Tại Việt Nam, sau 52 ca nhiễm của nhân viên y tế tại Bệnh viện Nhiệt Đới TP. HCM vừa qua đã làm cho nhiều người lo ngại vào hiệu quả của vaccine trong phòng chồng dịch bệnh, bởi lẽ các nhân viên này đã được tiêm 2 mũi vaccine AstraZeneca. Trên mạng xã hội, không ít bác sĩ, KOLS trong ngành y đều đã có những phân tích riêng về tác dụng của vaccine, về lý do vì sao tiêm 2 mũi rồi vẫn nhiễm Covid-19.

Đại dịch Covid-19 với những diễn biến phức tạp khiến người dân khắp nơi đều mong chờ liều vaccine ưu việt nhất giúp đẩy lùi dịch bệnh - (Ảnh: Internet).

Từ đó, nhiều người đặt ra câu hỏi, nên tiêm loại vaccine Covid-19 nào để đạt hiệu quả tốt nhất? Thực tế, 7 loại vaccine đã và có thể sắp xuất hiện tại Việt Nam có thể chia thành 3 nhóm công nghệ sản xuất:

1. Bất hoạt (Xác ướp – The Mummies)

Hai loại vaccine SinoPharm và CoronaVac của Trung Quốc làm theo công nghệ cổ điển là 'virus bất hoạt', tức là nuôi cấy số lượng lớn virus Covid-19 rồi bất hoạt chúng bằng hóa chất (nôm na là ướp xác virus) khiến chúng không thể sinh sôi hay gây bệnh được nữa.

Sau khi được tiêm xác ướp nguyên con của Covid-19, cơ thể bạn quen mặt với virus này. Nếu chẳng may virus sống xâm nhập thì cơ thể bạn lập tức nhận ra và tiêu diệt ngay.

Vaccine này giá thành rẻ và có sẵn nhưng tỉ lệ tạo miễn dịch thấp, chỉ 50% - 78% người tiêm có phát sinh miễn dịch (tức là 10 người tiêm thì chỉ 5-8 người có kháng thể).

2. Vector (Người vận chuyển – The Transporter)

Ba loại vaccine của Johnson & Johnson (J&J - Mỹ), AstraZeneca (Châu Âu) và Sputnik-V (Nga) dùng công nghệ vector (vector có nghĩa là 'người vận chuyển').

Họ cấy 1 đoạn gen Covid-19 vào 1 loài virus vô hại (như virus cúm, hoặc adenovirus), rồi nhờ em virus vô hại này vận chuyển đoạn gen ấy vào tế bào người. Tế bào sẽ dùng đoạn gen đó sản xuất ra đoạn protein đặc trưng của Covid-19, rồi hệ miễn dịch sẽ nhận biết và phát sinh kháng thể.

Ưu điểm của loại vaccine này là tỉ lệ tạo miễn dịch tốt (65%-95%), dễ bảo quản (chỉ cần tủ lạnh thông thường) và giá rẻ (chỉ 3-4 USD/liều).

Hiện nay có nhiều loại vaccine Covid-19 đã đang hoặc sắp đưa vào sử dụng - (Ảnh: Freepik).

3. mRNA (Người đưa thư – The Postman)

Đây là công nghệ xịn nhất do Pfizer và Moderna sở hữu. Vaccine chỉ dùng đoạn mã di truyền mRNA của Covid-19 như 1 người đưa thư, khi tiêm vào cơ thể thì đoạn mã này sẽ thông báo cho tế bào người tự sản xuất ra protein của virus, nhờ đó mà tạo ra kháng thể.

Cách này tuyệt hay vì ít bị tác dụng phụ, tỉ lệ tạo miễn dịch rất cao (90-95%) nhưng trở ngại là giá cao (25-30 USD/liều) và bảo quản khó (Pfizer cần lạnh âm 70 độ C, Moderna thì cần ít lạnh hơn).

Với những sự khác biệt và đặc trưng riêng của từng loại vaccine, dễ dàng nhận ra Pfizer và Moderna an toàn và hiệu quả miễn dịch vượt trội hơn cả. Tuy nhiên, 2 loại này giá thành cao, bảo quản khó và chưa hẹn ngày đến Việt Nam.

Tại Việt Nam, hiện nay vaccine AstraZeneca là sẵn hơn cả. Tuy có vài người gặp biến chứng sau tiêm nhưng đây vẫn nên là lựa chọn ưu tiên bởi thực rế, tỉ lệ rủi ro thấp hơn nhiều so với lợi ích mà chúng ta được bảo vệ.

Ánh Dương

Theo Người đưa tin