Thời gian gần đây, chế độ ăn thuần chay dần trở nên phổ biến và được mọi người áp dụng rất nhiều. Một số người lựa chọn chế độ ăn này vì lý do đạo đức hoặc môi trường, nhưng phần đông người theo đuổi đều hướng đến mục đích là tăng cường sức khỏe. Liệu sự thật có phải như vậy?
Chế độ ăn thuần chay có thể hiểu là kiêng hoàn toàn các loại thực phẩm có nguồn gốc động vật, chẳng hạn như: sữa và các chế phẩm từ sữa, trứng, thịt, hải sản, thịt gia cầm,... Thay vào đó là tập trung vào các loại thực phẩm có nguồn gốc thực vật, bao gồm: trái cây, rau, quả hạch, hạt, ngũ cốc nguyên hạt và dầu thực vật,...
Chế độ ăn thuần chay được cho là có hàm lượng chất xơ cao hơn và lượng cholesterol, protein, calcium và muối thấp hơn so với chế độ ăn mặn. Giới các nhà khoa học có xác nhận, rằng chế độ ăn này sẽ giúp con người giảm thiểu tối đa lượng calo và chất béo dư thừa trong thịt động vật, và hạn chế hiệu quả nhiều nguy cơ bệnh tật liên quan đến việc ăn mặn, chẳng hạn như: tim mạch, huyết áp, tiểu đường loại 2, mỡ máu,...
Chế độ ăn thuần chay được đánh giá là một trong các chế độ ăn uống lành mạnh nhất hiện nay (Ảnh: Internet)
Ngoài ra, những lợi ích tiêu biểu mà chế độ thuần chay có thể mang lại gồm có:
Thành phần bên trong thịt thường chứa nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa, có thể làm tăng lượng cholesterol trong máu - đặc biệt là cholesterol xấu (LDL). Cholesterol LDL có thể gây tích tụ chất béo trong mạch máu, dẫn đến xơ vữa động mạch và là căn nguyên cho các biến chứng tim mạch nguy hiểm như: viêm cơ tim, suy tim, nhồi máu cơ tim, và đột quỵ.
Nên khi chúng ta ăn theo chế độ thuần chay - đó là tăng cường các loại thực phẩm như rau, củ, quả, ngũ cốc và các thực phẩm thô,... sẽ giúp cơ thể hấp thu được nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất thiết yếu, cũng như các hợp chất chất chống oxy hóa quan trọng như folate, anthocyanin nhằm chống lại các gốc tự do. Từ đó ngăn chặn nguy cơ gây ra ung thư, và bảo vệ sức khoẻ tim mạch của chúng ta.
Chế độ ăn chay thuần thường sử dụng nhiều các thực phẩm giàu chất xơ, có chỉ số GI (glycemic index - chỉ số đường huyết) từ thấp đến trung bình, kèm cung cấp nhiều dạng vitamin (như A, C, D, E,... ) và khoáng chất thiết yếu (như kẽm, sắt, kali,... ) hay các chất chống oxy hóa.
Dựa vào tập hợp các giá trị dinh dưỡng kể trên, chúng sẽ giúp đào thải các gốc tự do ra khỏi cơ thể, từ đó ngăn ngừa tình trạng kháng insulin, hỗ trợ kiểm soát đường huyết - giúp hạn chế được nguy cơ mắc tiểu đường loại 2. Đối với người đang mắc bệnh, chế độ ăn thuần chay có thể làm giảm lượng đường trong máu, tăng độ nhạy insulin, ức chế sự tiến triển của bệnh và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.
Hỗ trợ giảm cân có lẽ là lý do phổ biến nhất để mọi người chọn chế độ ăn thuần chay. Theo nhiều nghiên cứu cho thấy, người ăn thuần chay thường có xu hướng gầy hơn và có chỉ số BMI (chỉ số khối cơ thể) thấp hơn những người khác. Do việc ăn thuần chay cung cấp nhiều chất xơ, chất chống oxy hóa thiết yếu cho cơ thể.
Ngoài ra, thông qua các thực phẩm có nguồn gốc thực vật, cơ thể ta cũng được nạp một lượng đủ kali, magie và vitamin A, C. Đặc biệt, một lợi ích hấp dẫn từ chế độ thuần chay nữa là mọi người được ăn thoải mái mà không lo lắng đến việc tính số calo. Vì lý do này mà nhiều người chọn biện pháp ăn chay thay cho chế độ ăn kiêng khắc nghiệt.
Nhờ vào lượng chất xơ dồi dào có trong các nhóm thực vật như rau, củ, quả sẽ tạo cảm giác no lâu và hạn chế sự thèm ăn, giúp việc giảm cân đạt hiệu quả tối ưu (Ảnh: Internet)
Chế độ ăn thuần chay được đánh giá là một trong những chế độ ăn uống lành mạnh nhất, vì nó không chỉ có 3 lợi ích tiêu biểu kể trên mà còn có những giá trị cho sức khỏe khác nữa.
Tuy nhiên, nhiều người nghĩ rằng chế độ ăn thuần chay là chỉ ăn rau với trái cây. Đây là một sai lầm phổ biến của nhiều người khiến sức khỏe bị ảnh hưởng tiêu cực. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trước khi bắt đầu ăn thuần chay thì mọi người cần phải nắm rõ các quy tắc, nhất là tìm hiểu nên tập trung ăn nhiều các nguồn thực phẩm nào để có thể bổ sung đủ lượng sắt, calo, protein, canxi cần thiết cho cơ thể khi chúng cắt giảm nguồn thực phẩm động vật.
Vì đôi khi, áp dụng chế độ ăn sai cách sẽ khiến mọi người phải đối mặt với rất nhiều rủi ro sức khỏe, cụ thể là:
Tuy rằng chế độ thuần chay có thể giúp ta ngăn chặn tối đa nguy cơ mắc các bệnh ung thư, nhưng nếu bữa ăn c quá đơn điệu, chỉ đơn giản như rau luộc ăn cùng cơm hay khoai lang, khoai mì sẽ không đủ dinh dưỡng để cơ thể ta hấp thu và tái tạo năng lượng.
Đặc biệt, mọi người có thể mắc chứng bệnh thiếu máu vì chất xơ sẽ giảm quá trình hấp thu sắt và tái tạo máu của cơ thể. Thiếu máu quá lâu sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ sức khoẻ: cơ thể mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, phản ứng chậm, nếu nguy hiểm thì sẽ dẫn đến thiếu máu não hay đột quỵ não.
Do đó, khi mọi người đi theo chế độ ăn thuần chay thì nên tìm hiểu và bổ sung nhiều trái cây giàu sắt hơn, ăn những bữa chay phong phú, đa dạng hơn để tránh được căn bệnh này.
Chế độ ăn thuần chay đang là một trong những chế độ ăn uống được đa số các chị em theo đuổi. Nhưng trong thực phẩm chay lại không có các thành phần protein quan trọng như: collagen, axit amin, elastin, myosin,... Việc này sẽ thúc đẩy quá trình lão hóa, làm cho da trở nên sạm đen, thiếu sức sống, thiếu sự đàn hồi và cơ bắp không còn săn chắc - vốn là nỗi âu lo của hầu hết nữ giới.
Ngoài ra, cơ thể thiếu protein là một trong những nguyên nhân gây ra các khối u đường tiêu hóa, các thành phần dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của não bộ cần phải được cung cấp từ nguồn thực phẩm động vật, nếu không não bộ của mọi người có thể bị suy giảm trí nhớ. Để hạn chế tình trạng này, các chị em cần phải nạp nhiều hơn các thực phẩm chay giàu protein để cân bằng lại.
Như đã đề cập ở trên, chế độ thuần chay có thể hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Nhưng, nếu thực hiện sai cách thì sẽ bị phản tác dụng. Bởi vì trong các thực phẩm có nguồn gốc thực vật, có rất nhiều loại chứa lượng tinh bột, đường và calo cao, cụ thể là: sầu riêng, khoai tây, khoai lang, xoài, chuối,... Nếu ta tiêu thụ quá nhiều những thực phẩm kể trên thì vẫn sẽ khiến cân nặng tăng như thường, từ đó dẫn đến thừa cân - béo phì, thậm chí là tiểu đường loại 2.
Nếu mục đích ăn thuần chay của mọi người là để giảm cân, thì chỉ nên tập trung vào các loại thực phẩm như yến mạch, rau lá xanh, trái cây giàu vitamin C,... nhiều hơn là các sản phẩm trên nhé.
Không phải cứ ăn chay là sẽ giảm cân, mọi ngườu cần xem xét trong thực đơn của bản thân có những loại thực phẩm nào cũng là một điều rất quan trọng (Ảnh: Internet)
Cholesterol trong cơ thể có hai loại: cholesterol xấu (LLD) và cholesterol tốt (HLD). Chúng đều được cung cấp bởi chế độ dinh dưỡng có nguồn thực phẩm động vật. Còn trong thức ăn thuần chay lại rất hạn chế về cholesterol. Mặc dù cholesterol gây ra các bệnh về tim mạch ở người lớn, nhưng lại vô cùng quan trọng đối với trẻ nhỏ.
Do đó, nếu ăn chay quá sớm, cơ thể sẽ thiếu các hormone này, ảnh hưởng đến quá trình dậy thì của trẻ, chậm phát triển và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản, làm giảm ham muốn tình dục sau này. Nên cha mẹ cần cân nhắc, không nên cho trẻ ăn chay quá sớm để đảm bảo trẻ được phát triển bình thường.
Nhìn chung, chế độ ăn thuần chay mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nếu không lên kế hoạch hợp lý hoặc áp dụng sai cách thì sức khỏe của mọi người sẽ gặp nhiều rủi ro. Tốt nhất, hãy tìm tìm hiểu kĩ càng về chế độ ăn này trước và cân nhắc xem mình có thật sự phù hợp hay không rồi mới bắt đầu thực hiện nhé.
Xem thêm: Vì sao người tiểu đường cần kiểm tra lượng đường trong máu 2 giờ sau bữa ăn?
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
