Ung thư dạ dày là một trong những bệnh ác tính phổ biến, dễ di căn và có tỷ lệ tử vong cao. Theo Tổ chức Ung thư toàn cầu GLOBOCAN thống kê năm 2020, đây là loại ung thư đứng hàng thứ tư ở nước ta với hơn 17900 người được chẩn đoán và hơn 14600 người tử vong.
Tuy nhiên tỷ lệ phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm ở Việt Nam còn chưa cao. Bài viết này cung cấp một số kiến thức thường thức, cơ bản về ung thư dạ dày như các triệu chứng của bệnh, nguyên nhân, các yếu tố nguy cơ từ đó mọi người có thể biết để đi khám, phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.
 |
| Ung thư dạ dày ngày càng phổ biến. |
Ung thư dạ dày bắt đầu khi các tế bào ung thư hình thành ở lớp lót bên trong dạ dày. Những tế bào này có thể phát triển thành một khối u. Bệnh thường phát triển chậm trong nhiều năm, thường thấy nhất ở những người ở độ tuổi cuối 60 đến 80.
Hầu như tất cả các bệnh ung thư dạ dày (khoảng 95%) đều bắt đầu từ mô tuyến bao quanh dạ dày. Khối u có thể lan dọc theo thành dạ dày hoặc có thể phát triển trực tiếp xuyên qua thành dạ dày và thải các tế bào vào máu hoặc hệ bạch huyết. Khi đã vượt ra khỏi dạ dày, ung thư có thể lan sang các cơ quan khác.
Ung thư dạ dày được phân loại theo loại mô mà chúng bắt đầu.
- Ung thư biểu mô tuyến - phổ biến nhất - bắt đầu ở niêm mạc dạ dày dạng tuyến.
- U lympho phát triển từ tế bào lympho, một loại tế bào máu tham gia vào hệ thống miễn dịch.
- Sarcoma liên quan đến mô liên kết (cơ, mỡ hoặc mạch máu).
- Các loại khác bao gồm carcinoid, ung thư biểu mô tế bào nhỏ và ung thư biểu mô tế bào vảy.
- Ung thư di căn từ ung thư vú, khối u ác tính và các vị trí ung thư nguyên phát khác cũng được thấy trong dạ dày.
Các triệu chứng phổ biến nhất của ung thư dạ dày bao gồm:
- khó nuốt (chứng khó nuốt): Người bệnh có thể cảm thấy đau hoặc nóng rát khi nuốt, hoặc thức ăn có thể dính vào cổ họng hoặc ngực.
 |
- sụt cân không rõ nguyên nhân
- đau bụng: Người bệnh có thể bị đau bụng (bụng trên) hoặc sau xương ức (xương ức).
- chứng khó tiêu không biến mất: axit từ dạ dày trào ngược (trào ngược) vào ống dẫn thức ăn (thực quản) dẫn đến khó tiêu. Tuy nhiên, khó tiêu là một triệu chứng phổ biến và thường không phải do ung thư gây ra. Chứng khó tiêu và ợ nóng có thể rất đau đớn, ngay cả khi không có gì nghiêm trọng xảy ra. Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn bị ợ nóng hầu hết các ngày trong 3 tuần trở lên.
- cảm thấy no sau khi ăn một lượng nhỏ
- chán ăn
- mệt mỏi, buồn nôn: Ung thư dạ dày có thể gây tắc nghẽn trong dạ dày. Điều này ngăn thức ăn đi qua hệ thống tiêu hóa và có thể khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, buồn nôn.
- phân đen: Ung thư dạ dày giai đoạn đầu và tiến triển có thể chảy máu vào dạ dày. Theo thời gian, điều này làm giảm số lượng tế bào hồng cầu trong máu của bạn (thiếu máu). Phân có thể sẫm màu hơn - gần như đen - nếu người bệnh đang bị chảy máu dạ dày.
- khó thở: điều này có thể là do người bệnh bị giảm số lượng tế bào hồng cầu (thiếu máu)
Lưu ý rằng các triệu chứng của ung thư dạ dày giai đoạn đầu có thể giống với các triệu chứng của các tình trạng khác, chẳng hạn như loét dạ dày. Bạn nên đi khám bác sĩ nếu bị sụt cân không rõ nguyên nhân hoặc có các triệu chứng bất thường.
 |
| Ung thư dạ dày xảy ra khi lớp lót bên trong dạ dày bị tổn thương. |
Cho đến nay vẫn chưa xác định được rõ nguyên nhân gây ung thư dạ dày, tuy nhiên, các chuyên gia tin rằng hầu hết các bệnh ung thư dạ dày bắt đầu khi lớp lót bên trong dạ dày bị tổn thương bởi tác nhân nào đó. Ví dụ như bị nhiễm trùng dạ dày, bị trào ngược axit lâu ngày và ăn nhiều thức ăn mặn. Tuy nhiên, không phải ai có các yếu tố nguy cơ này cũng bị ung thư dạ dày. Vì vậy, cần nhiều nghiên cứu hơn để tìm ra chính xác nguyên nhân gây ra nó.
Khi lớp lót bên trong của dạ dày bị tổn thương, nó làm cho các tế bào phát triển những thay đổi trong DNA của chúng (DNA của một tế bào nắm giữ các hướng dẫn cho một tế bào biết phải làm gì). Những thay đổi báo cho các tế bào nhân lên nhanh chóng. Điều này gây ra rất nhiều tế bào thừa trong dạ dày. Các tế bào này tạo thành khối u, dần dần phát triển thành ung thư.
Các tế bào ung thư trong dạ dày có thể xâm lấn và phá hủy các mô cơ thể khỏe mạnh. Chúng có thể bắt đầu phát triển sâu hơn vào thành dạ dày. Theo thời gian, các tế bào ung thư có thể vỡ ra và lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Khi các tế bào ung thư lan sang một bộ phận khác của cơ thể, nó được gọi là di căn.
Ngoài ra, có một số yếu tố đóng vai trò làm tăng nguy cơ mắc ung thư dạ dày bao gồm:
- Hút thuốc
- Thừa cân hoặc béo phì
- Chế độ ăn nhiều thực phẩm hun khói, ngâm chua hoặc mặn
- Uống rượu thường xuyên
- Bị viêm loét dạ dày
- Nhóm máu A
- Nhiễm vi rút Epstein-Barr
- Làm việc trong các ngành công nghiệp than, kim loại, gỗ hoặc cao su
- Tiếp xúc với amiăng
- Tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư dạ dày
- Các yếu tố di truyền như đa polyp tuyến gia đình, ung thư đại trực tràng không polyp di truyền (hội chứng Lynch) và hội chứng Peutz-Jeghers.
Nhiều phương pháp điều trị có thể chống lại ung thư dạ dày, tùy thuộc vào giai đoạn bệnh hoặc mức độ lan rộng của nó trong cơ thể:
- Giai đoạn 0. Đây là khi lớp lót bên trong dạ dày có một nhóm tế bào không lành mạnh có thể biến thành ung thư. Phẫu thuật thường được áp dụng. Bác sĩ có thể loại bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày, cũng như các hạch bạch huyết gần đó - các cơ quan nhỏ nằm trong hệ thống chống vi trùng của cơ thể.
- Giai đoạn I. Tại thời điểm này, người bệnh có một khối u trong niêm mạc dạ dày và nó có thể đã lan vào các hạch bạch huyết. Cũng giống như giai đoạn 0, người bệnh cần phải phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày và các hạch bạch huyết lân cận. Ngoài ra, người bệnh cũng cần được hóa trị hoặc xạ trị. Những phương pháp điều trị này có thể được sử dụng trước khi phẫu thuật để thu nhỏ khối u và sau đó để tiêu diệt bất kỳ khối ung thư nào còn sót lại.
Hóa trị sử dụng thuốc để tấn công các tế bào ung thư. Hóa xạ trị là hóa trị cộng với xạ trị, phá hủy các tế bào ung thư bằng các chùm năng lượng cao.
- Giai đoạn II. Ung thư đã lan vào các lớp sâu hơn của dạ dày và có thể vào các hạch bạch huyết gần đó. Phẫu thuật cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ dạ dày cũng như các hạch bạch huyết lân cận vẫn là phương pháp điều trị chính kết hợp thêm hóa trị hoặc xạ trị.
- Giai đoạn III. Ung thư bây giờ có thể phát triển ở tất cả các lớp của dạ dày, cũng như các cơ quan khác gần đó, như lá lách hoặc ruột kết. Hoặc, nó có thể nhỏ hơn nhưng chạm sâu vào các hạch bạch huyết.
Người bệnh thường được phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ dạ dày, cùng với hóa trị hoặc xạ trị. Điều này có thể loại bỏ khối u hoặc ít nhất nó có thể giúp giảm các triệu chứng.
Nếu quá yếu để phẫu thuật, người bệnh có thể được hóa trị, xạ trị hoặc cả hai, tùy thuộc vào khả năng chịu đựng của cơ thể.
- Giai đoạn IV. Ở giai đoạn cuối này, ung thư đã lan rộng đến các cơ quan như gan, phổi hoặc não. Nó khó chữa hơn nhiều, thường chỉ tập trung vào kiểm soát khối u và giúp người bệnh giảm nhẹ các triệu chứng.
 |
| Ăn uống, sinh hoạt lành mạnh là cách tốt nhất để phòng ung thư dạ dày. |
- Trị nhiễm trùng dạ dày: Nếu bạn bị loét do nhiễm H. pylori, hãy điều trị. Thuốc kháng sinh có thể tiêu diệt vi khuẩn và các loại thuốc khác sẽ chữa lành vết loét trong niêm mạc dạ dày để giảm nguy cơ ung thư.
- Ăn uống lành mạnh: Cố gắng bao gồm các loại trái cây và rau quả trong chế độ ăn uống mỗi ngày. Chúng có nhiều chất xơ và một số vitamin có thể làm giảm nguy cơ ung thư của bạn. Tránh các loại thực phẩm quá mặn, ngâm chua, ướp muối hoặc hun khói như xúc xích, thịt chế biến sẵn cho bữa trưa hoặc pho mát hun khói. Giữ cân nặng của bạn ở mức khỏe mạnh. Thừa cân hoặc béo phì cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Đừng hút thuốc. Nguy cơ ung thư dạ dày tăng gấp đôi nếu bạn sử dụng thuốc lá.
- Theo dõi việc sử dụng aspirin hoặc thuốc chống viêm không steroid NSAID: Nếu bạn dùng aspirin hàng ngày để ngăn ngừa các vấn đề về tim hoặc thuốc NSAID để điều trị viêm khớp, hãy nói chuyện với bác sĩ về những loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến dạ dày của bạn như thế nào.
- Tập luyện thể thao thường xuyên.
- Cần thăm khám sớm và điều trị triệt để các bệnh về dạ dày, các khối polyp, khối u lành tính trong dạ dày
- Kiểm tra định kỳ và tầm soát ung thư hệ tiêu hóa sớm nếu gia đình có người bị bệnh lý khối u, ung thư tiêu hoá…
Ung thư dạ dày có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm. Do vậy, cả nhà nhớ để ý đến những dấu hiệu bất thường của cơ thể và sinh hoạt, ăn uống lành mạnh để phòng tránh nguy cơ nhé.
Phong Vũ
Theo Người đưa tin
