Theo chia sẻ của đa số người Việt, hình ảnh “mâm cao, cỗ đầy” ẩn chứa nhiều ý nghĩa khác nhau. Ví dụ, trong các ngày lễ Tết, bữa ăn đầu năm càng thịnh soạn thì cả năm sẽ càng sung túc. Khi có đám giỗ, ma chay, mâm cơm phải đa dạng, nhiều món thì mới chứng tỏ được lòng thành của con cháu. Còn nếu chỉ đơn giản là một bữa cơm đoàn viên hay đãi bạn ghé chơi nhà thì cũng phải thiết kế đủ 7 - 9 món thì mới cho thấy sự thịnh tình, hiếu khách của gia chủ.

Cứ như thế, truyền thống mà cũng là thói quen trong ăn uống này in hằn sâu trong tâm trí đại đa số người Việt. Nhưng, từ kinh nghiệm của thế hệ cha ông đúc kết ra, câu nói “bệnh từ miệng mà ra” lại chẳng sai bao giờ. Cụ thể, dưới góc nhìn sức khỏe, mâm cao cỗ đầy lại là nguồn cơn cho nhiều bệnh tật nghiêm trọng, đồng thời cũng là yếu tố gây ra nhiều tình trạng tiêu hoá thường gặp. 

“Mâm cao cỗ đầy” là hình ảnh mâm cơm nhiều món đa dạng, trang trí bắt mắt của người Việt. Dù được xem là nét độc đáo trong ẩm thực của nước ta, các chuyên gia sức khỏe vẫn nhận định truyền thống này ẩn chứa nhiều nguy hiểm cho sức khỏe (Ảnh: Internet)

Những vấn đề sức khỏe từ truyền thống “mâm cao cỗ đầy” của đa số người Việt

1. Nguy cơ ngộ độc thực phẩm

Gia chủ bày biện nhiều món cốt là để đãi khách, nhưng đã là khách thì sẽ có sự giữ kẽ nhất định. Cứ như thế, mỗi người gắp vài đũa lấy lệ, sau đó để lại hàng tá món dư thừa.

Có thể sẽ vì tiếc mà không ít người chọn giữ lại để ăn tiếp các ngày hôm sau. Từ thói quen này mà nguy cơ ngộ độc thực phẩm tăng cao. Cụ thể, đối với các món ăn đã được nấu chín, chỉ để bên ngoài nhiệt độ phòng (từ 33 độ C) tối đa 2 tiếng, sau đó phải bảo quản kín trong tủ lạnh ngay. Qua thời gian này, vi khuẩn từ không khí sẽ xâm nhập vào thức ăn, bắt đầu sản sinh và phát triển trong đó, nhất là trong thời điểm nắng nóng như hiện nay thì việc vi khuẩn sản sinh trong thức ăn càng tăng cao, hoặc đồ ăn cũng dễ bị ôi thiu hơn. Trong khi đó, chẳng có bữa tiệc nào lại kết thúc sớm cả.

Qua ngày hôm sau, khi ta lấy những món này ra ăn lại lần nữa, vi khuẩn sẽ đi vào cơ thể và tấn công đường ruột, gây ra các vấn đề về tiêu hoá, ngộ độc thực phẩm - trong trường hợp nặng có thể gây tử vong.

Với các món rau, đặc biệt là nhóm rau lá xanh như: rau bina, rau cải xoong, bông cải xanh,… nếu không ăn hết thì buộc phải đổ ngay chứ không nên tiếc mà giữ lại. Vì nếu hâm nóng các loại rau đã qua chế biến, chúng sẽ chuyển hóa nitrat trong rau chín sang nitrit - một hoạt chất độc gây ung thư, đe dọa đến sức khỏe (Ảnh: Internet)

2. Làm suy yếu chức năng gan và gây ra nhiều bệnh về gan

Gan là một cơ quan cực kỳ quan trọng trong cơ thể, chịu trách nhiệm tổng hợp, dự trữ, chuyển hóa năng lượng từ thực phẩm và giải độc. Theo đó, ăn uống mất cân đối, thiếu khoa học, hoặc sử dụng rượu bia quá chén có thể là nguyên nhân gây hậu quả khôn lường với sức khỏe lá gan, trong đó phổ biến là viêm gan và gan nhiễm mỡ. Với hai bệnh này, nếu không được kiểm soát có thể để lại hậu quả nghiêm trọng như suy gan cấp, xơ gan, ung thư gan.   

Trong khi đó, mâm cơm thịnh soạn của người Việt nhìn thì có vẻ nhiều món là thế, nhưng đa số vẫn là các món chiên, nướng, xào nhiều dầu mỡ, hoặc các loại bánh làm từ nếp, gạp. Nếu ăn nhiều có thể gây đầy bụng, khó tiêu, tăng cân, thậm chí có thể là nguyên nhân gây ảnh hưởng tới gan. Lý do là những thực phẩm này này chứa hàm lượng chất béo cao, dẫn đến tình trạng chất béo tích tụ nhiều trong cơ thể và không thể chuyển hóa kịp thời, gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.  

Đặc biệt là trong các bữa tiệc, chúng ta thường uống rất nhiều rượu, bia. Trong khi đó, gan lại là bộ phận chịu trách nhiệm chuyển hóa cồn và giải độc cho cơ thể. Uống rượu bia càng nhiều, gan lại càng phải làm việc vất vả hơn. Theo thời gian, cơ quan này sẽ phải đối mặt với các biến chứng như: viêm gan cấp, suy chức năng gan về lâu dài sẽ dẫn tới xơ gan,… (Ảnh: Internet)

3. Mắc các vấn đề về tiêu hóa  

- Đầy hơi, chướng bụng: đây là triệu chứng tiêu hóa thường gặp nhất, có thể do rối loạn tiêu hóa cấp hoặc tổn thương dạ dày tá tràng cấp tính, xuất phát từ việc ăn uống không điều độ, uống nhiều rượu bia, thực phẩm nhiều chất béo, dầu mỡ.

- Tiêu chảy: tiêu chảy cấp tính thường xảy ra đột ngột sau khi ăn. Nguyên nhân phần lớn là do sự lây nhiễm chéo giữa các loại thực phẩm khi còn sống lúc chế biến, tạo điều kiện để vi khuẩn sinh sôi trong thực phẩm, nguyên nhân khác là do sự kỵ nhau giữa các loại món ăn, bởi mâm cơm thịnh soạn sẽ bao gồm nhiều món khác nhau, chúng ta không thể nắm rõ được món nào với món nào để phân loại kỹ càng. Tiêu chảy cấp tính sẽ thường kèm theo các triệu chứng khác của đường tiêu hóa như: đau bụng, nôn ói, nóng sốt,…

Mọi người cần làm gì để khắc phục tình trạng này?

Chúng ta đều biết rằng, “mâm cao cỗ đầy” được xem như nét văn hóa độc đáo trong đời sống của người Việt, hơn cả ăn uống - nó bao hàm nhiều ý nghĩa trong đó. Tuy nhiên, xét dưới nhiều góc nhìn khác, việc làm bữa cơm quá thịnh soạn nhưng ăn không hết, bỏ đi thì lãng phí nhưng giữ lại ăn dài ngày thì gây hại sức khỏe. Từ đây cho thấy, việc làm một mâm cơm đa dạng món nhưng vừa đủ ăn là giải pháp tối ưu nhất.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, gia chủ muốn đãi khách một bữa cơm ngon thì không nên đặt nặng làm mấy món, hoặc chăm chăm làm những món cầu kỳ, độc lạ. Thay vào đó, hãy chế biến những món ăn đủ chất, có đầy đủ 5 vị: chua, cay, chát, mặn, ngọt để kích thích vị giác. Đồng thời chỉ nên làm tối đa 5 món trên một mâm cơm để không tạo gánh nặng cho cơ thể khi thưởng thức bữa ăn.

Cần hạn chế lại các món ăn quá nhiều dầu mỡ như: chiên, nướng, xào,… Hãy chọn những món ăn đơn giản, thiên về hấp, luộc để giảm bớt gánh nặng cho gan trong việc chuyển hóa thức ăn và giải độc cơ thể. Nên tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây trong bữa ăn để cân bằng chất xơ với các chất khác, cũng như tạo cảm giác ngon miệng hơn trong bữa ăn (Ảnh: Internet)

Ăn uống không chỉ đơn giản là việc nhai - nuốt, nó còn bao gồm cả yếu tố thưởng thức và sức khỏe. Vì thế, mọi người hãy xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, hợp thể trạng của mình chứ không nên chạy theo các món ăn cầu kỳ, bày biện phức tạp, càng không nên có tư tưởng “mâm cao, cỗ đầy mới chứng tỏ tấm lòng” để hạn chế gây hại đến sức khỏe của bản thân và cả những người khác nhé.

Xem thêm: Chỉ cần áp dụng 4 cách "lười biếng" sau, chị em sẽ ngày càng trẻ đẹp - khỏe mạnh