Đọc sách có thể không trực tiếp khiến bạn sống lâu hơn, nhưng nó là nhân tố trong một lối sống lành mạnh giúp giảm nguy cơ tử vong sớm.
Từ sách ảnh, thơ ca đến hồi ký và báo chí, đọc sách là một thói quen lâu dài mang lại lợi ích mạnh mẽ cho sức khỏe. Dưới đây là năm lợi ích sức khỏe đã được chứng minh của việc đọc sách và các phương pháp để đọc nhiều hơn mà không bị chán.
1. Đọc sách củng cố các kết nối trong não
Đọc sách tạo điều kiện cho các kết nối mới giữa các phần khác nhau của não bộ. Một nghiên cứu nhỏ năm 2013 cho thấy, đọc một cuốn tiểu thuyết sẽ làm tăng khả năng giao tiếp giữa các bộ phận kiểm soát quá trình xử lý ngôn ngữ của não. Nó cũng tạo ra những thay đổi lâu dài trong vỏ não somatosensory hai bên, phần não xử lý thông tin cảm giác.
Các chuyên gia cho rằng, đọc sách tạo ra các tế bào thần kinh trong não, một quá trình được gọi là sự hình thành thần kinh. Tế bào thần kinh là các tế bào gửi thông điệp và truyền thông tin giữa các khu vực khác nhau trong não.
Đọc sách hay tài liệu đòi hỏi sự suy nghĩ, cân nhắc và nỗ lực để chuyển hóa những gì được mô tả dẫn đến việc tạo ra các tế bào thần kinh mới trong não. Các tế bào thần kinh này cũng làm tăng các kết nối giữa các tế bào thần kinh mới cũng như với mạng lưới cũ hơn, giúp tăng tốc độ xử lý thông tin.
![]() |
Đọc sách giúp giảm nguy cơ tử vong và kéo dài tuổi thọ. |
2. Đọc sách ngăn ngừa suy giảm nhận thức liên quan đến tuổi tác
Nhận thức bao gồm khả năng học hỏi, ghi nhớ và phán đoán. Sự chú ý và trí nhớ là hai khía cạnh của hoạt động nhận thức có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi tuổi tác. Các nhà khoa học tin rằng đọc sách sẽ làm giảm sự suy giảm nhận thức do tuổi tác và bảo vệ chức năng nhận thức.
Một nghiên cứu lớn kéo dài 14 năm được công bố vào năm 2020 cho thấy, những người đọc sách một hoặc nhiều lần một tuần ít bị suy giảm nhận thức hơn so với những người ít đọc. Đọc sách thậm chí còn làm giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.
Một nghiên cứu rất lớn năm 2018 ở Trung Quốc đã theo dõi những người từ 65 tuổi trở lên trong suốt 5 năm và phát hiện ra rằng việc tham gia vào các hoạt động trí tuệ như đọc sách trong giai đoạn cuối đời có liên quan đến việc giảm nguy cơ mất trí nhớ vài năm sau đó.
3. Đọc sách làm giảm mức độ căng thẳng
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng đọc sách chỉ trong 30 phút sẽ làm giảm các dấu hiệu căng thẳng về thể chất và cảm xúc. Một nghiên cứu nhỏ năm 2009 tiến hành với các sinh viên đại học toàn thời gian đã so sánh tác động của yoga, video hài hước và đọc sách đối với mức độ căng thẳng. Kết quả cho thấy những sinh viên đọc tin tức trong 30 phút đã giảm các dấu hiệu căng thẳng về thể chất, như nhịp tim và huyết áp, so với trước khi họ bắt đầu hoạt động.
Nghiên cứu kết luận rằng, đọc tài liệu "trung tính" hoặc tài liệu không gợi lên cảm xúc mạnh mẽ, giúp thư giãn và giảm kích thích của hệ thần kinh giao cảm hướng phản ứng của cơ thể đối với các tình huống căng thẳng và nguy hiểm. Tuy nhiên, đọc tin tức có thể không phải là cách thư giãn cho tất cả mọi người. Thay vào đó, bạn có thể chọn tiểu thuyết, truyện ngắn hoặc các tài liệu khác.
4. Đọc sách giúp sống lâu hơn
Đọc sách không chỉ có lợi cho sức khỏe của não mà còn giúp kéo dài tuổi thọ. Một nghiên cứu lớn kéo dài 12 năm được công bố vào năm 2017 cho thấy đọc sách có liên quan đến việc giảm 20% nguy cơ tử vong so với những người không đọc sách. Đọc sách có thể không trực tiếp khiến bạn sống lâu hơn, nhưng nó là nhân tố trong một lối sống lành mạnh giúp giảm nguy cơ tử vong sớm.
5. Đọc sách cải thiện trí nhớ và sự tập trung
Mặc dù não không phải là cơ, nhưng vẫn có nhiều lợi ích khi tập thể dục cho não. Tương tự như cách nâng tạ giúp cơ thể chúng ta khỏe mạnh hơn, đọc sách là một quá trình đòi hỏi nhận thức giúp tăng cường trí nhớ và sự tập trung.
Khi con người đọc, chúng ta tạo ra một "bản đồ tinh thần" của văn bản viết. Bản đồ tinh thần này giúp bỗ não xử lý những từ chúng ta đang đọc và hỗ trợ việc nhớ lại kiến thức và ghi nhớ. Do vậy, thói quen đọc sách thường xuyên giúp não bộ "luyện tập" các quá trình tinh thần góp phần vào chức năng của bộ nhớ.
Các chuyên gia cho biết, bộ não cũng xử lý các chữ viết như thể chúng ta đang viết chúng. Những quá trình này đòi hỏi nỗ lực tinh thần và sự tập trung. Với việc tiếp tục được củng cố, trí nhớ sẽ có khả năng hoạt động tốt hơn.
Một nghiên cứu năm 2013 về đàn ông và phụ nữ cao tuổi cho thấy, những người tham gia các hoạt động thử thách tinh thần như đọc và viết có tốc độ suy giảm trí nhớ trước và sau trong cuộc đời chậm hơn so với những người không tham gia vào các hoạt động đó.
Phong Vũ
Theo Người đưa tin