Khổ qua (hay còn gọi là mướp đắng) là một loại thực phẩm quen thuộc, có thể mang đến nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe nếu ăn thường xuyên. Tuy nhiên, do có chứa quá nhiều thành phần dược tính nên khổ qua có thể “khắc” với một số đối tượng, nhất là 4 nhóm người sau đây.
Chắc chắn ai trong chúng ta cũng biết đến khổ qua - một loại quả thuộc họ bầu bí, có vị đắng đặc trưng. Cũng vì vị đắng này mà có rất nhiều người không thích ăn chúng, nhưng nếu có thể ăn được thì lại rất tốt cho sức khỏe. Bởi theo như khái niệm của Đông y, khổ qua có tính mát nên thường được dùng để giúp thanh nhiệt, sáng mắt, tiêu đờm, giải độc, bổ tỳ, nhuận tràng,... Đồng thời, đây cũng là loại dược liệu dân gian, được chế thành nhiều loại thuốc giúp trị bách bệnh.
Khổ qua là nhóm thực vật chứa nhiều chất xơ, giúp bảo vệ và tăng cường sức khỏe (Ảnh: Internet) |
Ngoài những công dụng cơ bản kể trên, khổ qua còn được biết đến như “món quà trời ban” do có thể mang lại rất nhiều giá trị sức khỏe cho con người. Đặc biệt nhất là 5 lợi ích tuyệt vời sau đây .
Theo nhận định khoa học, vitamin C là một chất chống oxy hóa giúp loại bỏ các gốc tự do, và hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, giúp sản sinh các tế bào bạch cầu - chịu trách nhiệm tiêu diệt các tác nhân gây bệnh trong cơ thể. Và khi nói đến các loại thực phẩm dồi dào vitamin C, chúng ta chỉ nghĩ đến các loại thực phẩm có vị chua như: chanh, cam, quýt, bưởi,... chứ chẳng ai nghĩ đến khổ qua. Trong khi đó, khổ qua cũng là một loại thực phẩm “cộm cán” nếu nói về hàm lượng vitamin C trong bảng thành phần, có đến 90mg (miligam) vitamin C/ 100 gam khổ qua (khi đã nấu chín). Thậm chí còn cao hơn cả cam (50mg) và chanh (38,7mg).
Để nâng cao hệ miễn dịch nhờ khổ qua, mọi người có thể luộc loại thực phẩm này rồi lấy nước để uống nước mỗi ngày, vừa giúp bổ sung nước cho cơ thể vừa ngăn ngừa nhiều loại bệnh nhiễm trùng - hô hấp khác nhau. Nếu khó uống quá, mọi người có thể cho thêm ít đường ăn kiêng để làm giảm vị đắng của khổ qua (Ảnh: Internet)
Bên trong khổ qua có chứa hợp chất polypeptide - P và phytonutrient - một dạng insulin thực vật có khả năng kiểm soát, làm giảm lượng đường trong máu một cách tự nhiên. Nhờ công dụng này mà các chuyên gia sức khỏe luôn khuyến nghị bệnh nhân mắc tiểu đường type 2 nên uống nước ép khổ qua thường xuyên. Kiên trì uống mỗi tuần 3 ly, thực hiện trong vòng 4 tuần liên tục sẽ nhận thấy lượng đường trong máu giảm đáng kể.
Khổ qua giúp giảm mức cholesterol trong cơ thể, cải thiện chức năng động mạch và ngăn ngừa bệnh tim. Mọi người có thể chế biến mướp đắng theo nhiều kiểu khác nhau hoặc ép lấy nước uống để sử dụng, ăn mướp đắng với tần suất đều đặn sẽ giúp trái tim luôn khỏe mạnh.
Bên trong khổ qua rất giàu các chất chống oxy hóa và vitamin A, C, có khả năng làm chậm quá trình lão hóa, hạn chế việc mọc mụn trứng cá cũng như nhiều vấn đề khác về da như: nhiễm trùng da, nấm ngoài da, bệnh vẩy nến và ngứa da. Không những vậy, khổ qua còn có thể làm tăng độ bóng cho tóc và chống lại gàu, rụng tóc và chẻ ngọn.
Để mang đến hiệu quả cho da, mọi người có thể luộc khổ qua lấy nước uống, còn muốn tóc suôn mượt, đen bóng thì có thể lấy nước để gội đầu.
Như kể trên, khổ qua có thể giúp tăng cường khả năng miễn dịch, làm đẹp da - tóc, ngăn ngừa nhiều loại bệnh khác nhau. Nhưng lợi ích đáng kể nhất của khổ qua chính là chống lại nhiều nguy cơ ung thư. Cụ thể, bên trong khổ qua chứa rất nhiều các chất chống oxy hóa, ăn loại thực phẩm này thường xuyên sẽ giúp hạn chế sự tăng sinh của tế bào ung thư và làm ngừng quá trình hình thành khối u. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, những người ăn khổ qua thường xuyên thường có nguy cơ mắc ung thư vú, ruột kết và tuyến tiền liệt thấp hơn những người không ăn hoặc ăn ít.
Dẫu mang lại rất nhiều lợi ích to lớn cho sức khỏe, cũng như đóng góp nhiều giá trị dinh dưỡng cho con người, nhưng khổ qua không phải “thuốc tiên của tất cả mọi người”. Bằng chứng là nó lại được xem là “khắc tinh” với 4 nhóm người sau đây:
Các chất giúp thúc đẩy quá trình hạ đường huyết có trong khổ qua bao gồm: charantin, polypeptide-P và vicine. Theo lời của các chuyên gia y tế, những ai mà ăn quá nhiều khổ qua (dẫn đến việc hấp thụ các chất này vượt mức kiểm soát) thì rất dễ mắc phải tình trạng hạ đường huyết. Do đó, sẽ rất nguy hiểm nếu những người có tiền sử/ hoặc đang mắc bệnh đường huyết thấp ăn khổ qua, vì nó có thể gây ra tình trạng tụt đường huyết nghiêm trọng, gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe, thậm chí đe doạ tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.
Do có khả năng kiểm soát và làm giảm lượng đường trong máu, những người đang mắc bệnh đường huyết thấp phải hạn chế ăn khổ qua (Ảnh: Internet)
Thông qua chia sẻ của các nhà nghiên cứu cho biết, phụ nữ khi mang thai không nên ăn khổ qua vì loại quả này có thể gây ra tình trạng co thắt cổ tử cung, xuất huyết, sảy thai, hư thai hoặc sinh non. Không chỉ vậy, khổ qua còn có thể gây ra đột biến gen, nên sản phụ đang trong thai kỳ không nên ăn loại thực phẩm này - nhất là khi đang trong thai kỳ giai đoạn đầu.
Ngoài ra, phụ nữ đang cho con bú cũng cần hạn chế ăn khổ qua. Vì trong thành phần của thực phẩm này có chứa một số độc tính nhẹ có thể được truyền qua sữa mẹ, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe đối với trẻ sơ sinh.
Không nên lạm dụng, hoặc ăn quá nhiều khổ qua vì nó có thể gây ảnh hưởng không tốt đến tiêu hóa, gây ra tiêu chảy, ảnh hưởng nặng đến dạ dày. Các chuyên gia khuyến nghị những người đang mắc các bệnh tiêu hóa không nên ăn nhiều khổ qua, nếu có thể kiêng thì càng tốt. Mặt khác, những người đang mắc các bệnh về gan hay thận cũng nên hạn chế khổ qua do có thể gặp tình trạng đầy hơi, khó tiêu.
Khổ qua có thể cản trở quá trình kiểm soát lượng đường huyết trong và sau khi phẫu thuật Vì vậy, phương pháp tốt nhất là nên ngừng ăn khổ qua ít nhất 2 tuần trước và sau thời gian phẫu thuật dự kiến.
Lưu ý: khi ăn khổ qua, mọi người cũng nên chú ý đến các vấn đề sau để không gây ra ảnh hưởng gì đến sức khỏe:
- Không ăn cùng với tôm hoặc các loại động vật có vỏ khác vì có thể hình thành thạch tín, đe doạ sức khỏe và tính mạng.
- Không uống trà sau khi dùng bữa có khổ qua ít nhất 2 tiếng, nếu không sẽ gây ảnh hưởng đến dạ dày.
- Bệnh nhân tiểu đường loại 2 nếu đang DÙNG THUỐC HẠ THẤP LƯỢNG ĐƯỜNG thì cũng không nên ăn thêm khổ qua, vì có thể làm lượng đường giảm quá mức cho phép, gây hại tới sức khỏe.
Ví khổ qua như là “liều thuốc thần” vì có thể mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe hoàn toàn không sai, nhưng 4 nhóm người kể trên cần nên hạn chế loại thực phẩm này nếu không muốn bệnh tình trở nên nghiêm trọng. Với những người có thể ăn khổ qua bình thường cũng cần nhớ là không ăn quá nhiều, đồng thời đừng quên những lưu ý nói trên để không gặp ảnh hưởng gì cho sức khỏe nhé.
Xem thêm: Vì sao người tiểu đường cần kiểm tra lượng đường trong máu 2 giờ sau bữa ăn?