Dạ dày là cơ quan đóng vai trò trung tâm trong việc tiêu hóa thực phẩm. Khi dạ dày khỏe mạnh, các enzyme và axit dịch vị hoạt động cân bằng, giúp nghiền nát thức ăn, hấp thụ dinh dưỡng và đẩy chất thải xuống ruột. Tuy nhiên, khi dạ dày bị viêm, loét hoặc rối loạn bài tiết axit, hệ thống tiêu hóa dễ rơi vào trạng thái mất cân bằng, từ đó gây nên các triệu chứng khó chịu như đau âm ỉ, nóng rát, đầy hơi, buồn nôn hoặc trào ngược axit.

Trong khi đó, nhiều loại trái cây lại có tính axit tự nhiên rất cao, dễ gây kích ứng niêm mạc dạ dày. Một số loại khác dù không có vị chua rõ rệt, nhưng lại có đặc tính sinh khí, sinh men hoặc làm tăng co bóp dạ dày, từ đó làm nặng thêm tình trạng viêm loét. Theo chuyên gia dinh dưỡng lâm sàng, người bệnh dạ dày không nhất thiết phải kiêng hoàn toàn trái cây, nhưng cần biết chọn loại phù hợp với hệ tiêu hóa của mình. Việc ăn trái cây không đúng loại, sai thời điểm, đặc biệt là khi bụng rỗng, có thể khiến niêm mạc dạ dày bị tổn thương nghiêm trọng hơn.

Dưới đây là 4 loại trái cây mà người bị đau dạ dày nên hạn chế, kèm theo lời giải thích từ góc độ khoa học.

1. Dứa (thơm)

Dứa vốn nổi tiếng với vị ngọt thanh xen lẫn chút chua dễ chịu, là loại trái cây yêu thích của nhiều người trong mùa hè. Tuy nhiên, đối với người có tiền sử viêm loét dạ dày, đây lại là loại quả nên tránh hàng đầu. Lý do nằm ở enzyme bromelain có trong dứa - một chất có khả năng phân giải protein rất mạnh. Khi đi vào cơ thể, bromelain không chỉ phá vỡ protein từ thức ăn mà còn có thể tác động tới niêm mạc dạ dày, khiến lớp nhầy bảo vệ bị bào mòn, từ đó tạo điều kiện cho acid dịch vị ăn mòn thành dạ dày, gây viêm hoặc chảy máu nhẹ.

Bên cạnh đó, dứa còn chứa một lượng acid hữu cơ cao (axit citric và malic), làm tăng độ acid trong dạ dày, gây cảm giác nóng rát, ợ chua và đau thắt vùng thượng vị nếu ăn khi đói. Một số người còn có phản ứng dị ứng với bromelain, dẫn đến tình trạng ngứa cổ, sưng môi hoặc nổi ban.

Nên dù có mê dứa đến đâu, người mắc bệnh dạ dày cũng nên tránh xa loại quả “hai mặt” này, hoặc nếu ăn thì cần ăn chín kỹ và kết hợp với thực phẩm khác để trung hòa axit (Ảnh: Internet)

2. Chuối tiêu chín kỹ

Nhiều người cho rằng chuối là “bạn thân” của dạ dày vì mềm, dễ tiêu, lại giàu kali và chất xơ. Tuy nhiên, không phải loại chuối nào cũng tốt cho người bị bệnh dạ dày, đặc biệt là chuối tiêu chín kỹ. Loại chuối này chứa hàm lượng serotonin và tyramine cao - hai chất có thể làm tăng tiết axit dịch vị và co bóp dạ dày. Bên cạnh đó, chuối chín kỹ thường có chỉ số đường huyết cao, khi ăn vào sẽ lên men nhanh trong môi trường axit, tạo khí và gây đầy bụng, ợ hơi.

Theo một nghiên cứu của Trường Y khoa Mount Sinai (Mỹ), chuối tiêu chín có thể làm tăng áp lực bên trong dạ dày, đặc biệt là ở người có tiền sử trào ngược thực quản - dạ dày (GERD).

Nếu yêu thích chuối, người đau dạ dày nên ưu tiên chuối sứ hoặc chuối cau, và chỉ nên ăn khi đã no nhẹ, tránh ăn chuối lúc bụng đói để không làm tăng nguy cơ co thắt dạ dày quá mức (Ảnh: Internet)

3. Ổi xanh

Ổi xanh là loại quả được nhiều người lựa chọn để bổ sung vitamin C, tăng cường đề kháng và làm đẹp da. Tuy nhiên, ổi xanh cũng là loại trái cây giàu chất xơ không hòa tan, khó tiêu, dễ gây táo bón và đau bụng nếu ăn quá nhiều. Với người bị viêm loét dạ dày, ăn ổi xanh khi đói hoặc nhai không kỹ có thể khiến dạ dày phải hoạt động quá mức để nghiền nhỏ, dẫn đến đầy hơi, co thắt và đau âm ỉ kéo dài.

Đặc biệt, lớp hạt cứng bên trong ổi nếu không nhai kỹ có thể làm trầy xước lớp niêm mạc dạ dày vốn đã yếu, từ đó làm nặng thêm các tổn thương đang hiện hữu. Một lưu ý khác là khi bảo quản không đúng cách, ổi xanh dễ bị nhiễm vi khuẩn hoặc tồn dư thuốc bảo vệ thực vật - những yếu tố có thể kích thích niêm mạc dạ dày và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm. Nếu muốn ăn ổi, người bệnh nên chọn ổi chín mềm, gọt vỏ, bỏ hạt và ăn với lượng nhỏ sau bữa chính.

4. Mận Bắc (mận Hà Nội)

Mận Bắc có vị chua thanh, ngọt nhẹ, là món ăn vặt khoái khẩu của nhiều người, đặc biệt là vào mùa hè. Tuy nhiên, đây lại là một trong những loại trái cây gây kích thích dạ dày mạnh mẽ nhất. Mận chứa lượng lớn axit hữu cơ tự nhiên và tanin - một hợp chất làm se niêm mạc. Khi ăn vào, axit này có thể làm tăng tiết dịch vị, trong khi tanin khiến niêm mạc dạ dày bị co lại, giảm tiết chất nhầy bảo vệ. Kết quả là lớp niêm mạc bị phơi bày, dễ bị axit tấn công và gây đau rát.

Chưa kể, ăn mận nhiều có thể gây hiện tượng tiêu chảy nhẹ hoặc đau bụng âm ỉ do tác động nhuận tràng, sinh khí trong ruột (Ảnh: Internet)

Theo Tạp chí Dinh dưỡng và Khoa học tiêu hóa Hoa Kỳ, mận không được khuyến nghị trong chế độ ăn của bệnh nhân có hội chứng ruột kích thích hoặc viêm loét dạ dày. Nếu thật sự thèm, người bệnh có thể ăn 1 - 2 quả mận chín mềm vào lúc bụng no, nhưng tuyệt đối không ăn khi đói và không ăn kèm với các thực phẩm sinh acid khác như sữa chua, me, xoài non.

Việc chăm sóc sức khỏe dạ dày không chỉ dừng lại ở việc uống thuốc đúng liều hay hạn chế đồ cay nóng, mà còn cần sự tinh tế trong lựa chọn thực phẩm - đặc biệt là trái cây. Bốn loại trái cây kể trên tuy giàu dinh dưỡng và có lợi với người bình thường, nhưng lại tiềm ẩn rủi ro không nhỏ với những ai đang có vấn đề về dạ dày. Ăn không đúng loại, sai thời điểm có thể khiến những cơn đau âm ỉ kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng sống và quá trình phục hồi của hệ tiêu hóa. Vì vậy, người bệnh nên ưu tiên các loại trái cây ít axit, dễ tiêu như táo chín, lê, đu đủ, chuối cau,… và luôn tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng trước khi thay đổi chế độ ăn.

Xem thêm: Đổ mồ hôi liên tục ngay cả khi ở phòng máy lạnh, cơ thể bạn đang cảnh báo điều gì?

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin