỗ trợ giảm viêm tự nhiên.

Người bệnh nên hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đường và chất béo bão hòa, vì chúng có thể làm tăng phản ứng viêm (Ảnh: Internet)

4. Sử dụng thiết bị hỗ trợ khớp trong sinh hoạt hàng ngày

Các thiết bị hỗ trợ như nẹp khớp, gậy chống hoặc giày chỉnh hình có thể giảm áp lực lên khớp, từ đó giảm đau và cải thiện khả năng vận động. Theo Hiệp hội Viêm khớp Hoa Kỳ, việc sử dụng nẹp đầu gối ở bệnh nhân viêm xương khớp giúp giảm 15% áp lực lên khớp gối khi đi bộ.

Người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia chỉnh hình để chọn thiết bị phù hợp (Ảnh: Internet)

Ngoài ra, các dụng cụ hỗ trợ như dao kéo có tay cầm lớn hoặc ghế có tay vịn cũng giúp giảm căng thẳng cho khớp tay và cổ tay trong các hoạt động hàng ngày.

5. Thực hành thiền và kỹ thuật thư giãn

Căng thẳng có thể làm tăng cảm giác đau ở người bị viêm khớp, vì nó kích thích cơ thể sản xuất các hormone gây viêm như cortisol. Các kỹ thuật thư giãn như thiền chánh niệm, hít thở sâu hoặc thiền định hướng hình ảnh (guided imagery) có thể giúp giảm căng thẳng và cải thiện khả năng chịu đựng cơn đau.

Một nghiên cứu từ Pain Management Nursing (2023) cho thấy những bệnh nhân thực hành thiền chánh niệm 20 phút mỗi ngày trong 8 tuần đã giảm 35% mức độ đau và cải thiện tâm trạng đáng kể. Người bệnh có thể bắt đầu với các ứng dụng thiền miễn phí hoặc tham gia các lớp học trực tuyến để học cách thực hành đúng.

6. Thử các liệu pháp bổ sung như châm cứu

Châm cứu, một phương pháp y học cổ truyền Trung Quốc, đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc giảm đau viêm khớp. Bằng cách kích thích các điểm cụ thể trên cơ thể, châm cứu có thể giải phóng endorphin, một loại hormone giảm đau tự nhiên.

Theo một phân tích tổng hợp trên The Lancet (2023), châm cứu giúp giảm 40% cường độ đau ở bệnh nhân viêm xương khớp so với nhóm không điều trị. Tuy nhiên, người bệnh cần tìm đến các chuyên gia châm cứu được cấp phép để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Một số người cũng có thể thử bấm huyệt nhẹ nhàng tại nhà, nhưng cần được hướng dẫn bởi chuyên gia.

7. Duy trì cân nặng hợp lý để giảm áp lực lên khớp

Thừa cân là một yếu tố làm tăng áp lực lên các khớp chịu tải như đầu gối và hông, từ đó làm trầm trọng thêm cơn đau. Theo một nghiên cứu trên Arthritis & Rheumatology (2024), giảm 5% trọng lượng cơ thể có thể giảm 20% áp lực lên khớp gối và cải thiện triệu chứng đau ở bệnh nhân viêm xương khớp.

Người bệnh nên kết hợp chế độ ăn lành mạnh với các bài tập nhẹ nhàng để đạt được và duy trì cân nặng hợp lý (Ảnh: Internet)

Tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp xây dựng kế hoạch ăn uống phù hợp, đồng thời đảm bảo cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể.

Sống chung với viêm khớp không có nghĩa là phải chịu đựng cơn đau một cách thụ động. Bằng cách áp dụng bảy phương pháp trên, từ tập luyện, thay đổi chế độ ăn, đến sử dụng các liệu pháp bổ sung và thiết bị hỗ trợ, người bệnh có thể kiểm soát cơn đau hiệu quả và cải thiện chất lượng cuộc sống. Quan trọng hơn, việc phối hợp chặt chẽ với bác sĩ và chuyên gia y tế sẽ giúp người bệnh xây dựng một kế hoạch quản lý viêm khớp toàn diện, phù hợp với tình trạng cá nhân.

Xem thêm: Hãy bỏ ngay thói quen ăn uống sai lầm này, nếu không muốn “thần chết sớm ghé thăm”

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin