Hợp tác quảng cáo

Số ca mắc chân tay miệng ngày càng gia tăng, cha mẹ cần nắm rõ những điều này để bảo vệ trẻ

Theo thông tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương, số lượng trẻ mắc bệnh tay chân miệng đến khám tại bệnh viện này đang có chiều hướng gia tăng. Trong tháng 4 và tháng 5, Bệnh viện ghi nhận có 776 bệnh nhi mắc bệnh tay chân miệng đến khám, tăng 759 ca so với 2 tháng trước đó. Trong số này, có 114 trẻ phải nhập viện điều trị. Đây là loại bệnh rất dễ lây lan, do đó tăng cường hiểu biết đúng về bệnh chân tay miệng để có ứng phó thích hợp là cách tốt nhất để kiểm soát dịch bệnh.

1. Bệnh chân tay miệng là gì?

So ca mac chan tay mieng ngay cang gia tang, cha me can nam ro nhung dieu nay de bao ve tre

Số trẻ mắc tay chân miệng ngày càng gia tăng.

Bệnh chân tay miệng là một bệnh nhiễm trùng do vi-rút gây ra, đặc trưng bởi sốt và phát ban điển hình thường thấy nhất ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và bên trong miệng.

Bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ em dưới 10 tuổi, thường là những trẻ dưới 5 tuổi. Trẻ em ở các trung tâm chăm sóc trẻ em đặc biệt dễ bị bùng phát bệnh chân tay miệng vì bệnh lây lan khi tiếp xúc giữa người với người và trẻ nhỏ là đối tượng dễ mắc bệnh nhất. Trẻ em thường phát triển khả năng miễn dịch đối với bệnh tay chân miệng khi chúng lớn hơn bằng cách xây dựng các kháng thể sau khi tiếp xúc với vi rút gây bệnh. Tuy nhiên, thanh thiếu niên và người lớn có thể mắc bệnh.

2. Nguyên nhân gây ra bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng gây ra bởi một số týp enterovirus khác nhau, nhưng tất cả đều thuộc nhóm enterovirus A. Những tuýp hay gặp nhất là coxsackievirus A16, A6, A10 và enterovirus 71. 

Uống qua đường miệng là nguồn lây nhiễm vi-rút chính. Bệnh lây lan khi tiếp xúc giữa người với người với người bị bệnh qua:

- Dịch tiết ở mũi hoặc họng

- Nước bọt

- Dịch từ các vết phồng rộp

- Phân

- Các giọt hô hấp phun vào không khí sau khi ho hoặc hắt hơi

Mặc dù trẻ dễ lây bệnh tay chân miệng nhất trong tuần đầu tiên của bệnh, vi rút có thể tồn tại trong cơ thể trẻ trong nhiều tuần sau khi hết các dấu hiệu và triệu chứng. Điều đó có nghĩa là trẻ vẫn có thể lây nhiễm cho người khác.

Một số người, đặc biệt là người lớn, có thể truyền vi-rút mà không có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào của bệnh.

Khác với bệnh lở mồm long móng

Bệnh tay chân miệng không liên quan đến bệnh lở mồm long móng, một bệnh do vi rút truyền nhiễm được tìm thấy ở động vật. Con người không thể mắc bệnh tay chân miệng từ vật nuôi hoặc các động vật khác và người cũng không thể truyền bệnh cho động vật.

3. Triệu chứng của bệnh

Sau khi tiếp xúc với nhiễm trùng từ 3 – 5 ngày các bé bước vào giai đoạn ủ bệnh, triệu chứng đầu tiên bắt đầu xuất hiện.

Khi đó trẻ bắt đầu sốt cao khoảng 38 – 39 độ C, chán ăn, ho, đau bụng và đau họng. Đôi khi bệnh này còn có thể gây nôn nếu là do chủng enterovirus 71 gây ra.

Những triệu chứng đầu tiên này có thể kéo dài trong khoảng 12-48 giờ.

Loét miệng

So ca mac chan tay mieng ngay cang gia tang, cha me can nam ro nhung dieu nay de bao ve tre

1 đến 2 ngày sau ở bên trong miệng, mặt trong má, lợi và nhất là quanh lưỡi xuất hiện các nốt đỏ.

Ban đầu chúng chỉ nhỏ bằng chiếc cúc áo, sau đó nhanh chóng phát triển thành những vết loét lớn có màu vàng-xám, bao quanh là một vòng tròn đỏ.

Những vết loét này thường có tứ 5 – 10 vết rất đau và khiến trẻ rất khó chịu, trẻ khó ăn uống, nuốt và trẻ hay quấy khóc.

Sau 5 – 7 ngày những vết loét này sẽ biến mất.

Nổi ban trên da

So ca mac chan tay mieng ngay cang gia tang, cha me can nam ro nhung dieu nay de bao ve tre

Sau khi các nốt loét trong miệng xuất hiện, sẽ là những nốt nhỏ màu đỏ nổi trên da của trẻ.

Ngón tay, lòng bàn tay, lòng bàn chân là những vị trí hay gặp nhất, thỉnh thoảng gặp ở mông và háng.

Những nốt này có kích thước khoảng 2-5mm, ở giữa có màu xám sẫm và có hình bầu dục.

Những nốt này thường không đau và không ngứa, mặc dù chúng có thể trở thành những mụn nước nhỏ, đôi khi gây đau và tức. Điều quan trọng là không được làm vỡ những nốt này, vì có thể khiến bệnh lây lan.

Các nốt ban trên da và mụn nước có thể kéo dài tới 10 ngày.

Theo các chuyên gia, đa phần trẻ mắc bệnh có diễn biến nhẹ, tuy nhiên nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh cũng có thể có nhiều biến chứng nguy hiểm như sốc, viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, thậm chí dẫn đến tử vong.

Ba dấu hiệu sớm cảnh báo bệnh diễn biến nặng

So ca mac chan tay mieng ngay cang gia tang, cha me can nam ro nhung dieu nay de bao ve tre

Trẻ sốt cao mà không đáp ứng thuốc là triệu chứng của bệnh diễn tiến nặng.

- Sốt cao không đáp ứng với điều trị: Trẻ sốt trên 38,5 độ kéo dài hơn 48 giờ và không đáp ứng với thuốc hạ nhiệt.

- Giật mình: Đây là dấu hiệu của tình trạng nhiễm độc thần kinh. Chú ý phát hiện triệu chứng này ngay cả khi trẻ đang chơi, quan sát xem tần suất giật mình có tăng theo thời gian hay không.

- Quấy khóc dai dẳng kéo dài: Trẻ có thể quấy khóc nhiều, thậm chí là quấy khóc cả đêm không ngủ. Trẻ cứ ngủ khoảng 15-20 phút lại dậy quấy khóc khoảng 15-20 phút rồi lại ngủ tiếp. Nhiều cha mẹ thường giải thích là do bé có các nốt đau miệng nhưng thực tế không phải vậy. Đó là do tình trạng nhiễm độc thần kinh ở giai đoạn rất sớm.

Nếu trẻ có 1 trong 3 triệu chứng nêu trên, cha mẹ cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời, không nên chủ quan tự theo dõi ở nhà, tránh hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

4. Biến chứng của bệnh

Bệnh tay chân miệng có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Biến chứng thường hiếm gặp, nhưng có thể gồm:

Mất nước: Những nốt loét trong họng và miệng có thể gây khó uống và khó nuốt, dẫn đến mất nước.

Có thể sẽ dễ hơn nếu khuyến khích trẻ uống từng ít một nhiều lần thay vì cố uống thật nhiều một lúc.

Hãy liên hệ với bác sĩ nếu trẻ không thể hoặc không muốn uống bất kỳ loại đồ uống nào, hoặc nếu trẻ có những dấu hiệu mất nước, bao gồm: Da khô, nhăn, khi véo da chỗ véo lâu hết. Không thể đi tiểu, hoặc không có nước tiểu trong 8 giờ. Quấy khóc, mắt trũng, trẻ có vẻ mệt mỏi và lờ đờ bất thường và thóp trũng (ở trẻ nhỏ)

Những trường hợp nhẹ có thể điều trị bằng dung dịch bù nước đường uống, có bán sẵn tại phần lớn các hiệu thuốc. Những trường hợp nặng hơn có thể cần điều trị trong bệnh viện.

Bội nhiễm: Cũng có nguy cơ các nốt trên da bị nhiễm trùng, nhất là nếu những nốt này bị trầy xước.

Các triệu chứng của nhiễm trùng da gồm:

- Đau, đỏ, sưng và cảm giác nóng ở chỗ nhiễm trùng

- Da rỉ nước hoặc có mủ

Viêm màng não do vi rút

Trong một số hiếm trường hợp, bệnh tay chân miệng có thể dẫn đến viêm màng não do vi rút. Viêm màng não vi rút ít nặng nề hơn viêm màng não vi khuẩn và không gây đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe.

Các triệu chứng bao gồm: Sốt cao 38 độ C hoặc hơn, li bì, đau đầu, cứng gáy, sợ ánh sáng.

Không có cách điều trị đặc hiệu cho viêm màng não vi rút ngoài việc dùng thuốc giảm đau để giảm triệu chứng.

Phần lớn các trẻ sẽ phục hồi hoàn toàn trong vòng 2 tuần.

Viêm não

Biến chứng nặng nhất nhưng hiếm gặp nhất của bệnh tay chân miệng là viêm não, có thể gây tổn thương não và đe dọa tính mạng.

Những dấu hiệu sớm của viêm não là những triệu chứng giống như cúm, có thể diễn ra trong vài giờ hoặc vài ngày. Các triệu chứng khác gồm: mệt mỏi, thờ ơ, li bì hoặc lú lẫn, co giật chân tay, yếu hoặc liệt các chi, sợ ánh sáng, các triệu chứng thần kinh đặc hiệu khác.

Trẻ bị viêm não cần được nhập viện để điều trị.

Phần lớn các trường hợp viêm não có liên quan đến bệnh tay chân miệng xảy ra trong những vụ dịch lớn do enterovirus 71.

5. Phòng ngừa bệnh tay chân miệng

Hiện chưa có vaccine phòng tay chân miệng cũng như thuốc điều trị đặc hiệu bệnh. Mỗi lần trẻ nhiễm bệnh chỉ tạo ra kháng thể với một loại virus nhất định, trẻ có thể mắc bệnh trở lại nếu bị nhiễm virus khác thuộc nhóm Enterovirus.

Do đó, chú trọng phòng bệnh trong cộng đồng là biện pháp tốt nhất để bảo vệ trẻ và gia đình.

- Cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.

- Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng; dùng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày;

- Không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi, dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.

- Thường xuyên lau sạch các bề mặt, dụng cụ tiếp xúc hàng ngày như đồ chơi, dụng cụ học tập, tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, mặt bàn/ghế, sàn nhà bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.

- Không cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh. Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, phân và các chất thải của bệnh nhân phải được thu gom và đổ vào nhà tiêu hợp vệ sinh.

Thanh Thanh

Theo Người đưa tin

Tin cùng chuyên đề

TIN KHÁC

Dinh dưỡng

Làm đẹp

Gia đình khỏe