Gan là một trong những bộ phận quan trọng nhất của cơ thể, nếu chức năng gan bị suy giảm thì sẽ dễ dàng dẫn đến nhiều bệnh lý như viêm gan, xơ gan hay thậm chí là ung thư gan... Nhưng nhiều người lại không biết rằng những thói quen thường ngày lại vô tình làm cho gan tổn hại đến không ngờ.
Hãy dừng ngay những thói quen sau nếu không muốn chức năng gan gặp vấn đề:
1. Uống ít nước
Nhiệm vụ chính của nước là giúp gan thải độc tố ra khỏi cơ thể. Nước chiếm đến hơn 70% cơ thể, nên việc uống đủ nước mỗi ngày sẽ giúp đẩy nhanh quá trình tuần hoàn máu và tăng cường khả năng hoạt động của các tế bào gan, giúp quá trình đào thải chất độc hiệu quả hơn.
Nếu không uống đủ nước, quá trình thải độc gan vẫn diễn ra nhưng nó sẽ không đạt được nhiều hiệu quả như khi bạn uống đủ nước.
Chính vì vậy, hãy bổ sung đủ 2-2,5 lít nước mỗi ngày bằng các loại nước lọc, nước ép trái cây, sữa, nước canh...
2. Thức khuya, dậy trễ
Đồng hồ sinh học của cơ thể được lập trình cho gan như sau:
- Từ 1-3h sáng là lúc bạn cần ngủ say để gan có thể thanh lọc cơ thể tốt nhất.
- Từ 3-5h sáng gan hoàn thành quá trình thanh lọc cơ thể và nghỉ ngơi.
- Từ 5-7 giờ sáng chính là thời điểm tốt nhất để thức dậy và thải độc tố ra bên ngoài.
![]() |
Thức khuya là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến chức năng gan bị tổn thương. |
Đồng hồ sinh học đã ấn định như vậy nên nếu bạn thức quá khuya hay dậy quá trễ, 2 việc này đều gây hại đến việc thải độc và nghỉ ngơi của gan. Lâu dần chức năng gan sẽ suy giảm, kéo theo khả năng miễn dịch giảm. Với người nhiễm virus viêm gan B, tế bào gan bị hư hại sẽ rất khó phục hồi và có khả năng gia tăng nguy hiểm cho sức khỏe.
Vì vậy, hãy lên giường trước 23 giờ để đảm bảo ngủ sâu trong khoảng từ 1-3h sáng để chức năng của gan được hoạt động tốt nhất.
3. Bỏ bữa sáng
Thức khuya và dậy trễ thường kéo theo bỏ ăn sáng. Bữa sáng chính là bữa quan trọng nhất trong ngày vì nó giúp bạn có được nguồn năng lượng tốt và bền, từ đó hỗ trợ gan giúp gan không bị tổn thương.
Chính vì vậy, nếu bạn bỏ ăn sáng hay không có thói quen ăn sáng, điều này không chỉ klàm suy giảm chức năng gan mà còn không tốt cho toàn bộ cơ thể.
![]() |
Đi đôi với thức khuya dậy trễ là việc bỏ bữa sáng, điều này khiến gan bị tổn thương thêm lần nữa. |
Ngoài ra, các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng ăn sáng giúp trung hòa acid dạ dày và bảo vệ gan, giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường, viêm tuyến tụy, táo bón, sỏi mật…
4. Nhịn tiểu vào buổi sáng
Vì từ 5-7 giờ sáng chính là thời điểm tốt nhất để thải độc tố ra bên ngoài nên nếu nhịn tiểu vào buổi sáng sẽ khiến độc tố tích trữ trong cơ thể, lâu dần sẽ gây ra tình trạng ngộ độc gan.
5. Ăn uống vô tội vạ
Ăn nhiều đồ ngọt và mặn:
Ăn quá nhiều gia vị như đường, muối, chất ngọt nhân tạo có thể thay đổi thành cholesterol không lành mạnh gây hại cho gan và làm gia tăng men gan. Ngoài ra, nếu tiêu thụ quá nhiều đường fructose theo thời gian, gan có thể sẽ bị quá tải và bị tổn thương không thể hồi phục được.
Tốt nhất, để bảo vệ gan, bạn nên hạn chế tiêu thụ đường tinh chế và siro ngô giàu fructose, ví dụ như các loại soda, đồ nướng và các loại đồ ngọt. Thay vào đó, hãy sử dụng các loại thực phẩm có chứa đường tự nhiên như trái cây.
![]() |
Ảnh minh họa |
Ăn đồ ăn bị cháy hoặc chưa chín:
Trong những thực phẩm còn sống thường chứa ký sinh trùng hoặc một số loại vi khuẩn dễ gây viêm dạ dày và làm hại gan.
Trong khi đó, những thực phẩm bị cháy đen thường chịu tác động của nhiệt độ cao và có nguy cơ bị biến chất làm tổn hại chức năng gan.
Ăn ít rau quả:
Rau xanh và nhiều loại hoa quả có chứa một lượng vitamin C, axit xitric, canxi, magiê, flavonoid sinh học, các chất hỗ trợ miễn dịch… giúp hỗ trợ thanh lọc và giải độc gan.
Rau xanh nhiều lá giàu chất diệp lục còn giúp loại bỏ độc tố khỏi máu, hỗ trợ gan trong việc thải độc và hỗ trợ tuần hoàn máu, giảm tổn thương tế bào. Chính vì vậy, việc ăn ít rau quả là một trong những thói quen xấu khiến chức năng gan yếu đi.
Bên cạnh đó, các bác sĩ đặc biệt khuyến khích bạn ăn thịt hoặc cá với rau xanh vì rau có thể ngăn chặn protein trong thịt, cá không bị biến đổi thành chất gây ung thư gan.
6. Lạm dụng thực phẩm chức năng
Nghe có vẻ khó tin, nhưng đúng là việc sử dụng quá nhiều thực phẩm chức năng có thể góp phần gây tổn thương gan, kể cả đó là loại thực phẩm chức năng có chất lượng tốt và hoàn toàn tự nhiên.
Vai trò của gan là lộc bỏ các độc tố và gan thực hiện chức năng này thông qua một quá trình chuyển hóa rất phức tạp. Vì thực phẩm chức năng thảo mộc chưa được kiểm soát chặt chẽ, nên chưa có cách nào xác định chắc chắn rằng loại thực phẩm chức năng đó sẽ phù hợp với bạn cả nên chúng có thể gây tổn thương đến gan của bạn trong quá trình gan thực hiện chuyển hóa.
Cách tốt nhất là kiểm tra với dược sĩ hoặc bác sĩ xem loại thực phẩm chức năng hoặc vitamin mà bạn đang dùng có phù hợp với tiền sử bệnh tật của bạn hay không.
7. Uống bia rượu và hút thuốc lá
Và dĩ nhiên, nguyên nhân cuối cùng mà mọi người đều biết là uống rượu và hút thuốc. Hút thuốc lá có hại cho chức năng gan là bởi thuốc lá có chứa rất nhiều chất hóa học độc hại và sẽ làm tăng mức độ stress ôxy hóa trong cơ thể gây tổn thương các tế bào gan và hệ thống tế bào nói chung của cơ thể.
Rượu bia chính là “kẻ thù” đối với nhiều cơ quan như gan, thận, dạ dày, tụy, não… Trong đó, gan là cơ quan bị tổn thương nhiều nhất. Do toàn bộ lượng máu ở đường tiêu hóa bắt buộc đi qua gan trước khi về tim nên nồng độ cồn tập trung ở gan là cao nhất.
Ngoài ra, chất ethanol trong bia rượu khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa tại gan phần lớn tạo thành acetal dehyd và chính acetal dehyd gây hủy hoại tế bào gan. Nhất là rượu tự nấu ở Việt Nam, ngoài ethanol còn có nhiều chất khác như methanol, buthanol và các aldehyd gây tổn thương tế bào gan.
Thường xuyên uống rượu vượt quá lượng cho phép sẽ khiến gan bị nhiễm mỡ, viêm gan rồi dần dần tiến triển thành xơ gan, ung thư gan.
![]() |
Không cần bàn cãi, bia rượu chính là kẻ thù số một đối với gan |
Nếu bắt buộc phải uống rượu, nên ăn các loại thực phẩm giàu protein, vitamin để làm giảm một phần nào đó tác hại của rượu lên gan. Trước khi uống rượu nên uống nước, vì nước có thể tăng tốc độ chuyển hóa rượu, do đó bảo vệ gan tốt hơn.
Ngân Trần
Theo tạp chí Sống Khỏe