“Lão hóa làm chậm quá trình trao đổi chất, gây suy giảm hệ thống miễn dịch” là lý do khiến người cao tuổi phải đối mặt với nhiều nguy cơ bệnh tật nguy hiểm. Vậy làm sao để nhóm đối tượng này hạn chế được các mối nguy sức khỏe? Các nhà nghiên cứu cho biết, thực hiện phương pháp nhịn ăn gián đoạn có thể giúp họ làm được điều này.
Để có sức khỏe ổn định và hệ miễn dịch tốt, bạn cần chú trọng nhiều hơn vào vấn đề dinh dưỡng. Tuy nhiên, với nhóm người cao tuổi, các vấn đề tiêu hóa và sự trao đổi chất trở nên chậm hơn khiến cho nhu cầu năng lượng (nói chung), và khả năng hấp thu dinh dưỡng (nói riêng) không còn được tốt như khi còn trẻ - điều này khiến cả sức khoẻ lẫn hệ miễn dịch đều bị suy giảm.
Đặc biệt là khi quá trình trao đổi chất suy giảm, lượng thực phẩm mà nhóm người cao tuổi nạp vào mỗi ngày đều không được đốt cháy và chuyển hóa hiệu quả, khiến lượng calo và chất béo dư thừa tích tụ dưới da ở dạng mỡ thừa, mỡ nội tạng. Trong khi đó, người càng lớn tuổi thì sức khỏe xương khớp càng yếu, làm cản trở khả năng sinh hoạt, đi lại và vận động. Từ 2 yếu tố trên sẽ tạo thành nguy cơ gây nên các bệnh về mỡ máu, huyết áp, tiểu đường loại 2, viêm gan, viêm thận,...
Khi các vấn đề sức khỏe kể trên không được kiểm soát tốt, sẽ dễ dẫn đến các biến chứng sức khỏe nguy hiểm gồm xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận, đột quỵ,... (Ảnh: Internet)
Vì để tránh tình trạng này, rất nhiều người cao tuổi đã làm theo các phương pháp ăn kiêng cực đoan như kiêng khem quá mức, bỏ bữa, tự động cắt bỏ chất đạm và chất béo,... Các chuyên gia sức khỏe hoàn toàn không khuyến khích điều này, vì theo thời gian sẽ khiến nhóm đối tượng này gặp tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng, kiệt sức và còn đe dọa đến sức khỏe nhanh hơn. Cho đến thời điểm hiện tại, phương pháp siết chặt các định lượng trong dinh dưỡng nhằm giảm bớt các tác động từ lão hóa cho người cao tuổi chỉ có nhịn ăn gián đoạn là phù hợp nhất.
Trên thực tế, có rất nhiều phương pháp nhịn ăn đang được nhiều người áp dụng, nhưng hiệu quả và an toàn nhất thì chỉ có 3 phương pháp nhịn ăn gián đoạn sau đây:
1. Nhịn ăn gián đoạn 5:2: đối với những người mới bắt đầu nhịn ăn thì đây được xem là phương pháp phù hợp nhất. Trong 5 ngày đầu tiên của tuần, bạn vẫn sẽ ăn uống bình thường với mức trung bình từ 1200 - 1500 calo/ ngày. nhưng ở 2 ngày cuối cùng, bạn chỉ được nạp vào cơ thể tối đa 500 - 600 calo/ ngày.
2. Nhịn ăn gián đoạn 16:8: khi đã quen dần với việc nhịn ăn, bạn có thể đổi sang phương pháp 16:8. Với phương pháp này, bạn chỉ được ăn uống bình thường vào một khoảng thời gian nhất định trong ngày, khoảng thời gian còn lại sẽ không nạp bất kỳ hoặc nạp cực ít lượng calo vào cơ thể. Cơ chế của nhịn ăn gián đoạn 16:8 đó là nhịn ăn trong 16 giờ và ăn uống bình thường trong 8 giờ.
Nhiều kết quả nghiên cứu được công bố trên Healthline và Medical News Today cho biết, nhịn ăn gián đoạn 16:8 được lựa chọn là phương pháp mang lại hiệu quả nhất trong việc giảm cân và tốt cho sức khỏe (Ảnh: Internet)
3. Nhịn ăn luân phiên: được xem là phương pháp cuối cùng của việc nhịn ăn. Với phương pháp này, bạn sẽ nhịn ăn hết một ngày và ăn uống lại bình thường vào ngày hôm sau, cứ thế cho đến hết tuần. Phương pháp này khá khó, yêu cầu người thực hiện phải có sức khỏe tốt và sự kiên nhẫn - vì nhu cầu ăn uống của cơ thể là rất lớn. Khi mới thực hiện, cơ thể sẽ chưa quen nên bạn có thể bắt đầu với việc chỉ nạp vào khoảng 300 - 500 calo trong những ngày cần nhịn ăn, bằng các loại thực phẩm giàu protein hoặc rau củ ít calo. Sau đó cắt giảm từ từ cho đến khi cơ thể quen dần.
Đây chắc chắn là một vấn đề mà nhiều người quan tâm khi tìm hiểu về phương pháp nhịn ăn gián đoạn. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, ngoại trừ việc bạn không tuân thủ theo những quy định được đặt ra, hoặc áp dụng sai cách dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, thì phương pháp này được nhận định là tương đối an toàn. Thậm chí, nếu tuân thủ đúng theo hướng dẫn và kiên trì thực hiện, việc nhịn ăn còn mang đến rất nhiều lợi ích cho sức khoẻ như sau:
1. Tăng cường trao đổi chất: nhịn ăn gián đoạn giúp cơ thể có nhiều thời gian hơn để kích thích hệ tiêu hóa, thúc đẩy sự vận động của ruột. Từ đó hỗ trợ tăng cường trao đổi chất và đốt cháy chất béo ngay cả khi bạn không thực hiện bất kỳ hoạt động nào.
2. Cải thiện độ nhạy của insulin, giảm nguy cơ tiểu đường type 2: insulin là hormone có khả năng làm giảm lượng đường trong máu, thông qua cơ chế kích thích sự hấp thu glucose bởi các tế bào của cơ thể - cơ chế này được gọi là độ nhạy insulin. Việc nhịn ăn gián đoạn hỗ trợ cải thiện độ nhạy của insulin, từ đó cũng giúp ngăn tiểu đường type 2.
3. Hạn chế mắc bệnh mãn tính: nhiều nghiên cứu cho thấy nhịn ăn gián đoạn có khả năng làm giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường, huyết áp,... thông qua việc làm giảm hàm lượng insulin trong máu và cholesterol LDL - một loại cholesterol xấu có thể tạo thành các mảng xơ vữa bám vào thành động mạch, cũng như hỗ trợ ổn định huyết áp và các chỉ số lipid trong máu.
4. Tăng cường sức khỏe não bộ: phương pháp nhịn ăn gián đoạn cũng được nhiều nghiên cứu khẳng định là có thể giúp tăng cường sức khỏe não bộ của bạn. Thông qua việc kích thích sản sinh các tế bào thần kinh mới, đồng thời làm tăng nồng độ BDNF (brain-derived neurotrophic factor, tạm dịch: yếu tố thần kinh có nguồn gốc từ não) - một loại hormone được tiết ra giúp làm giảm căng thẳng cho não bộ. Sự thiếu hụt hormone này có thể khiến não của bạn bị căng thẳng quá độ, dẫn đến trầm cảm cũng như nhiều loại tổn thương thần kinh khác, chẳng hạn như Alzheimer hay Parkinson.
5. Giảm cân hiệu quả: nhiều người lựa chọn các phương pháp nhịn ăn vì hiệu quả giảm cân mà nó mang lại. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, thực hiện phương pháp nhịn ăn sẽ giúp bạn nạp vào ít calo hơn, cũng như cơ thể có thời gian để tiêu hoá và thúc đẩy quá trình trao đổi chất, giúp đốt cháy calo hiệu quả hơn.
Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe mà mỗi người có thể tự chọn lựa một trong 3 hình thức nhịn ăn đã được mô tả ở trê. Tuy nhiên, theo lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng, phương pháp 16:8 là phù hợp nhất với nhóm người cao tuổi vì vừa có thể cung cấp thực phẩm cho cơ thể mỗi ngày, vừa có thể kiểm soát được lượng calo nạp mà cũng vừa có thời gian để cho cơ thể đốt cháy calo và chất béo.
Ngược lại, phương pháp 5:2 thì không được khuyến khích vì người cao tuổi không nên nhịn ăn dài ngày vì sẽ gây nên tình trạng mệt mỏi, kiệt sức.
Khi thực hiện phương pháp nhịn ăn gián đoạn, nhóm người cao tuổi cũng cần lưu ý 4 điều sau đây để tránh gây ảnh hưởng đến sức khỏe:
Cơ thể tiếp nhận lượng nước thông qua uống nước và bổ sung thực phẩm hàng ngày. Khi thực hiện việc nhịn ăn, cơ thể có thể mất đi một lượng nước nhất định, dễ dẫn đến tình trạng mệt mỏi, đắng miệng, khô miệng, đau đầu,...
Vì vậy, bạn cần bổ sung nước liên tục trong thời điểm thực hiện phương pháp này, để bảo đảm các chức năng của cơ thể được hoạt động bình thường, hạn chế nguy cơ mất nước.
Khi thực hiện phương pháp nhịn ăn gián đoạn, mọi người cần chú ý bổ sung nước cho cơ thể liên tục (Ảnh: Internet)
Nhịn ăn trong một khoảng thời gian dài có thể khiến bạn cảm thấy rất đói và muốn ăn thật nhiều. Nhưng, điều này có thể khiến cơ thể bị quá tải và làm phản tác dụng của việc nhịn ăn. Bạn hãy nhớ, chỉ nên ăn vừa đủ sau thời gian nhịn ăn, chú ý tăng cường các loại thực phẩm giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất nhằm ngăn ngừa thiếu hụt chất dinh dưỡng, hạn chế đồ ngọt và chất béo để tránh lượng đường trong máu tăng cao.
Nếu không muốn gặp tình trạng tiêu cơ trong quá trình nhịn ăn gián đoạn, bạn cũng nên ăn nhiều thực phẩm như: thịt nạc, các loại quả hạch, sữa chua, trứng,… để nạp đầy đủ chất đạm vào cơ thể (Ảnh: Internet)
Bạn có thể sẽ bị mệt mỏi khi mới bắt đầu nhịn ăn, nhưng đừng lo vì đó chỉ là phản ứng bình thường của cơ thể. Bạn chỉ cần bổ sung đủ dinh dưỡng sau đó thì phản ứng này sẽ biến mất. Tuy nhiên, nếu tình trạng này không thay đổi, thậm chí xảy ra nhiều phản ứng xấu khác như đau đầu, mệt mỏi, buồn nôn và nôn,... thì phải dừng lại ngay. Vì đây là dấu hiệu cảnh báo rằng cơ thể bạn không hợp tác với phương pháp này. Nếu vẫn cố làm sẽ gây nhiều hậu quả nghiêm trọng như: suy nhược cơ thể, cạn kiệt chất dinh dưỡng, rối loạn điện giải,... nguy hiểm đến tính mạng.
Luyện tập thể dục sẽ giúp thúc đẩy quá trình giảm cân hiệu quả, đồng thời duy trì sự săn chắc, dẻo dai cho cơ thể. Tuy nhiên, cần tránh các hoạt động mất sức vào những ngày nhịn ăn để tránh thâm hụt calo quá lớn, gây hại đến sức khỏe.
Tuy rằng việc nhịn ăn có thể giúp nhóm người cao tuổi hạn chế tình trạng tích tụ mỡ thừa cũng như mang đến nhiều lợi ích sức khỏe, mọi người vẫn không nên quá lạm dụng phương pháp này. Thay vào đó, hãy xây dựng một thực đơn ăn uống phù hợp với thể trạng, cũng như kết hợp tập luyện thường xuyên thì vẫn sẽ hạn chế được bệnh, nâng cao sức khỏe tổng thể.
Xem thêm: Tư thế đạp xe đúng cho người đi xe đạp đường trường là gì?
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin