Trong bối cảnh nhịp sống hối hả, con người dễ mắc phải những thói quen sinh hoạt thiếu lành mạnh, khiến nguy cơ bệnh tật gia tăng. Vì thế, tập thể dục là giải pháp hoàn hảo để duy trì sức khỏe. Nhưng không phải ai cũng tập đúng, khiến cơ bắp bị tổn thương trong âm thầm.
Trước khi bàn sâu về những phương pháp tập luyện sai lầm, hãy cùng điểm qua những lợi ích cơ bản nhưng vô cùng quan trọng mà việc tập thể dục mang lại. Ai cũng biết rằng tập thể dục thường xuyên giúp gia tăng sức bền, cải thiện chức năng tim mạch và hô hấp.
Khi bạn chạy bộ, đạp xe, bơi lội hay tham gia bất cứ hoạt động thể chất nào, nhịp tim tăng lên, phổi hoạt động tích cực hơn, mạch máu lưu thông tốt, đồng thời các cơ quan trong cơ thể như cơ tim và phổi được kích thích phát triển. Nhờ đó, hệ thống tuần hoàn và hô hấp được cải thiện, ngăn ngừa nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, tiểu đường, thừa cân, béo phì, loãng xương…
Thêm vào đó, tập thể dục đều đặn còn giúp cơ bắp săn chắc, linh hoạt, tăng sức mạnh cơ xương khớp, hạn chế chấn thương, tránh thoái hóa (Ảnh: Internet)
Chưa kể đến tác dụng cải thiện tâm lý, giảm căng thẳng, nâng cao chất lượng giấc ngủ, hỗ trợ quá trình trao đổi chất, giúp cơ thể bạn nhanh chóng phục hồi sau những áp lực từ công việc, học tập. Những lợi ích này chắc hẳn không ai phủ nhận, và đó chính là động lực để hàng triệu người trên khắp thế giới dành thời gian tập luyện mỗi ngày.
Tuy nhiên, nói đi cũng phải nói lại, việc tập luyện không đúng cách, duy trì sai lầm trong thời gian dài, hoặc bị tác động bởi những thông tin thiếu cơ sở khoa học, có thể phản tác dụng. Bạn có thể vô tình đặt cơ thể vào trạng thái căng thẳng quá mức, gây tổn thương đến sợi cơ, dẫn đến viêm và lão hóa sớm. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra nếu bạn không lưu ý đến cường độ, thời gian, phương pháp hay thiết bị hỗ trợ tập luyện. Trong đó, có 5 kiểu tập thể dục gây lão hóa cơ bắp thay vì mang lại lợi ích.
Một trong những sai lầm thường gặp nhất là tập luyện quá mức, không để cơ thể có thời gian phục hồi. Nhiều người nghĩ rằng tập càng nhiều càng tốt, cố gắng “cày” thêm một vài set tập, ép cơ thể đến giới hạn mà quên mất rằng cơ bắp cần thời gian nghỉ ngơi để sửa chữa và phát triển. Khi bạn liên tục tạo áp lực lên cơ, sợi cơ bị tổn thương, không có cơ hội “chữa lành” thì khả năng phục hồi sẽ giảm dần.
Lâu ngày, điều này dẫn đến viêm mãn tính, suy giảm khả năng tạo sợi cơ mới, từ đó đẩy nhanh quá trình lão hóa cơ bắp (Ảnh: Internet)
Một bài tập với động tác sai kỹ thuật vừa khiến bạn không thu được lợi ích tối đa, vừa gây áp lực không đáng có lên cơ, khớp, dây chằng. Ví dụ, khi bạn thực hiện động tác squats (ngồi xổm đứng lên) hay deadlift (nhấc tạ từ mặt đất) sai tư thế, trọng tâm lệch, bạn có thể gây ra hiện tượng căng cơ, viêm khớp hoặc chấn thương lưng.
Khi cơ thể chịu áp lực sai hướng, sợi cơ không được phát triển theo cách lành mạnh mà ngược lại, bị bào mòn, tổn thương. Duy trì sai kỹ thuật trong thời gian dài sẽ làm giảm chất lượng sợi cơ, hạn chế khả năng co giãn, từ đó khiến cơ bắp “già đi” nhanh hơn bình thường.
Cơ thể con người là một khối thống nhất, các nhóm cơ hoạt động liên kết với nhau. Tuy nhiên, không ít người tập trung phát triển quá mức vào một nhóm cơ nhất định mà bỏ quên những nhóm cơ hỗ trợ khác. Việc này có thể do thói quen cá nhân hoặc do chạy theo vẻ đẹp hình thể mà quên mất nguyên lý cân bằng.
Chẳng hạn, bạn chỉ tập trung vào cơ ngực, cơ tay trước mà quên đi lưng, vai, bụng, chân, dẫn đến mất cân bằng cơ học. Khi một nhóm cơ quá phát triển, nhóm cơ đối lập bị yếu đi, dẫn đến áp lực lên hệ xương và khớp tăng cao, dễ gây chấn thương.
Tình trạng cơ mất cân bằng lâu ngày tạo ra cảm giác mệt mỏi mãn tính, cơ bắp trở nên kém linh hoạt, quá trình lão hóa cơ cũng diễn ra sớm hơn (Ảnh: Internet)
Trong kỷ nguyên công nghệ, nhiều người tin rằng sử dụng máy móc hiện đại, thiết bị hỗ trợ tập luyện sẽ dễ dàng đạt được hiệu quả nhanh chóng. Tuy nhiên, việc lạm dụng các thiết bị này mà không hiểu rõ cơ chế vận động của cơ, thiếu sự kết hợp linh hoạt các bài tập tự do, lại chính là nguyên nhân khiến cơ bắp kém linh hoạt và nhanh “già” hơn.
Máy móc tập luyện thường giới hạn bạn trong một biên độ chuyển động cố định, ít thách thức đến khả năng giữ thăng bằng, phối hợp của cơ bắp (Ảnh: Internet)
Nếu bạn chỉ quen tập trên máy và bỏ quên bài tập tự do (bodyweight), không khai thác đầy đủ tiềm năng của cơ thể, sự phát triển cơ bắp sẽ trở nên rập khuôn, kém thích ứng và dễ thoái hóa khi gặp thay đổi trong môi trường vận động thực tế.
Cơ bắp không thể phát triển đơn thuần chỉ dựa trên việc tập luyện. Đây là một quá trình phức tạp đòi hỏi sự kết hợp giữa ăn uống, ngủ nghỉ, tâm lý và phương pháp. Nếu bạn tập quá nhiều nhưng chế độ ăn lại thiếu đạm, vitamin, khoáng chất, hay ngủ không đủ giấc, căng thẳng kéo dài, cơ bắp sẽ không nhận được các chất dinh dưỡng và điều kiện tối ưu để phát triển.
Kết quả là chúng trở nên dễ tổn thương, yếu dần, lão hóa nhanh. Tập thể dục là kích thích cơ, nhưng dinh dưỡng và nghỉ ngơi là quá trình “nuôi” cơ. Thiếu hai yếu tố sau, tập luyện trở thành hoạt động vô nghĩa, thậm chí có hại, đẩy cơ bắp vào trạng thái suy kiệt, lão hóa sớm.
Tập thể dục là một hành trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn, hiểu biết và lắng nghe cơ thể. Khi biết cách vận dụng đúng phương pháp, lập kế hoạch rõ ràng, cân bằng giữa tập luyện, dinh dưỡng, nghỉ ngơi, bạn sẽ thu được vô vàn lợi ích cho sức khỏe. Ngược lại, nếu tiếp tục duy trì 5 kiểu tập luyện sai lầm vừa kể trên, bạn không chỉ không đạt được thành quả như mong muốn, mà còn phải đối mặt với nguy cơ lão hóa cơ bắp sớm.
Đừng để những sai lầm trong tập luyện biến quá trình tìm kiếm sức khỏe thành hành trình ngược, khiến cơ bắp lão hóa, mệt mỏi và mất đi sự sống động. Hãy tỉnh táo, lắng nghe tín hiệu từ cơ thể, và chắc chắn rằng bạn đang đi đúng hướng trên con đường chinh phục sức khỏe, sự dẻo dai và bền bỉ.
Xem thêm: Chỉ cần áp dụng 4 cách "lười biếng" sau, chị em sẽ ngày càng trẻ đẹp - khoẻ mạnh
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin