Theo nghiên cứu từ Đại học New Castle (Úc), trung bình mỗi người sẽ ăn phải 5 gam hạt vi nhựa mỗi tuần. Nghe có vẻ không nghiêm trọng, nhưng chỉ với trọng lượng ấy khi xâm nhập vào cơ thể ta, đã đủ khiến sức khỏe của ta bị đe dọa bởi nhiều mối nguy hại tiềm ẩn.
Chắc hẳn chúng ta đều biết đến sự tồn tại của nhựa (plastic), vì nó có mặt ở khắp mọi nơi trong cuộc sống - từ quần áo, chai lọ cho đến các loại bao bì, màng bọc thực phẩm, hoặc đồ gia dụng,…
Khác với các loại vật liệu khác như thủy tinh, tre, gỗ,... sự ảnh hưởng tiêu cực của nhựa lên môi trường là rất lớn. Bởi loại vật liệu này không phân hủy sinh học mà theo thời gian, chúng phân rã thành những mảnh nhỏ hơn gọi là hạt vi nhựa (microplastic), với đường kính nhỏ hơn 5 millimet (mm). Khi phân rã thành hạt vi nhựa, chúng lại bám sâu vào đất cát, nước, gió bụi và tiếp tục gây ra nhiều nguy hại đến môi trường sống.
Dựa trên nhiều kết quả nghiên cứu, người ta nhận thấy được hạt vi nhựa có thể xâm nhập vào cơ thể bằng nhiều cách khác nhau, nhưng phổ biến nhất là qua đường thực phẩm. Do hạt vi nhựa thường được tìm thấy ở khắp mọi nơi, gồm: trong đại dương, sông, ngòi, đất, cát,... sau đó được tiêu thụ bởi các loài động vật hoặc bám lên cái loại thực vật thủy sinh. Trong số đó, hải sản là nguồn thực phẩm chứa nhiều hạt vi nhựa nhất. Bởi vì các mảnh nhựa thường trôi nổi trên biển và bị cá hoặc những sinh vật khác ăn phải.
Theo ước tính của nhiều chuyên gia nghiên cứu, trên mỗi gam thịt cá/ tôm/ cua có thể chứa đến 0,36 - 0,47 hạt vi nhựa. Điều này đồng nghĩa với việc, người thường ăn hải sản như cá/ tôm/ cua có thể ăn phải 11.000 hạt vi nhựa mỗi năm (Ảnh: Internet)
Khi ta ăn phải thực phẩm có chứa hạt vi nhựa, chúng sẽ đi vào cơ thể và vượt qua lớp màng cứng để xâm nhập vào máu. Dù chưa được khẳng định chính thức, nhưng dựa trên nhiều kết quả nghiên cứu được thực hiện trên tế bào hoặc mô của con người đã tiếp xúc với vi nhựa, các nhà nghiên cứu tin rằng vi nhựa là thứ đáng sợ, gây ảnh hưởng khủng khiếp đến con người. Có thể kể đến 3 với tác động tiêu cực sau đây.
Các chuyên gia sức khỏe cho biết, trong thời kỳ thai nghén, người mẹ vô tình ăn các loại thực phẩm có chứa nhiều hạt vi nhựa sẽ khiến các vi nhựa truyền sang thai nhi bằng các vượt qua hàng rào ruột và nhau thai. Trong vòng 24 giờ, chúng sẽ bắt đầu thấm vào gan, thận, tim, phổi và não của thai nhi. Điều này có thể gây cản sự phát triển của các cơ quan trong cơ thể thai nhi, đặc biệt là não bộ. Sau khi ra đời, trẻ có thể gặp khó khăn trong việc phát triển trí não.
Nhiều nghiên cứu được thực hiện trên chuột cho thấy, tỷ lệ nhiễm hạt vi nhựa cũng có thể ảnh hưởng đến nguy cơ sảy thai. Mức độ nhiễm càng nhiều thì nguy cơ dọa sảy càng cao (Ảnh: Internet)
Trong các sản phẩm gồm kem dưỡng da và kem đánh răng cũng có chứa các hạt vi nhựa. Nhưng khác với các loại hạt vi nhựa tự nhiên (microplastic - được tạo ra bởi sự phân rã của nhựa thông thường), loại vi nhựa được ứng dụng trong các sản phẩm chăm sóc cá nhân là microbeads - được phân rã bởi sợi nhựa polyetylen.
Sử dụng hạt vi nhựa microbeads không chỉ làm tăng khả năng làm sạch da mà còn có giá thành rẻ hơn so với sản phẩm thành phần tự nhiên. Song, hạt vi nhựa trong các sản phẩm này có khả năng làm mỏng da với những người da nhạy cảm, hình thành các lỗ nhỏ trên da dẫn đến dễ tổn thương và nhiễm khuẩn hơn.
Ngoài ra, một số loại kem đánh răng được thêm các hạt vi nhựa để tăng hiệu quả làm sạch và trắng răng hơn. Tuy nhiên, loại vi nhựa này không chỉ gây ô nhiễm môi trường hay ảnh hưởng gián tiếp đến sức khỏe con người, chúng còn gây ra một số vấn đề răng miệng, bằng cách bám vào đường viền nướu, tạo điều kiện để vi khuẩn sinh sôi và hình thành các bệnh nha chu và viêm nướu.
Một nghiên cứu đã được đăng tải trên tạp chí Environmental Pollution năm 2021, nói về sự phát hiện của các nhà khoa học về phthalates - một nhóm lớn gồm nhiều loại hóa chất tổng hợp, thường được sử dụng để làm mềm nhựa. Theo Viện Khoa học Sức khỏe Môi trường Quốc gia Mỹ, loại hóa chất tổng hợp này đã được chứng minh là có khả năng gây ra ung thư như ung thư phổi, ung thư thực quản,... Đồng thời gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác, chẳng hạn như: dị tật bộ phận sinh dục, teo tinh hoàn ở bé trai, làm giảm lượng tinh trùng/ nồng độ testosterone ở nam giới trưởng thành. Nó cũng liên quan bệnh béo phì ở trẻ em, hen suyễn, và các vấn đề tim mạch.
Phthalates có mặt ở mọi vật dụng trong đời sống, gồm: đồ chơi, lớp phủ tường, chất tẩy rửa, dầu bôi trơn, bao bì thực phẩm, dược phẩm, túi chứa máu, đường ống truyền, hộp xốp đựng thức ăn, sơn móng tay, keo xịt tóc, kem đánh răng, kem dưỡng da sau cạo râu, xà bông, dầu gội, nước hóa,...
Cũng tại nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Environmental Pollution trên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra, các hóa chất tổng hợp phthalates có trong các sản phẩm làm từ nhựa và các hạt vi nhựa có thể góp phần gây hơn 91.000 - 107.000 ca tử vong sớm mỗi năm tại Mỹ, trong nhóm tuổi 55 - 64 tuổi (Ảnh: Internet)
Vấn đề hạt vi nhựa cho đến hiện nay vẫn là một thực trạng nhức nhối, liên quan đến vấn đề môi trường toàn cầu. Trong thời gian các nhà nghiên cứu vẫn đang cố gắng tìm ra một phương án khả thi và phù hợp nhất, việc mọi người cần làm hiện tại là hạn chế sử dụng các sản phẩm có chứa hạt vi nhựa trong chăm sóc cá nhân, từ bỏ thói quen sử dụng các chai nhựa, ống hút một lần. Đồng thời chung tay tuyên truyền vấn đề bảo vệ môi trường, tránh xả thải nhựa trực tiếp ra môi trường biển. Đây đều là những cách tốt nhất để ngăn chặn hiểm họa ô nhiễm môi trường, và bảo vệ tốt cho sức khỏe con người ở thời điểm hiện tại.
Xem thêm: Vì sao người tiểu đường cần kiểm tra lượng đường trong máu 2 giờ sau bữa ăn?
Quỳnh Giang
Theo Người đưa tin
_51035772.png)
_41057950.png)
