Hệ tiêu hóa không chỉ đảm nhiệm việc tiêu hóa và hấp thụ dưỡng chất, mà còn tham gia vào việc sản sinh miễn dịch nhằm bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Tuy nhiên, ung thư đường tiêu hóa đang trở nên phổ biến với tỷ lệ mắc ngày càng gia tăng, trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng.
Hệ tiêu hóa gồm nhiều cơ quan quan trọng như miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, gan, và tụy. Chức năng chính của hệ tiêu hóa là phân giải thức ăn thành các dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, hấp thu chúng vào máu, và loại bỏ các chất cặn bã ra ngoài. Ngoài ra, hệ tiêu hóa còn đóng vai trò trong việc sản xuất hormone và enzyme, điều chỉnh sự cân bằng vi sinh vật có lợi và bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh. Do đó, sức khỏe của hệ tiêu hóa ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng dinh dưỡng, năng lượng, và hệ miễn dịch của cơ thể.
Tuy nhiên, tỷ lệ mắc ung thư đường tiêu hóa đang gia tăng do nhiều nguyên nhân, bao gồm thói quen ăn uống không lành mạnh, lối sống ít vận động, ô nhiễm môi trường, và yếu tố di truyền.
Các bác sĩ nội khoa cho biết, khi ung thư khởi phát tại bất kỳ cơ quan nào có trong hệ tiêu hóa, đều sẽ được xếp vào nhóm bệnh “ung thư đường tiêu hóa” (Ảnh: Internet)
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các bệnh ung thư đường tiêu hóa có dấu hiệu gia tăng chóng mặt trong thời gian gần đây, kèm tỷ lệ tử vong cao nên đang dần trở thành gánh nặng bệnh tật của ngành y toàn cầu. Trong đó, Việt Nam xếp thứ 50/185 quốc gia có tỷ lệ tử vong cao nhất, do bệnh ung thư đường tiêu hóa gây nên và phổ biến nhất là với 5 loại bệnh ung thư đường tiêu hóa sau đây:
Ung thư gan thường phát triển từ các bệnh lý gan mãn tính như viêm gan B, viêm gan C, và xơ gan. Việc tiêu thụ nhiều rượu và nhiễm độc tố aflatoxin cũng là những yếu tố nguy cơ quan trọng. Phòng ngừa ung thư gan bao gồm tiêm phòng viêm gan B, điều trị kịp thời và kiểm soát viêm gan C, hạn chế tiêu thụ rượu, và duy trì lối sống lành mạnh để tránh béo phì và tiểu đường.
Ung thư gan là một loại ung thư phát sinh từ các tế bào gan, bao gồm ung thư gan nguyên phát (xuất phát từ gan) và ung thư gan thứ phát (do di căn từ các bộ phận khác). Viêm gan B và C là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan, một yếu tố nguy cơ chính của ung thư gan. Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ khác bao gồm lạm dụng rượu, béo phì, tiểu đường và tiếp xúc với độc tố aflatoxin từ thực phẩm bị mốc.
Ung thư gan là một bệnh lý nguy hiểm với tỷ lệ tử vong cao, đứng thứ nhất trong nhóm bệnh ung thư đường tiêu hóa và đứng thứ ba trong số các nguyên nhân gây tử vong do ung thư trên toàn thế giới (Ảnh: Internet)
Ung thư gan thường được chẩn đoán ở giai đoạn muộn do các triệu chứng ban đầu thường mờ nhạt hoặc dễ nhầm lẫn với các bệnh lý gan khác, dẫn đến hiệu quả điều trị thấp và tỷ lệ sống sót sau 5 năm chỉ khoảng 18%. Do đó, nếu không muốn mắc bệnh thì mọi người nên phòng bệnh ngay từ bây giờ bằng cách làm theo những điều sau:
- Tiêm phòng viêm gan B, điều trị kịp thời và kiểm soát viêm gan C
- Hạn chế tiêu thụ rượu và duy trì lối sống lành mạnh.
- Việc duy trì cân nặng hợp lý, kiểm soát tiểu đường, và tránh tiếp xúc với các chất độc hại như aflatoxin cũng là các biện pháp phòng ngừa hiệu quả.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ và theo dõi chức năng gan thường xuyên sẽ giúp phát hiện sớm các bất thường, từ đó tăng cơ hội điều trị thành công.
ung thư dạ dày là một căn bệnh ác tính, khởi phát từ tình trạng tổn thương dạ dày không được kiểm soát, ví dụ như: đau dạ dày, viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày,... Những thương tổn này theo thời gian sẽ khiến các tế bào trong dạ dày bị hư hại, phát triển thành khối u tạo thành bệnh ung thư.
Bệnh thường phát triển âm thầm, khiến việc chẩn đoán sớm trở nên khó khăn. Đây là một trong những loại ung thư gây tử vong hàng đầu trên thế giới, đặc biệt nguy hiểm do tỷ lệ sống sót thấp khi phát hiện muộn.
Nguyên nhân gây ra ung thư dạ dày thường có rất nhiều, tuy nhiên, nguồn cơn chính thường xuất phát từ những thói quen như tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thức uống có cồn, hút thuốc lá, và thiếu chất xơ trong chế độ ăn uống đều góp phần làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày.
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, ung thư dạ dày có thể lan rộng và ảnh hưởng đến các cơ quan khác, dẫn đến tử vong (Ảnh: Internet)
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư dạ dày đứng thứ hai trong các loại ung thư đường tiêu hóa phổ biến nhất và là nguyên nhân gây tử vong thứ ba liên quan đến ung thư nói chung. Đáng chú ý, số liệu từ Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ cho thấy tỷ lệ mắc ung thư dạ dày ở người dưới 40 tuổi đã tăng lên 70% trong hai thập kỷ qua. Ở Việt Nam, theo thống kê của Bệnh viện K, mỗi năm có khoảng 17.000 ca mắc mới ung thư dạ dày, trong đó một tỷ lệ không nhỏ là những người trẻ dưới 40 tuổi.
Để phòng ngừa ung thư dạ dày, cần chú ý:
- Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau củ quả và chất xơ, hạn chế tiêu thụ các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và thực phẩm chứa nhiều muối.
- Kiểm soát cân nặng, tránh hút thuốc lá và hạn chế tiêu thụ rượu cũng rất quan trọng.
- Cần chú ý đến việc phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan đến dạ dày như viêm dạ dày mạn tính và nhiễm khuẩn Helicobacter pylori. - Thực hiện các xét nghiệm tầm soát định kỳ, đặc biệt đối với những người có tiền sử gia đình mắc ung thư dạ dày, cũng là biện pháp quan trọng để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm và tăng cơ hội điều trị thành công.
Theo y văn, ung thư đại tràng là một loại tổn thương ác tính xảy ra chủ yếu tại đại tràng (phần chính của ruột già), khởi phát do sự tăng sinh của niêm mạc đại trực tràng - hay còn gọi là polyp. Đây được xem là căn bệnh ung thư nguy hiểm, đứng thứ 3 ở nhóm ung thư đường tiêu hóa về tổng số ca mắc cùng tử vong.
Cụ thể, theo thống kê từ tổ chức Ung thư Thế giới (Globocan) năm 2020, ước tính mỗi năm có trên 1,9 triệu người bị mắc và khoảng 935 nghìn người bị chết vì ung thư đại trực tràng. Chỉ tính riêng tại Việt Nam, nước ta ghi nhận gần 16.000 ca mắc mới và hơn 8.200 ca tử vong vì căn bệnh này hằng năm.
Các chuyên gia khoa Nội Tiêu hóa cho biết thêm, ung thư đại tràng vốn chỉ thường diễn ra ở những đối tượng sau 50 tuổi, đa phần là do lão hóa khiến chức năng tiêu hóa suy yếu, tạo điều kiện để khối u hình thành và phát triển. Tuy nhiên, những năm trở lại đây, bệnh đang có xu hướng trẻ hóa và các yếu tố nguy cơ chính bao gồm: chế độ ăn uống nhiều chất béo, ít chất xơ, tiêu thụ nhiều thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn, lối sống ít vận động, hút thuốc lá, và tiêu thụ rượu bia.
Để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, việc duy trì một lối sống lành mạnh là vô cùng quan trọng. Chị em nên duy trì chế độ ăn uống cân đối, giàu rau củ quả, ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu, đồng thời hạn chế tiêu thụ thịt đỏ và thực phẩm chế biến sẵn, rượu bia - thuốc lá. Tập thể dục đều đặn ít nhất 30 phút mỗi ngày cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
Ung thư thực quản là một loại ung thư phát triển trong thực quản - ống dẫn thức ăn nối từ họng đến dạ dày. Đây là một căn bệnh nguy hiểm với mức độ tử vong cao do thường được phát hiện ở giai đoạn muộn khi triệu chứng trở nên rõ ràng. Ung thư thực quản có hai dạng chính: ung thư tế bào vảy và ung thư tuyến. Tỷ lệ mắc ung thư thực quản đang gia tăng trên toàn thế giới, đặc biệt là ở các nước phát triển.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư thực quản là loại ung thư phổ biến thứ 5 trong nhóm ung thư đường tiêu hóa và là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ sáu trong các loại ung thư, với khoảng 572,000 ca mắc mới và 508,000 ca tử vong mỗi năm. Các triệu chứng của ung thư thực quản bao gồm khó nuốt, đau ngực, sụt cân không rõ nguyên nhân và ho kéo dài. Nguyên nhân chính gây ung thư thực quản bao gồm hút thuốc lá, tiêu thụ rượu, chế độ ăn uống không lành mạnh, và nhiễm trùng mãn tính với virus như HPV.
Để phòng ngừa ung thư thực quản, cần thực hiện các biện pháp sau:
- Từ bỏ hút thuốc và hạn chế tiêu thụ rượu là cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh.. - Duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu rau quả, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và thực phẩm chứa nhiều muối.
Chế độ ăn giàu chất xơ và chất chống oxy hóa có thể giúp bảo vệ tế bào thực quản khỏi tổn thương và ung thư (Ảnh: Internet)
- Duy trì cân nặng lý tưởng thông qua việc tập thể dục đều đặn và kiểm soát cân nặng có thể giảm nguy cơ mắc bệnh. Thừa cân và béo phì là những yếu tố nguy cơ gây ung thư thực quản do gia tăng tình trạng trào ngược axit từ dạ dày lên thực quản.
- Cần chú ý đến các triệu chứng bất thường và thực hiện khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là đối với những người có yếu tố nguy cơ cao. Việc phát hiện sớm có thể giúp điều trị hiệu quả hơn và cải thiện tiên lượng bệnh.
Định nghĩa một cách cụ thể, ung thư tụy là sự tăng sinh bất thường và không kiểm soát của các tế bào trong tuyến tụy, dẫn đến hình thành khối u ác tính. Đây là một trong những loại ung thư nguy hiểm nhất bởi vì nó thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu, khiến việc chẩn đoán sớm trở nên khó khăn.
Theo số liệu thống kê từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ung thư tụy chiếm khoảng 3% trong tổng số các ca ung thư mới được chẩn đoán hàng năm, nhưng lại là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ 7 trong các loại ung thư, với tỷ lệ tử vong gần như tương đương với tỷ lệ mắc bệnh.
Để phòng ngừa ung thư tụy, cần thực hiện một số biện pháp như:
- Duy trì lối sống lành mạnh, tránh hút thuốc lá, kiểm soát tiểu đường và duy trì cân nặng hợp lý. Chế độ ăn uống giàu chất xơ, ít chất béo và thường xuyên tiêu thụ rau xanh, trái cây cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Việc hạn chế tiêu thụ rượu bia và thực hiện các biện pháp kiểm soát viêm tụy mãn tính cũng là những yếu tố quan trọng trong phòng ngừa ung thư tụy.
- Cần thực hiện các xét nghiệm tầm soát định kỳ, đặc biệt là với những người có tiền sử gia đình mắc ung thư tụy, để phát hiện sớm và tăng cơ hội điều trị thành công.
Xem thêm: Hãy cẩn thận với căn bệnh ung thư dạ dày, nó chính là nguyên nhân gây ra 15.000 ca tử vong mỗi năm
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
