Say nắng là một bệnh nghiêm trọng liên quan đến nhiệt, có thể xảy ra khi hệ thống điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể bị quá tải bởi nhiệt độ quá cao. Tình trạng này được đặc trưng bởi nhiệt độ cơ thể vượt quá 40°C và kèm theo các triệu chứng như lú lẫn, co giật và mất ý thức. Hiểu được các yếu tố nguy cơ gây say nắng là rất quan trọng để phòng ngừa, đặc biệt là trong thời kỳ nắng nóng cực độ. Trong số các yếu tố nguy cơ này, một số tình trạng sức khỏe nhất định như thiếu vitamin D và huyết áp cao đóng vai trò quan trọng.
 |
Vitamin D, được biết đến với vai trò đối với sức khỏe của xương, cũng đóng một vai trò quan trọng trong các chức năng khác nhau của cơ thể, bao gồm phản ứng miễn dịch và điều hòa viêm. Thiếu vitamin D có thể gián tiếp làm tăng nguy cơ say nắng thông qua một số con đường. Sự thiếu hụt Vitamin D có thể làm suy yếu khả năng phản ứng của cơ thể với căng thẳng, bao gồm cả stress nhiệt. Phản ứng suy yếu này có thể làm trầm trọng thêm tác động của nhiệt độ cao lên cơ thể. Vitamin D giúp điều chỉnh phản ứng viêm. Thiếu hụt có thể dẫn đến phản ứng viêm quá mức với nhiệt, làm trầm trọng thêm các triệu chứng say nắng. Mức độ đầy đủ của Vitamin D là điều cần thiết cho chức năng cơ bắp tối ưu. Sự thiếu hụt có thể làm giảm khả năng hoạt động hiệu quả của cơ khi bị stress nhiệt, làm tăng khả năng mắc các bệnh liên quan đến nhiệt.
Huyết áp cao hay tăng huyết áp là một tình trạng phổ biến làm tăng đáng kể nguy cơ say nắng. Huyết áp cao gây thêm căng thẳng cho tim và mạch máu. Khi nhiệt độ cao, hệ thống tim mạch phải làm việc nhiều hơn để làm mát cơ thể, điều này có thể gây choáng ngợp cho những người bị tăng huyết áp. Nhiều loại thuốc hạ huyết áp, chẳng hạn như thuốc lợi tiểu và thuốc chẹn beta, có thể làm giảm khả năng điều hòa nhiệt độ của cơ thể bằng cách giảm tiết mồ hôi hoặc thay đổi lưu lượng máu. Điều này làm tăng khả năng bị say nắng. Những người tăng huyết áp dễ bị mất nước hơn, một yếu tố nguy cơ đáng kể gây say nắng. Mất nước làm suy yếu khả năng điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể, khiến cơ thể khó tản nhiệt hơn.
Béo phì làm tăng đáng kể nguy cơ say nắng. Lượng mỡ thừa trong cơ thể sẽ cách nhiệt cơ thể, làm suy giảm khả năng tản nhiệt và khiến cơ thể khó hạ nhiệt hơn. Những người béo phì thường có khả năng hoạt động thể chất thấp hơn, điều này làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng do nhiệt. Các tình trạng liên quan đến béo phì như bệnh tim mạch và tiểu đường có thể làm tổn hại thêm đến khả năng điều chỉnh nhiệt độ của cơ thể. Giữ đủ nước, tránh các hoạt động gắng sức khi nhiệt độ cao nhất và sử dụng các biện pháp làm mát là điều cần thiết để giảm nguy cơ say nắng ở những người béo phì.
Bệnh tim mạch làm tăng nguy cơ say nắng. Các tình trạng như suy tim và bệnh động mạch vành làm ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát stress nhiệt của hệ thống tim mạch. Giảm hiệu quả lưu thông máu làm suy yếu cơ chế làm mát của cơ thể. Thuốc điều trị những tình trạng này có thể ảnh hưởng đến việc điều chỉnh nhiệt và cân bằng chất lỏng. Để giảm thiểu rủi ro, các cá nhân nên uống đủ nước, tránh các hoạt động vất vả khi nhiệt độ quá cao và tìm kiếm môi trường mát mẻ. Kiểm tra y tế thường xuyên và thảo luận với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về việc quản lý tiếp xúc với nhiệt là rất quan trọng.
Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ say nắng do các biến chứng như bệnh thần kinh và tuần hoàn máu kém, làm giảm khả năng tiết mồ hôi và tản nhiệt. Lượng đường trong máu cao có thể dẫn đến mất nước, làm trầm trọng thêm tình trạng căng thẳng do nhiệt. Thuốc điều trị bệnh tiểu đường cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng quản lý nhiệt của cơ thể.
Các bệnh về đường hô hấp như COPD và hen suyễn làm tăng nguy cơ say nắng vì những tình trạng này có thể trở nên trầm trọng hơn do nhiệt độ và độ ẩm cao, dẫn đến khó thở. Chức năng phổi suy giảm làm giảm khả năng làm mát cơ thể thông qua quá trình bay hơi.
Bệnh thận làm tăng nguy cơ say nắng do làm suy giảm khả năng cân bằng chất lỏng và chất điện giải của cơ thể, rất quan trọng trong việc điều chỉnh nhiệt độ. Bệnh nhân dễ bị mất nước, trầm trọng thêm tình trạng stress nhiệt. Thuốc điều trị bệnh thận có thể ảnh hưởng hơn nữa đến mức độ hydrat hóa.
 |
Ngăn ngừa say nắng, đặc biệt ở những người có bệnh lý tiềm ẩn, bao gồm một số chiến lược chủ động:
Duy trì độ ẩm đầy đủ là rất quan trọng. Uống nhiều nước và tránh đồ uống có thể dẫn đến mất nước, chẳng hạn như rượu và đồ uống có chứa caffein, là điều cần thiết. Đối với những người đang dùng thuốc lợi tiểu hoặc các loại thuốc khác ảnh hưởng đến quá trình hydrat hóa, việc tư vấn với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về lượng chất lỏng nạp vào là rất quan trọng.
Những người đang sử dụng các loại thuốc ảnh hưởng đến khả năng điều chỉnh nhiệt nên tham khảo ý kiến của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của họ trong các đợt nắng nóng. Có thể cần phải điều chỉnh thuốc hoặc theo dõi bổ sung.
Ở trong môi trường mát mẻ trong những giờ nắng nóng cao điểm, sử dụng quạt hoặc máy điều hòa và tắm nước mát có thể giúp điều chỉnh nhiệt độ cơ thể. Mặc quần áo nhẹ, rộng rãi cũng giúp tản nhiệt.
Tăng dần việc tiếp xúc với nhiệt có thể giúp cơ thể thích nghi. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người dự định tham gia các hoạt động ngoài trời hoặc tập thể dục khi thời tiết nóng bức.
Việc theo dõi và quản lý thường xuyên các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, chẳng hạn như tăng huyết áp và tiểu đường là rất cần thiết. Việc kiểm soát tốt các tình trạng này có thể làm giảm nguy cơ say nắng.
Ăn các bữa ăn nhẹ và tránh các thực phẩm nặng, giàu protein làm tăng sản xuất nhiệt trao đổi chất có thể giúp giảm nhiệt độ cơ thể. Bao gồm các loại thực phẩm cung cấp nước như trái cây và rau quả sẽ có lợi.
Sử dụng khăn làm mát, túi nước đá và thiết bị phun sương cá nhân có thể giúp giảm nóng ngay lập tức. Những dụng cụ hỗ trợ này có thể đặc biệt hữu ích trong các hoạt động ngoài trời.
Kiểm tra sức khỏe thường xuyên có thể giúp phát hiện bất kỳ yếu tố nguy cơ tiềm ẩn nào đối với các bệnh liên quan đến nhiệt. Thảo luận bất kỳ mối quan ngại nào với các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể dẫn đến các chiến lược được cá nhân hóa để quản lý đợt nắng nóng.
Phong Vũ
Theo Người đưa tin
