Bệnh gù lưng hay còn gọi là gù cột sống không còn là tình trạng hiếm gặp ngày nay và ai cũng có thể mắc bệnh. Tuy nhiên, ít ai hiểu rõ căn bệnh này nguy hiểm ra sao và kéo theo những hệ lụy gì nếu không sớm được chữa trị hiệu quả.
 |
Gù cột sống khiến người bệnh khom về phía trước. |
Bệnh gù lưng hay gù cột sống là một tình trạng biến dạng cột sống, đặc trưng hiện tượng cột sống gù do ít nhất 3 đốt sống liên tiếp có góc gù thân đốt ≥ 5 độ gây nên.
Gù cột sống là phần cong về phía trước của lưng, hiện tượng cong này vượt quá mức quy định (cong hơn 45 độ được coi là nghiêm trọng và không bình thường).
 |
Cột sống của người bệnh bị biến dạng. |
Phần lớn trường hợp, tình trạng gù cột sống dạng nhẹ có thể không bộc lộ dấu hiệu rõ ràng. Mặc dù vậy, một số bệnh nhân cho biết họ thường gặp triệu chứng đau lưng và cứng khớp.
Theo bác sĩ, dấu hiệu gù cột sống phổ biến có thể kể đến như sau:
- Đau lưng với nhiều cường độ khác nhau (âm ỉ, nhức mỏi, đau nhói, dữ dội…)
- Dáng người khom về phía trước; có thể quan sát rõ nhất từ hướng bên cạnh bệnh nhân (một số trường hợp người bệnh có thể cúi gập hẳn)
- Chiều cao bị giảm
- Gặp khó khăn trong việc đứng thẳng, đặc biệt là vào cuối ngày
- Mệt mỏi toàn thân.
 |
Thoát vị đĩa đệm cũng có thể dẫn đến gù lưng. |
Các đốt sống tạo nên một cột sống khỏe mạnh trông giống như các hình trụ xếp chồng lên nhau thành một cột. Hiện tượng gù cột sống xảy ra khi đốt sống ở phần lưng trên ngày càng biến dạng thành hình chữ V. Nguyên nhân gây gù cột sống có thể do:
- Gãy xương: Các đốt sống bị gãy hoặc bị dập (gãy do nén) có thể dẫn đến cong vẹo cột sống. Gãy xương do nén nhẹ thường không tạo ra các dấu hiệu hoặc triệu chứng đáng chú ý.
- Bệnh loãng xương: Rối loạn loãng xương này có thể gây cong vẹo cột sống, đặc biệt nếu các đốt sống bị suy yếu dẫn đến gãy xương do nén. Loãng xương phổ biến nhất ở phụ nữ lớn tuổi và những người đã sử dụng corticosteroid trong thời gian dài.
- Thoái hóa đĩa đệm: Đĩa mềm, hình tròn đóng vai trò đệm giữa các đốt sống cột sống. Theo tuổi tác, các đĩa đệm này khô đi và co lại, điều này thường làm trầm trọng thêm chứng kyphosis.
- Bệnh Scheuermann: là một hoại tử xương sụn gây ra những biến đổi tại phần thân đốt sống, dẫn đến chứng đau lưng và gù vẹo cột sống. Bệnh này thường bắt đầu trong giai đoạn tăng trưởng bùng phát xảy ra trước tuổi dậy thì. Trẻ em trai bị ảnh hưởng thường xuyên hơn trẻ em gái.
- Dị tật bẩm sinh: Xương cột sống không phát triển đúng cách trước khi sinh có thể gây ra chứng gù cột sống.
- Các bệnh khác: Gù cột sống ở trẻ em cũng có thể liên quan đến một số hội chứng, chẳng hạn như các hội chứng Marfan hoặc bệnh Prader-Willi.
- Ung thư và các phương pháp điều trị ung thư: Ung thư ở cột sống có thể làm suy yếu các đốt sống và khiến chúng dễ bị gãy do nén, cũng như các phương pháp điều trị ung thư bằng hóa trị và xạ trị.
Bệnh gù cột sống có thể phát triển ở mọi lứa tuổi và có thể ảnh hưởng đến cả hai giới, tuy nhiên phổ biến nhất ở phụ nữ lớn tuổi.
Có các yếu tố sau làm tăng nguy cơ bị gù cột sống như: chứng loãng xương, mật độ xương thấp, gia đình có người đã từng bị bệnh này.
Ngoài những cơn đau có thể xảy ra, chứng gù cột sống - ngoại trừ một số dạng bẩm sinh - hiếm khi tạo ra những tác động có hại đến các cơ quan và cấu trúc quan trọng bên trong cơ thể. Do đó, điều trị dựa trên các triệu chứng mà một người có thể gặp phải. Ví dụ, đối với những người bị đau, các bài tập để tăng cường các cơ cốt lõi và thuốc giảm đau được sử dụng. Phẫu thuật chỉ cần thiết trong những trường hợp nặng.
Thực tế, tập thể dục kết hợp với tư thế tốt và chăm sóc thần kinh cột sống, có thể giúp cải thiện chứng gù lưng. Dưới đây là những bài tập giúp cải thiện chứng gù cột sống mà bạn có thể tham khảo.
Kéo căng cơ cổ
 |
Bài tập này giúp thư giãn các múi cơ vùng cổ, vai, hạn chế tình trạng căng cứng, dẫn đến đau mỏi, gù lưng.
Bắt đầu bằng tư thế đứng hoặc ngồi trên thảm, giữ thẳng lưng. Một tay để phía trên tai, kéo đầu nghiêng về bên đối diện. Tay còn lại đặt trên vai, kéo căng nhẹ. Giữ tư thế trong 10 - 15 giây rồi thả lỏng, về vị trí ban đầu. Lặp lại động tác 10 lần mỗi bên.
Kéo căng cơ lưng và hông
Bài tập này giúp giảm áp lực lên vùng lưng trên, giảm đau thắt lưng và cột sống.
Nằm sấp trên thảm, mũi chân úp, hai tay lồng vào nhau để ở trên lưng. Dùng cơ bụng nâng cao người và chân, hai tay đưa lên cao, duỗi thẳng. Giữ tư thế trong 5 - 10 giây rồi thả lỏng, về vị trí ban đầu. Lặp lại động tác 10 lần.
Tư thế cây cầu
 |
Bài tập này giúp tăng cường sức mạnh cho phần lưng dưới, hạn chế gù lưng.
Nằm ngửa, hai đầu gối gập thoải mái, hai tay duỗi thẳng. Nâng người, hông và đùi lên cao. Giữ tư thế 5 giây rồi trở về vị trí ban đầu. Lặp lại động tác 15 lần.
Kéo căng vai
Động tác giúp điều trị trực tiếp tình trạng căng cơ vai, gù lưng.
Đứng thẳng, hai chân rộng bằng hai hai vai, hai tay lồng vào nhau để phía sau lưng. Cúi gập người phía trước, đưa hai tay thẳng lên cao. Giữ tư thế trong 10 - 15 giây rồi trở lại vị trí ban đầu. Lặp lại động tác 10 lần.
Di chuyển trên thanh lăn
Bài tập này giúp giảm đau cơ lưng, cải thiện tư thế cổ và vai.
Đặt thanh lăn ở phía dưới lưng trên, giữ tư thế nằm ngửa, đầu gối gập, hai tay để sau gáy. Di chuyển người để thanh lăn trượt từ đầu vai xuống lưng trong 30 giây. Lặp lại động tác 10 lần.
Tư thế mèo - bò
Đây là tư thế hoàn hảo để cải thiện tình trạng gù lưng và đau mỏi vai gáy.
Quỳ chống tay trên thảm, hóp bụng, uốn cong lưng hết cỡ hướng lên trên, đầu cúi xuống. Từ từ thở ra, hạ thấp lưng tạo đường cong xuống, đầu ngẩng lên. Lặp lại tư thế 15 lần.
Kéo giãn gối
Bài tập kéo giãn cơ xương chậu và hông sẽ giúp loại bỏ những cơn đau lưng dưới.
Đứng thẳng, bước chân lên phía trước một bước dài, hạ thấp trọng tâm sao cho đầu gối sau chạm đất, kéo căng bắp đùi. Giữ tư thế trong 10 giây rồi trở lại vị trí ban đầu. Lặp lại động tác 10 lần mỗi bên.
Tư thế chim - chó
Bài tập này giúp giảm đau lưng, cải thiện tư thế.
Quỳ gối, chống tay trên thảm. Ngẩng cao đầu, nâng tay và chân ngược bên lên cao, duỗi thẳng. Giữ tư thế trong 10 giây rồi trở lại vị trí ban đầu. Lặp lại động tác 10 lần mỗi bên.
Khung chằng hoặc nẹp thượng đòn được sử dụng để ngăn ngừa bệnh nặng hơn và thậm chí thường điều chỉnh chứng gù cột sống ở trẻ em. Nẹp do bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình chỉ định và bác sĩ chỉnh hình thực hiện. Nẹp được chỉ định ở trẻ em đang phát triển với đường cong lưng lớn hơn 65 độ. Nẹp thường được quy định đeo 23 giờ một ngày cho đến khi thanh thiếu niên lớn lên.
Trẻ vị thành niên bị chứng gù cột sống nghiêm trọng gây đau đớn hoặc lo lắng về ngoại hình có thể chọn phẫu thuật để khắc phục dị tật này. Nếu bệnh gù lưng tiến triển đến mức gây chèn ép tủy sống hoặc các cơ quan xung quanh, phẫu thuật có thể cần thiết để giảm độ cong của các đốt sống. Tuy nhiên, tương tự những hình thức điều trị xâm lấn khác, phẫu thuật chữa gù lưng đem lại nhiều rủi ro biến chứng, ví dụ như:
- Tổn thương rễ thần kinh gây tê ngứa hoặc nặng hơn là liệt tứ chi
- Mạch máu gần khu vực cột sống bị gù cũng có nguy cơ bị thương tổn dẫn đến xuất huyết
- Nhiễm trùng vết mổ
Đặc biệt, ảnh hưởng của những biến chứng trên càng nguy hiểm khi đối tượng được chữa trị là trẻ nhỏ. Vì vậy, hầu hết bác sĩ chỉ đề xuất hướng giải quyết này trong trường hợp bệnh tiến triển nghiêm trọng, đồng thời bệnh nhân không đáp ứng tốt với phác đồ điều trị trước đó.
Bệnh gù lưng thường đi kèm với những cơn đau, nhức mỏi vô cùng khó chịu. Nếu tiếp tục kéo dài, tình trạng này còn có nguy cơ dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm, chẳng hạn như:
- Các vấn đề về hô hấp: Chứng gù cột sống nặng có thể gây áp lực lên phổi.
- Các chức năng vật lý hạn chế: Gù cột sống có liên quan đến việc cơ lưng bị suy yếu và khó thực hiện các công việc như đi bộ và ra khỏi ghế. Sự cong vẹo cột sống cũng có thể gây khó khăn khi nhìn lên trên hoặc lái xe và có thể gây đau khi bạn nằm xuống.
- Vấn đề về tiêu hóa. Chứng gù cột sống nghiêm trọng có thể chèn ép đường tiêu hóa, gây ra các vấn đề như trào ngược axit và khó nuốt.
- Các vấn đề về ngoại hình: Cột sống biến dạng gây tác động tiêu cực rất nhiều đến ngoại hình của một người. Những người mắc bệnh gù lưng, đặc biệt là thanh thiếu niên, thường dễ cảm thấy mặc cảm, tự ti với tư thế, dáng đi bất thường. Nếu không sớm được chữa trị, chứng gù lưng có thể khiến họ trầm cảm hoặc bị cô lập với mọi người xung quanh.
Để điều trị bệnh gù cột sống, có thể sử dụng thuốc/phẫu thuật hoặc các phương pháp trị liệu, bao gồm:
- Cần giữ tư thế đi đúng, không nên duy trì tư thế buông thõng vai vì nó có thể gây gù cột sống.
- Học sinh, sinh viên nên hạn chế đeo cặp sắp, ba lô nặng vì nó có thể kéo co cơ lưng và dây chằng, lâu dần dẫn đến gù cột sống.
- Ngồi đúng tư thế.
- Thường xuyên tập thể dục để xương cột sống luôn khỏe và linh hoạt. Các hoạt động thích hợp giúp phòng ngừa bệnh gù cột sống như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, yoga…
- Khi có các triệu chứng của gù cột sống cần đến ngay cơ sở y tế để khám, điều trị bệnh.
Có thể thấy bệnh gù lưng liên quan đến sức khỏe cột sống kém, dẫn đến các đốt sống bị sai lệch vị trí. Ngoài ra, bệnh còn dễ kéo theo những biến chứng khôn lường nếu không sớm được điều trị. Vì vậy, cần để ý triệu chứng để có biện pháp can thiệp kịp thời.
Thanh Thanh
Theo Người đưa tin
